Με ανάμεικτα συναισθήματα είδαμε φέτος, το 2016, για πρώτη φορά στη στρατιωτική παρέλαση της 25ης Μαρτίου τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ή όπως είναι γνωστά στα Αγγλικά UAV, του Ελληνικού Στρατού. Μπορείτε να διαβάσετε τη σχετική είδηση και από την ιστοσελίδα «Προέλαση» όπως είχε δημοσιευτεί στην ανάρτηση «Οι νέες παρουσίες στην παρέλαση των Αθηνών».
Ο λόγος που γράψαμε ανάμεικτα συναισθήματα είναι διότι βλέπουμε κάποια πρόοδο στον στρατιωτικό εξοπλισμό της Ελλάδος από τη μία αλλά από την άλλη, τα συγκεκριμένα UAV θεωρούνται απαρχαιωμένα και αποσύρονται από τις περισσότερες χώρες που τα έχουν ή είχαν. Σε αυτό το άρθρο θα τα γνωρίσουμε λίγο καλύτερα ώστε όλοι οι αναγνώστες μας να καταλάβουν τις ικανότητες τους και ότι συμπεριλαμβάνεται με αυτό.
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η Ολλανδική και η Γαλλική ηγεσία ξεκίνησαν ένα πρόγραμμα ανάπτυξης ενός σύγχρονου Ευρωπαϊκού μη επανδρωμένου αναγνωριστικού-κατασκοπευτικού αεροσκάφους. Η κατασκευή του ανατέθηκε στη Γαλλική εταιρία SAGEM (Société d’Applications Générales de l’Électricité et de la Mécanique, δηλαδή, Εταιρία Ηλεκτρολογικών και Μηχανικών Γενικών Εφαρμογών). Τελικά, τα πρώτα μοντέλα δοκιμών του άρχισαν να εμφανίζονται το 1998.
Το νέο αυτό Ευρωπαϊκό UAV πήρε ένα Ολλανδικό όνομα. Ονομάστηκε «Sperwer» (προφέρεται σπέρβερ) το οποίο σημαίνει σπουργίτι-γεράκι και είναι ουσιαστικά το όνομα της οικογενείας των μικρού μεγέθους γερακιών. Όπως θα είναι αυτονόητο με όσα έχουμε πει ως τώρα, οι πρώτοι αγοραστές του ήταν οι Γάλλοι (για τον Γαλλικό Στρατό συγκεκριμένα) καθώς και η Βασιλική Πολεμική Αεροπορία της Ολλανδίας. Στη συνέχεια ακολούθησαν ο Καναδάς που το μετονόμασε σε CU-161, η Σουηδική Πολεμική Αεροπορία που το μετονόμασε σε UAV01 Ugglan (δηλαδή κουκουβάγια) και η Ελλάδα. Μικρός αριθμός τέτοιων UAV πωλήθηκε και στις ΗΠΑ για την Αεροπορία της Εθνοφυλακής ενώ η Δανία ακύρωσε την αγορά της.
Άρα, αν αφαιρέσουμε τη Δανία που δεν ολοκλήρωσε ποτέ την αγορά και τις ΗΠΑ που αγόρασαν μερικά περισσότερο σε δοκιμαστικά πλαίσια, μένουν μόλις πέντε χώρες-χρήστες. Η Ελλάδα, η Ολλανδία, η Γαλλία, η Σουηδία και ο Καναδάς. Σήμερα, ο Καναδάς, η Ολλανδία και η Σουηδία έχουν αποσύρει πλήρως όλα τα SAGEM Sperwer. Έτσι, οι μόνες χώρες που συνεχίζουν να τα χρησιμοποιούν είναι μόνο η Ελλάδα και η Γαλλία που όπως θα δούμε στη συνέχεια έχει κάποια εξελιγμένα μοντέλα με ειδικής χρήσης αισθητήρες. Σε αυτό το σημείο μάλλον θα αντιλαμβάνεστε την απογοήτευση μας βλέποντας τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να προωθούν τα SAGEM Sperwer ως κάποια νέα και εντυπωσιακή τεχνολογία. Δυστυχώς, οι περισσότερες χώρες που τα αγόρασαν γρήγορα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν καλύπτουν τις τακτικές τους ανάγκες και στράφηκαν σε άλλα UAV.
Πέρα από τις δοκιμές και τακτικές ασκήσεις, τόσο η Ολλανδική Βασιλική Πολεμική Αεροπορία όσο και οι Καναδικές Ένοπλες Δυνάμεις έκαναν χρήση των SAGEM Sperwer από το 2003 μέχρι και τις 18 Απριλίου του 2009 (τελευταία επίσημα καταγεγραμμένη επιχειρησιακή χρήση) στο Αφγανιστάν. Το αποτέλεσμα ήταν πολύ αρνητικό οδηγώντας τις Καναδικές Ένοπλες Δυνάμεις στην άμεση απόσυρση όλων των SAGEM Sperwer τους μέσα στο 2009 ενώ η Ολλανδία ξεκίνησε νωρίτερα την απόσυρση με στόχο να μην υπάρχει κανένα εν υπηρεσία μέχρι το Μάρτιο του 2009 το οποίο το κατάφερε.
Και μετά τα ιστορικά ας προχωρήσουμε στα τεχνικά. Ένας βασικός περιορισμός του SAGEM Sperwer είναι ότι αρχικά ήταν σχεδιασμένο για μία μόνο χρήση, για χρήση ISTAR (Intelligence, Surveillance, Target Acquisition and Reconnaissance, ή στα Ελληνικά, Συλλογή Πληροφοριών, Παρακολούθηση, Εντοπισμός Στόχων και Αναγνωρίση). Με απλά λόγια, δεν είχε καμία επιθετική ικανότητα. Βέβαια αργότερα προστέθηκαν και επιθετικές δυνατότητες αλλά ποτέ δε σχεδιάστηκε με την επιθετική χρήση ως βασική λειτουργία. Όσον αφορά το μέγεθος του, έχει μήκος 3.52 μέτρα, εκπέτασμα πτερύγων 4.2 μέτρα, ύψος 1.3 μέτρα και έχει βάρος 300 κιλά με μέγιστο βάρος απογείωσης τα 330 κιλά. Μπορεί να μεταφέρει 80 λίτρα καυσίμου που το προσφέρουν αυτονομία για έξι ώρες. Το μέγιστο υψόμετρο πτήσης είναι 10.000 πόδια με μέση ταχύτητα 90 χιλιόμετρα ανά ώρα αν και η μέγιστη ταχύτητα του φτάνει τα 180 χιλιόμετρα ανά ώρα. Για να το επιτύχει αυτό χρησιμοποιεί ένα δίχρονο κινητήρα που παράγει 65 ίππους.
Ο μόνος διαθέσιμος αισθητήρας τοποθετείται στο μπροστινό μέρος του αεροσκάφους ενώ τα πρώτα μοντέλα είχαν μόνο κάμερες υψηλής ευκρίνειας ημέρας και νύχτας με δυνατότητες υπέρυθρης αναπαράστασης (περισσότερα για αυτό στο άρθρο μας «Αεροναυτιλία: Σύστημα FLIR»). Ωστόσο, σήμερα τα τεχνικά χαρακτηριστικά του είναι ελαφρώς βελτιωμένα, το SAGEM Sperwer Mk.II προσφέρει μέγιστο υψόμετρο 15.000 ποδών με εμβέλεια επικοινωνίας με σταθμό ελέγχου εδάφους 200 χιλιόμετρα (το πρώτο μοντέλο είχε μόλις 90 χιλιόμετρα εμβέλεια) αλλά και δυνατότητα μεταφοράς φόρτου έως και 50 κιλά, δηλαδή 20 κιλά παραπάνω από το προηγούμενο.
Όπως βλέπετε στο κάτω μέρος του SAGEM Sperwer φαίνεται ο γυροσκοπικός οπτικός αισθητήρας SAGEM EuroFLIR 350. Μία εξαιρετική κάμερα υψηλής ανάλυσης με δυνατότητα αναγνώρισης ατόμων από ύψος 3.000 μέτρων (9.850 πόδια) και ικανή για εντοπισμό ανθρώπων από ύψος 14.000 μέτρων (45.900 πόδια). Ο γυροσκοπικός οπτικός αισθητήρας SAGEM EuroFLIR 350 χρησιμοποιείται σε πολλά οχήματα σε όλο το εύρος των επιχειρήσεων, από έρευνα & διάσωση μάχης μέχρι φύλαξη συνόρων, παρακολουθήσεις, και ειδικές επιχειρήσεις με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Ο σταθμός ελέγχου των SAGEM Sperwer είναι σχεδιασμένος βάση των σταθμών που ήδη υπάρχουν από παλαιότερα UAV κάνοντας τη προσαρμογή στη χρήση του μία σχετικά εύκολη διαδικασία για τους χειριστές τους. Επιπρόσθετα, το αεροσκάφος έχει δυνατότητα μεταβίβασης ελέγχου του με μέγιστο αριθμό δύο GCS (Gound Control Station, Σταθμός Ελέγχου Εδάφους) για κάθε μη επανδρωμένο αεροσκάφος.
Η επικοινωνία του Sperwer με το σταθμό ελέγχου εδάφους γίνεται μέσω ψηφιακής επικοινωνίας στο φάσμα J (δηλαδή εύρος 15GHz) με εφεδρικό σύστημα επικοινωνίας στο φάσμα UHF. Ο κάθε σταθμός ελέγχου βάσης έχει δυνατότητα ελέγχου δύο αεροσκαφών ταυτόχρονα. Το κάθε αεροσκάφος έχει πομπό συμβατό με συστήματα αναγνώρισης φίλιων-εχθρικών αεροσκαφών (IFF) το οποίο είναι συμβατό με όλα τα σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη αλλά και πύργους ελέγχου, και επίσης μπορεί να μεταδίδει σε πραγματικό χρόνο την εικόνα που λαμβάνει κρυπτογραφημένη σε ειδικά φορητά τερματικά τα οποία μπορούν να φέρουν οι στρατιώτες στο έδαφος. Η εταιρία SAGEM τα ονομάζει RVT (Remote Video Terminal, Απομακρυσμένο Τερματικό Βίντεο) και είναι όπως αυτό που βλέπετε εδώ.
Άλλοι αισθητήρες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με αυτό το μη επανδρωμένο αεροσκάφος, τους οποίους ήδη χρησιμοποιεί η Γαλλία, είναι ο αναμεταδότης, αισθητήρας ELINT (Electronic Intelligence, Υποκλοπή Ηλ. Σημάτων) και αισθητήρας COMINT (Communications Intelligence, Υποκλοπές Επικοινωνιών). Όσον αφορά το UAV καθαυτό, ο σκελετός του μη επανδρωμένου αεροσκάφους είναι σύμφωνος με τα πρώτυπα ελαφρών αεροσκαφών της EASA και η απογείωση του γίνεται μέσω καταπέλτη. Ο καταπέλτης μπορεί να λειτουργεί με οποιοδήποτε τρόπο. Βλέπετε έναν υδραυλικό καταπέλτη με πίεση νερού στην επόμενη φωτογραφία.
Στο παρακάτω βίντεο από τις Καναδικές Ένοπλες Δυνάμεις βλέπετε αρκετά στιγμιότυπα από τη μεταφορά, προετοιμασία, απογείωση, χρήση καθώς και το πιο ενδιαφέρον, τη προσγείωση. Το UAV SAGEM Sperwer δεν έχει δυνατότητα προσγείωσης ως αεροσκάφος αλλά μπορεί να επιβραδύνει τη ταχύτητα του, να αναπτύξει ένα «στρογγυλό» αλεξίπτωτο και να ανοίξει δύο μεγάλους αερόσακους στο κάτω μέρος τους ατράκτου. Με αυτό το τρόπο προσγειώνεται και η ομάδα περισυλλογής μπορεί να το περισυλλέξει.
Από το 2004, η SAGEM σε συνεργασία με τη Γαλλική εταιρεία αεροσκαφών Dassault Aviation ξεκίνησε την ανάπτυξη του νέου βελτιωμένου Sperwer B για τις Γαλλικές Ένοπλες Δυνάμεις. Το Sperwer B έχει δυνατότητα μεταφοράς φόρτου 100 κιλών και 12 ώρες αυτονομία πτήσης. Οι πρώτες επιτυχημένες δοκιμές του έγιναν το 2006 και σήμερα χρησιμοποιείται από τη Γαλλία. Εμφανισιακά ξεχωρίζει άμεσα από τα δύο πτερύγια σταθεροποίησης που έχει στο μπροστινό του μέρος και η απογείωση του γίνεται από τον πνευματικό καταπέλτη MC2555LLR της Φινλανδικής εταιρίας Robonic που τον βλέπετε στην επόμενη φωτογραφία με ένα SAGEM Sperwer.
Το νεο Sperwer B έχει αρκετά ανεπτυγμένες δυνατότητες επικοινωνίας αλλά και διαθέσιμων αισθητήρων. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως επιθετικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος καθώς έχει δυνατότητα μεταφοράς του Ισραηλινού πυραύλου Spike-LR όπως επίσης και του αντιαρματικού συστήματος 155 χιλιοστών BONUS της εταιρείας Nexter. Βλέπετε μία φωτογραφία του Sperwer B των Γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων εδώ.
Στην Ελλάδα χρησιμοποιείται κάποιο κατά παραγγελία μοντέλο του Sperwer το οποίο μπορεί να φέρει και οπλικά συστήματα. Μπορείτε να δείτε το σχετικό απόσπασμα από την εκπομπή «Με Αρετή και Τόλμη» του τηλεοπτικού σταθμού ΕΤ1 στο ακόλουθο βίντεο.
Κλείνοντας, τώρα μάλλον θα αντιλαμβάνεστε τα αρχικά ανάμεικτα συναισθήματα μας με αυτή την εξέλιξη. Ασφαλώς και είναι πολύ θετικό να βλέπουμε UAV σε στρατιωτικές χρήσεις από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αλλά από την άλλη, θα ήταν πολύ καλύτερο να βλέπαμε κάποιο Ελληνικής κατασκευής UAV ή εναλλακτικά, κάτι τεχνολογικά ανεπτυγμένου όπως είναι για παράδειγμα τα Lockheed Martin RQ-170 Sentinel, Elbit Hermes 900, Northrop Grumman RQ-4 Global Hawk, κτλ. Αν αφαιρέσουμε τη Γαλλία που είναι η κατασκευάστρια τους, η μόνη χώρα που χρησιμοποιεί τα SAGEM Sperwer σήμερα είναι η Ελλάδα και αυτό θα έπρεπε να στέλνει ένα σήμα κινδύνου στη στρατιωτική και πολιτική ηγεσία.
UAV
#UAV #SAGEM #Sperwer #Αμυντικά #και #Στρατιωτικά #Θέματα
