Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 η Στρατονομία των ΗΠΑ είχε καταγράψει και μελετήσει δεκάδες τακτικές ανακρίσεων για αιχμαλώτους και υπόπτους. Μετά από ψυχολογικές και στατιστικές μελέτες είχε δημιουργήσει τα γνωστά εγχειρίδια εκπαιδέυσεως. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τις βασικές αρχές από αυτές τις μεθόδους αν και είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι η επιτυχία τους βασίζεται πολύ στην εμπειρία του ανακριτή όπως θα δείτε και μόνοι σας.

Βασικό στοιχείο σε όλη την διαδικασία είναι ο επαγγελματισμός του/των ανακριτή/ων που πέρα από άρτια εκπαίδευση, ψυχραιμία και παρατηρητικότητα απαιτεί και ταλέντο στην υποκριτική.

Βήμα 1: Συμπεριφορά προς τον Αιχμάλωτο
Είναι πολύ σημαντικό να δημιουργηθεί μεγάλη ψυχολογική πίεση και στρες στον αιχμάλωτο (θα δούμε αργότερα πως μπορεί να μας φανεί χρήσιμο). Μερικά πράγματα που πρέπει πάντα να τηρούνται είναι:

• Δεμένα μάτια.
• Δεμένα χέρια και πόδια.
• Καμία απολύτως επικοινωνία με εσάς ή άλλο πρόσωπο.

Τα παραπάνω έχουν δύο αποτελέσματα, άγχος και to πιο σημαντικό, αίσθημα αβεβαιότητας. Οι κινήσεις σας στη μεταφορά του αιχμαλώτου πρέπει να είναι αποφασιστικές, απότομες και δυναμικές. Στη συνέχεια αφαιρούμε όλα τα αντικείμενα από τον αιχμάλωτο (υπό περιπτώσεις και κάποια ρούχα που μπορεί να είναι χρήσιμα στην έρευνα). Ποτέ ως αυτό το σημείο δεν έχει λάβει χώρα κανενός είδους επικοινωνία.
Σε αυτό το σημείο ολοκληρώσαμε το πρώτο βήμα και ο αιχμάλωτος θα παραμείνει δεμένος, κατά προτίμηση σε απομόνωση (ώστε να αποφύγουμε την επικοινωνία). Αυτό θα του δώσει αρκετό χρόνο για να σκεφτεί και η συμπεριφορά μας αυτή θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό πόσο εύκολα θα θελήσει να δώσει πληροφορίες.

Βήμα 2: Συνεδρίαση των Ανακριτών
Χωρίς να είναι παρόν ο αιχμάλωτος οι ανακριτές κάνουν την πρώτη συνεδρίαση που έχει βασικό σκοπό να ορίσει την πληροφορία που πρέπει να αποσπάσουν. Συνήθως αυτή είναι μία σύντομη διαδικασία.

Βήμα 3: Προκαταρκτική Έρευνα και Σχεδιασμός
Αυτό είναι ένα κρίσιμο στάδιο στη διαδικασία που εμπλέκει πολλά διαφορετικά άτομα. Όλοι οι ανακριτές αναλύουν τα στοιχεία που συνέλεξαν ενώ το τμήμα αντικατασκοπείας προσφέρει όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες για τον/τους αιχμάλωτο/ους όπως ποινικό μητρώο, οικογενειακή κατάσταση, κτλ. Στη συνέχεια στην έρευνα καλούνται και οι φύλακες των αιχμαλώτων που έπειτα από αρκετές ώρες (ή σε κάποιες περιπτώσεις μέρες) θα αναφέρουν χαρακτηριστικά του αιχμαλώτου και της προσωπικότητας του (συμπεριφορά, ηλικία, αντιδράσεις, κτλ.). Με όλα αυτά τα στοιχεία η ομάδα θα σχεδιάσει το επόμενο βήμα.

Βήμα 4: Επιλογή Τακτικής
Καταρχήν, αν έχουμε πάνω από έναν αιχμαλώτους εδώ έχουμε την ευκαιρία να επιλέξουμε αυτόν που θα προσφέρει τις πληροφορίες πιο εύκολα και γρήγορα. Αυτό είναι μία κυρίως εμπειρική διαδικασία αλλά με τα στοιχεία από το βήμα 3 και τις στατιστικές και ψυχολογικές μελέτες γνωρίζουμε ότι άτομα ιδιαίτερα συναισθηματικά φορτισμένα και φοβισμένα είναι πιο εύκολο να δώσουν πληροφορίες. Σημαντικό, η διαδικασία της επιλογής (εφόσον είναι πάνω από ένας αιχμάλωτος) να φαντάζει απολύτως τυχαία.

Τρείς είναι οι βασικές τακτικές ανάκρισης και η επιλογή τους βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη συμπεριφορά του αιχμαλώτου. Θα τις αναφέρουμε επιγραμματικά.

1. Τακτική Άμεσης Συμπεριφοράς
   Αυτή η τακτική πρέπει να ακολουθείται σε άτομα συναισθηματικά φορτισμένα και φοβισμένα που είναι έτοιμα να μιλήσουν.
   
   Η διαδικασία θα πρέπει να μην έχει πίεση, ο ανακριτής να εξηγήσει ακριβώς τι ψάχνει και να είναι συμπονετικός. Με ηρεμία και καθησυχαστικά σχόλια δημιουργείς μια συναισθηματική σχέση (ίσως με αντίστοιχα γεγονότα σε οικογενειακό επίπεδο, παιδικές εμπειρίες, κτλ.). Όταν ο αιχμάλωτος έχει αρχίσει να καταρρέει ψυχολογικά του παρουσιάζεις τα στοιχεία και μπαίνεις στη διαδικασία ερωτήσεων. Προσοχή, σε όλη τη διάρκεια δεν πρέπει να είσαι πιεστικός, παρατήρησε τις αντιδράσεις σε κάθε στοιχείο και πρόσθεσε καθησυχαστικά σχόλια όπως «δε θα διαρρεύσει αυτό άλλου» κρατώντας πάντα τη συναισθηματική σχέση που δημιούργησες στην αρχή της διαδικασίας. Κατά την ολοκλήρωση της ανάκρισης με ευγενικό και φιλικό χαρακτήρα ευχαρίστησε τον και άφησε χώρο για τυχόν διορθώσεις ή περαιτέρω πληροφορίες. Αυτή η μέθοδος έχει τη επιτυχία μόνο σε άτομα με τα χαρακτηριστικά που αναφέραμε παραπάνω.
2. Τακτική Εκφοβισμού και Διάσωσης
   Όσο περίεργο και αν φαίνεται αυτή είναι η πιο επιτυχημένη τακτική για μη συνεργάσιμα, επιθετικά άτομα. Το πιο συνηθισμένο σε αυτή την τακτική είναι να αφήνουμε τον αιχμάλωτο για ένα μικρό διάστημα μόνο του στο χώρο της ανάκρισης με διάφορα αντικείμενα γύρω του για να παρατηρήσουμε τις αντιδράσεις του.
   
   Εν συνεχεία, ένας πολύ επιθετικός και βίαιος ανακριτής ξεκινάει δυναμικά την διαδικασία παρουσίασης των στοιχείων και υποβολής ερωτήσεων. Όλη η διαδικασία πρέπει να δημιουργεί ένταση και για αυτό το λόγο συχνά βλέπουμε ανακριτές να φωνάζουν, να πετάνε αντικείμενα, κτλ. Ανάλογα τον ύποπτο η διαδικασία αυτή μπορεί να κρατήσει λίγο ή περισσότερο με λιγότερο ή περισσότερο έντονο χαρακτήρα. Όταν ο αιχμάλωτος αρχίζει να καταρρέει ψυχολογικά αναλαμβάνει (φαινομενικά τυχαία) ένας συμπονετικός ανακριτής που κρατάει ιδιαίτερα τυπικό ύφος, αναφέρει το πόσα προβλήματα έχει δημιουργήσει ο προηγούμενος ανακριτής και προσφέρει κάποιες ανέσεις στον αιχμάλωτο όπως λυμένα χέρια. Όταν αισθανθεί ότι υπάρχει σχέση εμπιστοσύνης μπαίνει στη διαδικασία των ερωτήσεων σε ήρεμο αλλά τυπικό ύφος. Είναι χρήσιμο ότι νέα πληροφορία μαθαίνετε να προσποιήστε ότι ήταν ήδη ευρέως γνωστή. Στη προσπάθεια του να σας πείσει να ολοκληρώσετε εσείς και όχι ο άλλος ανακριτής την διαδικασία θα δώσει πολλές πληροφορίες. Όταν πιστέυετε ότι έχετε συλλέξει ότι χρειάζεστε πείτε ότι δεν σας πρόσφερε καμία νέα πληροφορία και καλέστε τον πρώτο ανακριτή. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αποσπάσετε σημαντικές πληροφορίες σε αυτό το στάδιο. Φυσικά, ο πρώτος ανακριτής δε θα έρθει και ο αιχμάλωτος θα μεταφερθεί πίσω στο κελί του.
3. Τακτική Επανάληψης
   Αυτή η τακτική είναι για συνεσταλμένα άτομα που παρουσιάζουν χαρακτηριστικά άγχους. Η διαδικασία μπορεί να περιλαμβάνει έναν ή περισσότερους ανακριτές κοντά στον αιχμάλωτο αλλά με τυπική και σοβαρή συμπεριφορά.
   
   Ο τόνος όλων πρέπει να είναι αυστηρός, επαγγελματικός και έντονα μονότονος. Μετά από μία χρονοβόρα μόνοτονη εισαγωγή σε νομικά θέματα και στοιχεία που έχετε στη διάθεση σας μπαίνετε στη διαδικασία υποβολής ερωτήσεων. Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι σύντομες, πολύ γρήγορες και από διαφορετικά άτομα (αν είναι εφικτό). Θα πρέπει με την πρώτη ευκαιρία να διακόπτετε τον αιχμάλωτο και να αλλάζετε θέμα στις ερωτήσεις. Ένας από τους ανακριτές θα πρέπει να σημειώνει τις απαντήσεις και οι ερωτήσεις θα πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενες αλλά με άλλη σύνταξη κάθε φορά. Σύντομα ο αιχμάλωτος θα έχει απαντήσει την ίδια ερώτηση με δύο διαφορετικούς τρόπους. Εκεί ξεκινάει η λεκτική πίεση και παρουσίαση στοιχείων ενοχοποίησης του (πραγματικά ή μη). Σε αυτό το σημείο οι περισσότεροι έχουν ήδη διαρρεύσει άθελα τους σημαντικές πληροφορίες οπότε η διαδικασία συνεχίζεται για τυπικούς λόγους και περαιτέρω στοιχεία.

Με την ολοκλήρωση αυτού του βήματος πάμε στο επόμενο στάδιο.

Βήμα 5: Ανάλυση Στοιχείων
Το τελευταίο στάδιο είναι η ανάλυση όλων των στοιχείων και επιβεβαίωση η διάψευση τους από όλους τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία. Ανάλογα την περίπτωση το βήμα 4 μπορεί να επαναληφθεί μέχρι να αποσπαστούν όλες οι απαιτούμενες πληροφορίες.