Συχνά ακούμε ειδικούς και μη του χώρου να αναφέρονται σε αεροσκάφη ως 4ης γενιάς, 5ης γενιάς, κτλ. Τι σημαίνει πρακτικά όμως αυτό; Ποιος ορίζει τι περιλαμβάνει η κάθε γενιά; Γιατί υπάρχουν αυτές οι γενιές; Σε αυτό το άρθρο μας θα κάνουμε μία ανάλυση αυτού του ζητήματος ώστε να είναι πιο ξεκάθαρο τι περιλαμβάνει αυτός ο όρος.

Ο όρος ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 σε ιστορικούς της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ ώστε να περιγράφουν τα τεχνολογικά άλματα ανάμεσα σε ομάδες αεροσκαφών. Ωστόσο, η εταιρία Lockheed Martin άρχισε να το χρησιμοποιεί εμπορικά για να διαφημίζει τα αεροσκάφη της F-22 και μετέπειτα F-35 ως αεροσκάφη 5ης γενιάς. Πολλές εταιρίες του χώρου εναντιώθηκαν σε αυτή την αυθαίρετη και δίχως δεδομένα χρήση ενός όρου για να «μειώσει» τον ανταγωνισμό, χωρίς ουσιαστικά να προσφέρει οποιαδήποτε απτά δεδομένα. Συγκεκριμένα, τόσο οι κατασκευαστές των Eurofighter όσο και η Boeing IDS ανοικτά δήλωσαν ότι ο όρος αυτός είναι αυθαίρετος χωρίς να σημαίνει πρακτικά κάτι το τεχνικό. Ωστόσο, τα μέσα ενημέρωσης «λάτρεψαν» τον όρο 5η γενιά, και έτσι χρησιμοποιείται έως και σήμερα χωρίς κανένα επισήμως κοινώς αποδεκτό ορισμό του τι σημαίνει.

Ένας από τους σχετικά δημοφιλείς ορισμούς των γενεών των μαχητικών αεροσκαφών στις ΗΠΑ είχε προταθεί από τον Αμερικανό ιστορικό πολεμικής αεροπορίας, Ρίτσαρτ Ρ. Χέλιον, το 1990. Σύμφωνα με εκείνον, οι γενιές των μαχητικών αεροσκαφών μπορούν να ομαδοποιηθούν στις ακόλουθες κατηγορίες/γενιές.

Ωστόσο, ένας πιο συχνά χρησιμοποιούμενος ορισμός στις ημέρες μας έρχεται από το διαδικτυακό περιοδικό ειδικού τύπου AeroSpaceWeb. Η κατηγοριοποίηση του περιοδικού είναι όμοια με εκείνη του Μουσείου Πολεμικής Αεροπορίας Μαχητικών του Κόσμου από την Αυστραλία που προτάθηκε το 2009. Βλέπετε παρακάτω, τη πρόταση του AeroSpaceWeb.

Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε με άλλες προτάσεις άλλων οργανισμών και ανθρώπων για το τι είναι η κάθε γενιά, αλλά θεωρούμε ότι αντιλαμβάνεστε το πρόβλημα με χρήση τέτοιων αδόκιμων όρων σε μία σοβαρή επικοινωνία. Δεν υπάρχει ένας ξεκάθαρος ορισμός του τι αντιπροσωπεύουν. Άρα την επόμενη φορά που θα ακούσετε κάτι τέτοιο, ρωτήστε το συνομιλητή σας τι ακριβώς εννοεί; Διότι υπάρχει τεράστια πιθανότητα κατά το δικό του ορισμό μία γενιά να περιγράφει κάτι τελείως διαφορετικό από το δικό σας ορισμό, και ουσιαστικά να μην υπάρχει διαφωνία, απλώς κακή επικοινωνία λόγω χρήσης αυτού του όρου. Κλείνοντας, σε περίπτωση που αναρωτιέστε για το τι θεωρεί η εταιρία Lockheed Martin ως πέμπτη γενιά, τότε η απάντηση είναι μαχητικά αεροσκάφη που λειτουργούν βάσει λογισμικού και ενσωματωμένων ηλεκτρονικών υπολογιστών (αντί για συμβατικά συστήματα πτήσεως), και έτσι προσφέρουν πολλές δυνατότητες συνδεσιμότητας, αυτόνομων λειτουργιών πτήσης και μάχης, και συνεχούς αναβάθμισης.