Όσοι έχουν χρησιμοποιήσει το διαμέτρημα 5.56x45mm NATO (διαβάστε περισσότερα για αυτό στο άρθρο μας «Διαμέτρημα 5.56x45mm NATO») αυτομάτως γνωρίζουν το πιο σοβαρό μειονέκτημα του, πέρα από πολύ στοχευμένα πυρά δεν είναι ικανό να σταματήσει εύκολα έναν επιτιθέμενο. Σε αυτό ήρθε να δώσει μία λύση το .458 SOCOM το 2001 και εδώ θα το γνωρίσουμε λίγο καλύτερα.

Για να γίνει καλύτερα κατανοητό το πόσο σοβαρό πρόβλημα είναι τα ελαφριά βλήματα του διαμετρήματος 5.56x45mm NATO παραθέτουμε δύο απόσπασματα από το βιβλίο «Κατάρριψη Black Hawk: Μία Ιστορία Σύγχρονου Πολέμου» για το οποίο μπορείτε να μάθετε περισσότερα στο άρθρο μας «Βιβλίο: Black Hawk Down». Και τα δύο αφορούν απόψεις ενός από τους πιο έμπειρους σύγχρονους πολεμιστές, του Αρχιλοχία της Delta Force Paul Howe που τον βλέπετε και στην επόμενη φωτογραφία που είχε τραβηχτεί λίγα λεπτά πριν βρεθεί στη μάχη του Μογκαντίσου.

Απόσπασμα #1
«Καθώς τρεις Σομαλοί έφτασαν στη γωνία, ένας από τους χειριστές της δύναμης Δέλτα με μία λάμψη εξουδετέρωσε τον πρώτο από τους τρεις. Τα μάτια του ήταν διεσταλμένα όπως του ρακούν όταν τρομάζει ψάχνοντας στα σκουπίδια. Με το τυφέκιο του να στηρίζεται στο πλαίσιο της πόρτας, ο Howe τοποθέτησε τα σκοπευτικά τριτίου του στον δεύτερο άντρα και άρχισε να βάλλει κατά ριπάς, μετά με μία ήρεμη κίνηση έστρεψε τα πυρά του στον τρίτο άντρα. Και οι τρεις Σομαλοί έπεσαν. Δύο από τους άντρες στάθηκαν στα πόδια τους και έσυραν τον τρίτο πίσω από τη γωνία. Ο Howe και άλλοι πολεμιστές τους άφησαν να φύγουν. Δεν ήθελαν να προδώσουν τις θέσεις μάχης τους με πιο πολλές λάμψεις. Ο Howe ήταν αηδιασμένος και πάλι με τα πυρομαχικά 5.56 του. Όταν πυροβολούσε και έριχνε ανθρώπους στο έδαφος ήθελε να παραμένουν στο έδαφος.»

Απόσπασμα #2
«Κάποια στιγμή λίγο αργότερα, δύο Σομαλοί έφτασαν περπατώντας στη μέση του δρόμου λες και πήγαιναν βόλτα. Το φεγγάρι ήταν ψηλά τώρα και το πεδίο ήταν φωτισμένο κατά το ήμισυ σε σχέση με το συννεφιασμένο απόγευμα. Οι άντρες ήταν 35 μέτρα μακριά ο ένας από τον άλλο. Ο Howe παρατηρούσε τον πρώτο να πλησιάζει προς τη θέση του. Προσπάθησε να βάλει το κάλυμμα υπέρυθρης ακτινοβολίας στο φακό του όπλου του, και για μία στιγμή από λάθος άναψε ο φακός και φώτισε τη πόρτα. Είδε τον πρώτο άντρα να κάνει πίσω, ψάχνοντας να βρει την πηγή της λάμψης. Ο Howe έβγαλε το 45άρι του. Δεν έριξε στον άντρα με το τυφέκιο του, γιατί υπήρχαν χειριστές της δύναμης Δέλτα στο ακριβώς απέναντι κτίριο στο δρόμο, και οι σφαίρες πιθανόν να περνούσαν μέσα από τον άντρα και κατά πάνω τους. Επίσης γνώριζε ότι η λάμψη από το τυφέκιο ή το πιστόλι θα ήταν ξεκάθαρα ορατές στον δεύτερο άντρα. Ο Howe είπε από τον ασύρματο σε έναν από τους άντρες του να πυροβολήσει τον τύπο με το που βγει από τη περίμετρο. Καθώς ο άντρας προχωρούσε, ένας από τον απέναντι δρόμο τον πυροβόλησε χαμηλά στη πλάτη. Ο άντρας γύρισε με ένα τρομαγμένο ύφος και αμέσως χτυπήθηκε από τέσσερις ακόμα σφαίρες που τον έριξαν στο έδαφος. Ο Howe είχε σιχαθεί που χρειάστηκαν τόσες πολλές σφαίρες για να ρίξουν έναν άντρα.»

Και αντίστοιχες ιστορίες έχουμε από πολλούς ανθρώπους που χρησιμοποίησαν το διαμέτρημα 5.56x45mm NATO στη πράξη. Μετά το τέλος της ιστορικής αυτής μάχης στο Μογκαντίσου, αρκετοί από τους άντρες άρχισαν να συζητούν πως θα έλυναν αυτό το θέμα κυριολεκτικά ζωής και θανάτου. Μετά από πολλές συζητήσεις, σκέψεις και ιδέες, το 2000, ο Marty ter Weeme βρήκε τη λύση, το νέο μεγάλο διαμέτρημα .458 SOCOM (Special Operations Command, Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων) που βλέπουμε εδώ.

Από τη φωτογραφία φαίνεται λίγο η διαφορά ανάμεσα στο 5.56x45mm NATO και το .458 SOCOM αλλά ας το δούμε και με νούμερα. Οι σφαίρες 5.56x45mm NATO έχουν βάρος περίπου 62 grains (δηλαδή 4 γραμμάρια) και κινούνται με ταχύτητες της τάξης των 950 μέτρων ανά δευτερόλεπτο. Από την άλλη, οι σφαίρες .458 SOCOM έχουν βάρος της τάξης των 400 grains (δηλαδή 26 γραμμάρια) με ταχύτητες γύρω στα 580 μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Ασφαλώς, υπάρχουν και πιο βαριά βλήματα στις σφαίρες διαμετρήματος .458 SOCOM, συγκεκριμένα, το πιο βαρύ βλήμα φτάνει τα 600 grains (39 γραμμάρια)! Σίγουρα το .458 SOCOM μπορεί να σταματήσει κάποιον χωρίς να χρειαστεί δεύτερη βολή, δηλαδή ότι θέλει κάθε άντρας των ειδικών δυνάμεων.

Σήμερα οι σφαίρες διαμετρήματος .458 SOCOM έρχονται σχεδόν με οτιδήποτε βλήμα μπορεί να φανταστεί κανείς αλλά έχουν δύο βασικές απαιτήσεις. Οι περισσότεροι συμμαχικοί στρατοί σήμερα χρησιμοποιούν τυφέκια βασισμένα στο AR-15 το οποίο χονδρικά αποτελείται από δύο τμήματα, το επάνω και το κάτω. Βλέπετε το διαχωρισμό αυτό καλύτερα στην επόμενη φωτογραφία.

Ανάλογα τη νομοθεσία περί όπλων της κάθε χώρας, το επάνω ή το κάτω μέρος θεωρείται το κύριο (νομικά) μέρος του όπλου. Στις ΗΠΑ όπου γεννήθηκε το .458 SOCOM το κάτω μέρος (δηλαδή η πιστολοειδής λαβή με το μηχανισμό της σκανδάλης, τη βάση γεμιστήρα, το επανατατικό ελατήριο και το κοντάκιο) θεωρείται το νομικά κύριο μέρος του όπλου. Για αυτό το λόγο, το .458 SOCOM σχεδιάστηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να δουλεύει με όλα τα στρατιωτικών προδιαγραφών κάτω στελέχη των όπλων AR-15. Το μόνο που πρέπει να κάνει κάποιος στο AR-15 του για να δέχεται σφαίρες .458 SOCOM είναι να αγοράσει ένα ειδικό επάνω μέρος (δηλαδή κάννη με μηχανισμό κλείστρου και σύστημα αερίων). Μία μετατροπή που γίνεται σε λίγα δευτερόλεπτα και έχει πολύ χαμηλότερο κόστος από την αγορά νέου όπλου.

Επιπρόσθετα, οι σφαίρες .458 SOCOM μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμα και με τους εργοστασιακούς γεμιστήρες των τυφεκίων AR-15. Ασφαλώς, όλα αυτά έγιναν ώστε να είναι πιο εύκολο να υιοθετηθεί αυτό το διαμέτρημα στις Ένοπλες Δυνάμεις ως αντικατάσταση του προβληματικού διαμετρήματος 5.56x45mm NATO. Ωστόσο, ακόμα δεν υπάρχει κάποια δημόσια δήλωση για τη χρήση του σε Ένοπλες Δυνάμεις. Σε αυτό σίγουρα παίζει ρόλο και το ότι είναι ένα σχετικά νέο διαμέτρημα. Από την άλλη το συναντάμε συχνά σε πολίτες, σε κυνηγούς και σε επαγγελματίες στο χώρο της ασφάλειας.

Παρότι το .458 SOCOM λύνει το πρόβλημα της ισχύος για εξουδετέρωση στόχων, βάζει δύο νέους περιορισμούς λόγω του μεγέθους του. Το πρώτο είναι η χωρητικότητα γεμιστήρα. Ένας συνηθισμένος στρατιωτικών προδιαγραφών γεμιστήρας για σφαίρες διαμετρήματος 5.56x45mm NATO χωράει 30 σφαίρες σε διπλή σειρά. Ο ίδιος γεμιστήρας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σφαίρες διαμετρήματος .458 SOCOM αλλά με χωρητικότητα για μόλις 10 σφαίρες.

Το δεύτερο μειονέκτημα είναι η ανάκρουση. Προσωπικά είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω αυτό το διαμέτρημα πριν περίπου ένα χρόνο και ομολογώ ότι η ανάκρουση του ήταν αισθητή. Δεν ήταν υπερβολική, αλλά σίγουρα ήταν πολύ πιο αισθητή από την σχεδόν ανύπαρκτη ανάκρουση του 5.56x45mm NATO. Σε τακτικό επίπεδο αυτό σε συνδυασμό με τη μικρή χωρητικότητα γεμιστήρα μπορεί να είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Από την άλλη όμως, είναι ένα πολύ ισχυρό βλήμα που φέρνει σχεδόν σίγουρα αποτελέσματα με ελάχιστες μετατροπές σε ένα καθημερινό τυφέκιο τύπου AR-15. Τα παραπάνω σίγουρα θα φέρουν μεγάλους προβληματισμούς στους ειδικούς εξοπλιστικών προγραμμάτων όταν θα πρέπει να παρθεί η απόφαση αν το .458 SOCOM είναι χρήσιμο για τις Ένοπλες Δυνάμεις ή όχι.

Επιπρόσθετα, η εμβέλεια του όπλου μειώνεται καθώς έχουμε ένα πιο βαρύ βλήμα που ταξιδεύει με μικρότερη ταχύτητα. Έτσι οι περισσότερες βαλλιστικές μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στο .458 SOCOM του δίνουν απόλυτη ευθυβολία στα 73 με 138 μέτρα και μέγιστο βεληνεκές περίπου 700 μέτρα. Βλέπετε μία ενδεικτική βαλλιστική μελέτη παρακάτω όπου δείχνει σε ίντσες και γιάρδες τη πορεία και πτώση του βλήματος.

Κλείνοντας, το .458 SOCOM δίνει τη λύση στο πρόβλημα της ισχύος, τιμής και εξόδων μετάβασης αλλά από την άλλη υστερεί σε χωρητικότητα, ένταση ανάκρουσης και μέγιστο βεληνεκές. Σίγουρα μία δύσκολη απόφαση για κάθε επαγγελματία αλλά είναι καλό ότι έχουμε ακόμα μία διαθέσιμη επιλογή.