Οι ελεύθεροι σκοπευτές μπορεί να χρειαστεί να βάλλουν από οποιοδήποτε σημείο. Επάνω ή μέσα από κτίρια, από εναέρια και πλωτά μέσα, από κρυφές θέσεις μάχης σε κάθε υψόμετρο, κτλ. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη στάση βολής που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί παντού. Ωστόσο, εάν οι συνθήκες το επιτρέπουν υπάρχει μία στάση για βολές ακριβείας μεγάλων αποστάσεων που διδάσκεται σε όλα τα σχολεία ελεύθερων σκοπευτών εδώ και δεκαετίες και αυτή τη στάση θα παρουσιάσουμε εδώ. Είναι μία στάση που δίνει σταθερότητα, άνεση και εξαιρετικό έλεγχο. Πράγματα ιδιαίτερα σημαντικά για το ρόλο του ελεύθερου σκοπευτή.

Πρακτικά η στάση στην οποία αναφερόμαστε είναι αυτή που βλέπετε να έχει ο Αυστραλός ελεύθερος σκοπευτής στη παραπάνω φωτογραφία. Τώρα θα δούμε σε βάθος γιατί αυτή η στάση χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες και είναι τόσο αποτελεσματική. Η στάση αυτή προσφέρει τη πιο καλή θέση χαλάρωσης για το σώμα διατηρώντας ταυτόχρονα εξαιρετικό έλεγχο στο όπλο χωρίς να του προκαλεί σοβαρές μετατοπίσεις. Ας δούμε καλύτερα τη στάση αναλύοντας το κάθε χαρακτηριστικό της ξεχωριστά. Το όπλο πρέπει να «κάθεται» σε ένα σημείο όπου χωρίς να πιέζουμε καμία μυική ομάδα ή να γέρνουμε έντονα το κεφάλι, να έχει το σκοπευτικό σύστημα είναι στην ευθεία από τα μάτια μας. Αυτή η στάση ονομάζεται φυσική στάση σκόπευσης, δηλαδή το που το όπλο σκοπεύει σωστά χωρίς περεταίρω διορθώσεις από τον σκοπευτή. Αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να βρει ο σκοπευτής καθώς μπορεί να χρειαστεί να παραμείνει σε αυτή τη στάση για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Στη συνέχεια έχουμε το βοηθητικό χέρι, δηλαδή αυτό που δε χειρίζεται τη σκανδάλη. Αυτό το χέρι πηγαίνει κάτω από το κοντάκιο του όπλου και το στηρίζει έχοντας σχήμα γροθιάς. Για μεγαλύτερη ακρίβεια, πολλοί σκοπευτές βάζουν άμμο σε μία κάλτσα και βάζουν αυτή κάτω από το κοντάκιο. Στη συνέχεια κρατάνε τη κάλτσα που λειτουργεί ως βάση του κοντακίου με τη γροθιά τους και χαλαρώνουν ή σφίγγουν αν θέλουν το κοντάκιο πιο ψηλά ή πιο χαμηλά. Πολλά τυφέκια σχεδιασμένα για μεγάλες αποστάσεις έχουν και ειδικές βάσεις που έχουν την ίδια λειτουργία. Βλέπετε παρακάτω μερικά παραδείγματα από τέτοια.

Οπότε, ανάλογα με το όπλο υπάρχουν δύο επιλογές για το βοηθητικό χέρι. Αν χρησιμοποιούμε κάποιο αμμόσακο σταθεροποίησης όπως η κάλτσα που βλέπετε πάνω αριστερά τότε το βοηθητικό χέρι την αγκαλιάζει όπως βλέπετε παρακάτω. Όπως αναφέραμε και παραπάνω, αν θέλει ο σκοπευτής να σηκώσει το κοντάκιο σφίγγει τη γροθιά του και αν θέλει να το χαμηλώσει τη χαλαρώνει.

Από την άλλη πλευρά, αν το όπλο διαθέτει ένα σύστημα ρύθμισης ύψους για το κοντάκιο τότε ο σκοπευτής μπορεί να λάβει μία πιο ξεκούραστη στάση με το χέρι του να υποβοηθάει το κοντάκιο για να στηρίζεται ακόμα καλύτερα στον ώμο όπως βλέπετε στη συνέχεια. Όλες οι κινήσεις αυτές έχουν στόχο να προσφέρουν όσο το δυνατό πιο άνετη στάση βολής χωρίς να γίνονται ακούσιες μετακινήσεις του όπλου.

Σχετικά με την επώμιση του όπλου υπάρχουν δύο σημαντικά στοιχεία που σε μεγάλο βαθμό εξαρτώνται από τον εξοπλισμό, σωματότυπο και φυσική κατάσταση του σκοπευτή. Το κοντάκιο θα πρέπει να πατάει γερά ώστε να μην υπάρχει η παραμικρή μετακίνηση στο τυφέκιο αλλά θα πρέπει να επωμίζεται στο σημείο όπου επηρεάζεται το λιγότερο δυνατό από την αναπνοή και χτύπους της καρδιάς του σκοπευτή. Γι’αυτό, οι περισσότεροι ελεύθεροι σκοπευτές είτε προσθέτουν στη βάση από το κοντάκιο κάποια απορροφητική επιφάνεια είτε επωμίζουν επάνω σε κάποιο γερό μέρος της εξάρτυσης τους.

Το χέρι της σκανδάλης τώρα έχει ένα πολύ σημαντικό ρόλο. Το χέρι πρέπει να αγκαλιάζει τη πιστολοειδή λαβή του όπλου με τα τρία δάχτυλα (μέσο, παράμεσο και μικρό) να πιέζουμε ελαφρώς το όπλο προς τον ώμο του σκοπευτή. Ο αντίχειρας παραμένει χαλαρός από την άλλη πλευρά. Ο δείκτης μπορεί να ξεκουράζεται επάνω από τη σκανδάλη αλλά λίγο πριν τη βολή πρέπει να βρεθεί κοντά στη σκανδάλη χωρίς όμως να ακουμπάει κανένα μέρος του όπλου. Φυσικά, κατά τη βολή ο δείκτης δεν ακουμπάει κανένα μέρος του όπλου εκτός από τη σκανδάλη (θα δούμε σε μελλοντικό άρθρο τις τεχνικές πίεσης σκανδάλης για βολές μεγάλων αποστάσεων).

Οι αγκώνες πρέπει να είναι σε μία στάση σταθερή και άνετη καθώς στηρίζουν πρακτικά όλα όσα αναφέραμε νωρίτερα. Η χρήση επιαγκωνίδων μπορεί να φανούν χρήσιμες σε κάποιες περιπτώσεις. Είναι πάρα πολύ σημαντικό το όπλο να στηρίζεται στα κόκκαλα και όχι στους μύες του σκοπευτή. Αν στηρίζεται στους μύες τότε θα είναι πιο κουραστικό, θα υπάρχει τρέμουλο και δυσκολία ελέγχου του δείκτη. Άρα οι αγκώνες πρέπει να είναι πάντα τοποθετημένοι έτσι ώστε τα κόκκαλα και όχι οι μύες να στηρίζουν τη στάση βολής.

Το κεφάλι τώρα πρέπει να ακουμπάει απαλά στο κοντάκιο με προσοχή ώστε το μάγουλο του σκοπευτή να μην πιέζει πολύ το όπλο. Αν το πιέζει πρώτον θα επηρεάζει την ακρίβεια της σκόπευσης και δεύτερον το τράνταγμα κατά τη πυροδότηση θα καθυστερεί την επαναφορά της εστίασης του στο στόχο. Το πιο σημαντικό πέρα από το να μην πιέζει το κοντάκιο με το μάγουλο του είναι να χρησιμοποιεί πάντα ακριβώς το ίδιο σημείο. Σε άλλη περίπτωση μετά από κάθε βολή θα υπάρχει καθυστέρηση για σωστή παρατήρηση μέσα από τη διόπτρα σκόπευσης.

Όταν ο σκοπευτής έχει λάβει τη στάση αυτή, τότε πρέπει να κάνει τις τελευταίες διορθώσεις στη φυσική στάση σκόπευσης του. Για να το επιτύχει αυτό, σκοπεύει σε ένα μακρινό στόχο και έπειτα κλείνει τα μάτια του, κάνει 2-3 βαθιές εισπνοές-εκπνοές και ταυτόχρονα προσπαθεί να χαλαρώσει το σώμα του όσο περισσότερο γίνεται. Έπειτα, ανοίγει τα μάτια του και βλέπει αν το φυσικό σημείο σκόπευσης του είναι ακόμα στο στόχο. Αν όχι, χρησιμοποιεί τους αγκώνες και το βοηθητικό του χέρι για να κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις. Στη συνέχεια επαναλαμβάνει τη δοκιμή μέχρι να έχει τον ίδιο στόχο πριν κλείσει και αφού ανοίξει τα μάτια του.

Η στάση αυτή εδώ και πολλές δεκαετίες φέρνει αποτελέσματα. Φυσικά, ο κάθε σκοπευτής προσαρμόζεται στις καταστάσεις οι οποίες αρκετές φορές δεν επιτρέπουν μία τόσο καλή στάση. Από την άλλη, αν είναι δυνατό, μία τέτοια στάση μπορεί να προσφέρει πολύ καλά αποτελέσματα και γι’αυτό άλλωστε διδάσκεται έτσι ακριβώς εδώ και πάρα πολλά χρόνια σε όλο το κόσμο.