Το πιο δημοφιλές υποπολυβόλο στο μεγαλύτερο εύρος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και σε πολλές δυνάμεις όλου του κόσμου είναι το Γερμανικής προέλευσης HK MP5.

Τα τελευταία χρόνια, έπειτα από σύμβαση των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (ΕΑΣ) η κατασκευή του γίνεται στην Ελλάδα. Είναι ένα υποπολυβόλο ειδικά σχεδιασμένο για μάχες κλειστού χώρου λόγω του μικρού μεγέθους του και του διαμετρήματος των 9 χιλιοστών.

Σύντομη Ιστορία
Έπειτα από τη μεγαλή επιτυχία της Γερμανικής εταιρίας Heckler & Koch με την κατασκευή του τυφεκίου μάχης G3, μία ολόκληρη σειρά από όπλα άλλων διαμετρημάτων που βασίζονται στο ίδιο σχέδιο ξεκίνησαν στα εργαστήρια της. Έτσι από το 1964 έως και το 1966 η έκδοση του G3 για το διαμέτρημα των 9 χιλιοστών ονομάζονταν HK54. Το 1966 το υποπολυβόλο αυτό άρχισε να χρησιμοποιείται στη Γερμανική Αστυνομία και έγινε γνωστό με το όνομα HK MP5, δηλαδή Heckler & Koch Maschinenpistole 5 ή στα Ελληνικά, Υποπολυβόλο 5. Από τότε έχουν κατασκευαστεί δεκάδες παραλλαγές αυτού του όπλου αλλά και νεώτερα όπλα βασισμένα σε αυτό.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά

Χώρα Προέλευσης     : Γερμανία
Χώρα Κατασκευής     : Ελλάδα
Έτος Κατασκευής      : 1966
Όνομα Μοντέλου       : MP5
Τύπος Όπλου              : Υποπολυβόλο
Διαμέτρημα                 : 9×19 χιλιοστά NATO
Σχεδιαστής                  : Heckler & Koch
Βάρος                           : 2-3.1 κιλά (ανάλογα το μοντέλο)
Μήκος                          : 36.8-80.5 εκατοστά (ανάλογα το μοντέλο)
Δραστικό Βεληνεκές : 200 μέτρα
Ταχύτητα Εξόδου      : 400 μέτρα/δευτερόλεπτο
Χωρητικότητα            : 15, 30, 32 ή 40 σφαίρες

Διαφορετικοί Τύποι
Υπάρχουν πάρα πολλοί διαφορετικοί τύποι αυτού του όπλου, εμείς θα αναφέρουμε τους πιο γνωστούς μαζί με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Παρακάτω τα 13 πιο γνωστά μοντέλα του MP5.

1. MP5A1
   Αυτό είναι ίσως το πιο σπάνιο μοντέλο που ήταν και από τα πρώτα σχέδια της εταιρίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν έχει καθόλου κοντάκιο παρά μόνο μία μεταλλική θηλιά για τον αορτήρα.
   
2. MP5A2
   Το Α2 έχει σταθερό συνθετικό πολυμερές κοντάκιο και μήκος που φτάνει τα 68 εκατοστά. Η ομοιότητα με το τυφέκιο μάχης G3A3 σε αυτή την έκδοση είναι πολύ εμφανής.
   
3. MP5A3
   Αντίστοιχα με το τυφέκιο μάχης G3A4, το μοντέλο MP5A3 έχει μεταλλικό αποσπώμενο κοντάκιο που το κάνει ελαφρώς πιο βαρύ αλλά και πολύ πιο εύχρηστο.
   
4. MP5A4
   Το μοντέλο αυτό είναι ίδιο με το MP5A2 με διαφορά ότι έχει τέσσερις επιλογές βολής (βολή κατά βολή, τρείς βολές, κατά ριπάς, ασφάλεια) με την επιλογή των τριών βολών να είναι κάτι καινούργιο. Επίσης η πιστολοειδής λαβή του είναι διαφορετική από τα προηγούμενα μοντέλα.
   
5. MP5A5
   Αντίστοιχα, το μοντέλο Α5 έχει διαφορές μόνο στην πιστολοειδή λαβή και τις τέσσερις, αντί για τρείς, επιλογές βολής από το MP5A3.
   
6. MP5K
   Το 1976 η H&K σχεδίασε με βάση το MP5A2 το MP5 Kurz (δηλαδή «κοντό») που έχει τα ίδια χαρακτηριστικά αλλά κατά πολύ μικρότερο μέγεθος.
   
7. MP5K-PDW
   Αργότερα, το 1991 το MP5K-PDW (Personal Defense Weapon – Όπλο Προσωπικής Ασφάλειας) κυκλοφόρησε με καλύτερο σχεδιασμό για μάχες κλειστού χώρου. Διαθέτει συνθετικό αποσπώμενο κοντάκιο, διαφορετική πιστολοειδή λαβή αλλά και κάνη.
   
8. MP5SD1
   Λόγω της εντυπωσιακής χρήσης του από Σώματα Ασφαλείας σε κλειστούς χώρους, το 1974 η εταιρία H&K εισήγαγε τη σειρά SD (Schalldämpfer – Σιγαστήρας) με πρώτο μοντέλο το SD1 που φέρει ενιαίου/ενσωματωμένου τύπου (integral type) σιγαστήρα χωρίς κοντάκιο.
   
9. MP5SD2
   Το δεύτερο μοντέλο αυτής της σειράς έχει σταθερό κοντάκιο.
   
10. MP5SD3
    Η τρίτη έκδοση έχει μεταλλικό αποσπώμενο κοντάκιο.
    
11. MP5SD4
    Η τέταρτη έκδοση δεν έχει κοντάκιο αλλά έχει σκανδάλη με τέσσερις επιλογές, ουσιαστικά έχει την εξτρά επιλογή της ριπής 2-3 βολών.
    
12. MP5SD5
    Σκανδάλη με τέσσερις επιλογές και σταθερό κοντάκιο.
    
13. MP5SD6
    Το τελευταίο όπλο της σειράς αυτής έχει αποσπώμενο μεταλλικό κοντάκιο με σκανδάλη τεσσάρων επιλογών.
    

Αρχές Λειτουργίας
Προχωράμε στις αρχές λειτουργίας του MP5 που δε διαφέρουν ιδιαίτερα από αυτές του τυφεκίου μάχης G3. Στο επόμενο σχεδιάγραμμα βλέπουμε τα βασικά μέρη του όπλου και μπορούμε να δούμε και την ομοιότητα στη λειτουργία του με το G3 το οποίο έχουμε αναλύσει σε προηγούμενο άρθρο.

Όταν η σφαίρα πυροδοτηθεί από τη σφύρα της σκανδάλης τα αέρια την προωθούν μέσα στη ραβδωτή κάνη, λίγο πρίν την έξοδο της υπάρχει μία ένωση του πάνω σωλήνα με την κάνη. Από εκεί τα αέρια πιέζουν προς τα πίσω το έμβολο του κλείστρου που με τη σειρά του οπισθοδρομεί, οπλίζει τη σκανδάλη και πιέζει το επανατατικό ελατήριο. Κατά την εκτόνωση του το επανατατικό ελατήριο αναγκάζει το κλείστρο να προχωρήσει εμπρός σπρώχνωντας την επόμενη σφαίρα από το γεμιστήρα στη θαλάμη.
Σε αυτό το σημείο ανάλογα την επιλογή βολής στη σκανδάλη η συμπεριφορά μπορεί να αλλάξει. Οι διαθέσιμες επιλογές μπορούν να είναι είτε τρεις είτε τέσσερις ανάλογα το μοντέλο. Η πιστολοειδής λαβή με τρεις επιλογές μοιάζει κάπως έτσι:

Με τις επιλογές (από πάνω προς τα κάτω να είναι το γνωστό SEF):

• S: Ασφάλεια. Η σκανδάλη δε μπορεί να πυροδοτήσει τη σφαίρα στη θαλάμη καθώς η σφύρα της δε λειτουργεί σε αυτή την κατάσταση.
• E: Μία βολή. Σε αυτή τη θέση μετά από κάθε οπλισμό της σκανδάλης απαιτείται η ελευθέρωση και πίεση της για την επόμενη βολή.
• F: Κατά ριπάς. Σε αυτή την επιλογή δεν περιορίζει κάτι την κίνηση της σφύρας και έτσι με κάθε παλινδρόμηση/οπλισμό του κλείστρου θα γίνεται πυροδότηση.

Τα μοντέλα με τέσσερις επιλογές έχουν διαφορετικά διακριτικά εκτός από τη μία παραπάνω επιλογή. Αυτά τα βλέπουμε στην επόμενη εικόνα.

Εδώ οι επιλογές είναι με σχέδια και η νέα επιλογή είναι ανάμεσα στη μία βολή και τη βολή κατά ριπάς. Με αυτή την επιλογή το όπλο βάλει κατά ριπάς 2-3 σφαίρες και σταματάει. Αυτό προστέθηκε έπειτα από μελέτες για την αποτελεσματικότητα το σύντομων πολλαπλών βολών. Στη διάρκεια των 2-3 βολών η πιθανότητα απόκλισης λόγω ανάκρουσης είναι μικρή αλλά η αποτελεσματικότητα του όπλου κατά πολύ μεγαλύτερη.
Η αφαίρεση του γεμιστήρα γίνεται με τον τρόπο που μας δείχνει τη εγχειρίδιο χρήσης του όπλου που είναι ακριβώς ίδιος με αυτόν του τυφεκίου μάχης G3.

Ο τρόπος για να οπλίζουμε το MP5 είναι επίσης αντίστοιχος όπως φαίνεται στην επόμενη εικόνα.

Εδώ ολοκληρώσαμε τις βασικές αρχές λειτουργίας και χρήσης του όπλου και πάμε στην επόμενη παράγραφο.

Συντήρηση
Η συντήρηση του όπλου είναι πανομοιότυπη με αυτή του τυφεκίου μάχης G3 και έτσι δε θα την αναλύσουμε στο ίδιο βάθος. Γενικά το λύσιμο/δέσιμο του όπλου απαιτεί κάποια εξοικείωση αλλά σε γενικές γραμμές είναι μία απλή διαδικασία. Η διαδικασία δεσίματος είναι ουσιαστικά τα αντίστροφα βήματα οπότε δε θα αναφερθούμε σε αυτό. Στη συνέχεια βλέπουμε τα βήματα για το λύσιμο του MP5 που είναι ίδια για όλα τα μοντέλα του.

1. Αφαιρούμε το γεμιστήρα και βεβαιωνόμαστε ότι το όπλο είναι άδειο.
2. Αφαιρούμε τον αορτήρα (εφόσον υπάρχει).
   
3. Αφαιρούμε τον πείρο που κρατάει το κοντάκιο (σταθερό ή αποσπώμενο είναι το ίδιο) στη θέση του και τραβάμε το κοντάκιο προς τα πίσω. Το σημείο που βρίσκεται ο πείρος είναι κυκλωμένο με κόκκινο χρώμα.
   
4. Εν συνεχεία χωρίς πολύ πίεση τραβάμε το μοχλό οπλιμού προς τα πίσω ενώ με το άλλο χέρι πιάνουμε το επανατατικό ελατήριο και τον μηχανισμό του κλείστρου που θα βγεί από το ανοιχτό, πίσω μέρος του όπλου.
   
5. Λύνουμε το μηχανισμό κλείστρου. Αυτό το βήμα είναι προαιρετικό αλλά χρήσιμο στη συντήρηση του όπλου. Αρχικά τραβάμε ελαφρά το επανατατικό ελατήριο ώστε να βγεί από το μηχανισμό του κλείστρου.
   
   Στη συνέχεια τραβάμε το κλείστρο προς τα έξω όπως φαίνεται εδώ:
   
   Και το περιστρέφουμε 1/4 της στροφής, δεξιόστροφα.
   
   Το αποτέλεσμα πρέπει να είναι κάτι σαν αυτό:
   
   Σε αυτό το σημείο απλά το τραβάμε και θα βγεί χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση.
   
   Τώρα μπορούμε να αφαιρέσουμε τον επικρουστήρα με το ελατήριο του κάνωντας αντίστοιχη δεξιόστροφη 1/4 περιστροφή. Και μετά απλώς τραβώντας τα προς τα πίσω όπως βλέπετε παρακάτω.
   
   Και έτσι ολοκληρώθηκε το λύσιμο του μηχανισμού του κλείστρου.
   
6. Τώρα βγάζουμε και την πιστολοειδή λαβή με τη σκανδάλη αφαιρώντας τον πείρο που τη συγκρατεί πάνω στο όπλο.
   
7. Τέλος, αφαιρούμε τον χειροφυλακτήρα βγάζωντας τον πείρο που τον συγκρατεί όπως φαίνεται εδώ.
   
   Και με αυτό το βήμα έχουμε λύσει όλα τα βασικά μέρη του όπλου σύμφωνα με το εγχειρίδιο χρήσης του.
   

Σε περίπτωση που θέλουμε να λύσουμε για συντήρηση και τον γεμιστήρα του όπλου τότε ακολουθούμε τα επόμενα βήματα.

1. Αδειάζουμε τελειώς το γεμιστήρα.
   
2. Πιέζουμε πολύ προσεκτικά με ένα λεπτό αντικείμενο το σημείο που είναι κυκλωμένο παρακάτω για να αφαιρέσουμε την πλάκα βάσης του. Αυτό θα ελευθερώσει το ελατήριο του γεμιστήρα.
   
   Έτσι όλα τα μέρη του γεμιστήρα θα αποσυναρμολογηθούν όπως φαίνεται εδώ:
   
   Προσοχή κατά το δέσιμο του τόσο το ελατήριο όσο και ο οδηγός να έχουν τη σωστή φορά αλλιώς δε θα λειτουργεί.

Εφόσον έχουμε λύσει το όπλο ή/και το γεμιστήρα μπορούμε να προχωρήσουμε στη συντήρηση που είναι καλό καθάρισμα από σκόνη και βρωμιές και λίγο λάδωμα στα κινούμενα μέρη. Για το δέσιμο του ακολουθούμε τα ίδια βήματα με αντίστροφη σειρά.

Ρύθμιση Σκοπευτικών
Επειδή είναι ένα όπλο για χρήση σε κλειστούς χώρους δεν έχει πολλές απαιτήσεις για σκοπευτικά συστήματα. Για αυτό το μπροστά σκοπευτικό είναι σταθερό.

Ενώ το πίσω έχει τέσσερις επιλογές.

Η ρύθμιση του όπλου πρέπει να γίνεται με βολές στα 25 μέτρα και οι ρυθμίσεις των σκοπευτικών γίνονται με τη χρήση ειδικού εργαλείου (αν και είναι εφικτό να γίνουν και με απλό κατσαβίδι).

Κατά την αρχική ρύθμιση τα πίσω σκοπευτικά έχουν τη δυνατότητα ρύθμισης κατεύθυνσης και ύψους. Για τη ρύθμιση καθ’ύψος χαλαρώνουμε την πάνω βίδα και περιστρέφουμε την βίδα ρύθμισης στο κέντρο του σκοπευτικού με αριστερόστροφη φορά.

Και αντίστοιχα η ρύθμιση κατεύθυνσης (δεξία/αριστερά) γίνεται με τη βίδα δεξιά των σκοπευτικών. Και πάλι χαλαρώνουμε τη βίδα ασφάλισης και με τη βίδα ρύθμισης αλλάζουμε την κατεύθυνση.

Το τελικό αποτέλεσμα πρέπει να είναι όπως φαίνεται παρακάτω.

Με το κόκκινο σημάδι να είναι ο στόχος. Για ευκολία, είναι καλό να γνωρίζουμε ότι κάθε πλήρης περιστροφή (καθ’ύψος ή κατεύθυνση) της βίδας ρύθμισης αντιστοιχεί σε περίπου 5.5 εκατοστά απόκλισης σε απόσταση 25 μέτρων. Έπειτα από τη σωστή ρύθμιση των σκοπευτικών με τα βήματα που μόλις περιγράψαμε το όπλο πρέπει να μπορεί να βάλει με απόλυτη ακρίβεια σε αποστάσεις από 25 έως 100 μέτρα και με μικρή απόκλιση σε αποστάσεις έως 200 μέτρα.

Σκόπευση
Όπως ήδη αναφέραμε το πίσω σκοπευτικό έχει τέσσερις επιλογές απόστασης. Αυτές είναι 25, 50, 75 και 100 μέτρα αλλά σε αντίθεση με άλλα όπλα δεν αλλάζουν τη σκόπευση (κατεύθυνση ή ύψος) παρά μόνο προσφέρουν μικρότερο διάφραγμα (οπή σκοπευτικού).

Ο λόγος ύπαρξης των ρυθμίσεων, εφόσον δεν επηρεάζουν την ευστοχία, είναι για την ευκολότερη και πιο γρήγορη σκόπευση. Το διάφραγμα περιορίζει το φως που περνάει από το σκοπευτικό και αναγκάζει το μάτι να εστιάζει πιο μακριά ή πιο κοντά. Αυτός είναι ο λόγος ύπαρξης των τεσσάρων επιλογών απόστασης.

Η σωστή στάση σκόπευσης, όπως στα περισσότερα όπλα έτσι και σε αυτό, είναι με το μάγουλο μας να ακουμπάει σταθερά στο κοντάκιο, τους αγκώνες όσο πιο κοντά γίνεται στον κορμό μας, με μία ελαφριά κλίση προς τα εμπρός και με λίγο λυγισμένα γόνατα για καλύτερο έλεγχο της ανάκρουσης.

Το πιο σημαντικό βέβαια είναι το μάτι μας να είναι στην ίδια ευθεία με τα σκοπευτικά του όπλου καθ’όλη τη διάρκεια της βολής. Τέλος, λόγω του μικρού διαμετρήματος συνήθως είναι ένα αρκετά εύκολο στο χειρισμό και σκόπευση όπλο. Στην παραπάνω φωτογραφία βλέπουμε τη σωστή στάση που περιγράψαμε με ένα HK MP5SD3 ή HK MP5SD6.

Χρήση στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις
Είναι ένα από τα πιο καθιερωμένα όπλα για μάχες κλειστού χώρου και έτσι το βλέπουμε κυριολεκτικά παντού στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και Σώματα Ασφαλείας. Ενδεικτικά θα δούμε κάποιες φωτογραφίες που το επιβεβαιώνουν.

Άνδρας του σώματος Ειδικών Φρουρών της Ελληνικής Αστυνομίας σε υπηρεσία σκοπού έξω από την Αμερικάνικη πρεσβεία Αθηνών που φέρει HK MP5A3.

Άνδρες της ΔΥΚ του Πολεμικού Ναυτικού σε ασφάλιση περιμέτρου κατά την έξοδο από τη θάλασσα. Ο μπροστά άντρας φέρει MP5A3 με διόπτρα ερυθρής κουκίδας (red dot) και χειροφυλακτήρα με προσαρμοσμένο φακό. Ο πίσω βατραχάνθρωπος φέρει το ίδιο όπλο με επιπρόσθετο σιγαστήρα κυλινδρικού τύπου.

Στην επόμενη φωτογραφία βλέπουμε μία ομάδα της ΕΚΑΜ (Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα) της Ελληνικής Αστυνομίας στην οποία όλοι φέρουν υποπολυβόλα τύπου HK MP5A5 και ανάμεσα στην ομάδα διακρίνουμε και μερικούς με προσαρμογείς για να φέρουν δύο γεμιστήρες.

Είναι αρκετά ξεκάθαρο ότι είναι ένα όπλο που το βλέπουμε πολύ συχνά, τόσο στη νόμιμη χρήση του (όπως στις παραπάνω φωτογραφίες) όσο και στην παράνομη. Για παράδειγμα, αν θυμηθούμε το οπλοστάσιο της 17Ν που βρέθηκε το 2002 θα δούμε τρία MP5A3.