Πριν από λίγο καιρό ένας αναγνώστης μας ζήτησε να γράψουμε κάποιες εμπειρίες από τα διαφορετικά μέρη που έχουμε επισκεφθεί ή ζήσει μέχρι σήμερα, με επίκεντρο την ασφάλεια και την άμυνα. Οπότε, θα ξεκινήσουμε αυτή τη κατηγορία που θα περιγράφει για κάθε χώρα που έχουμε βρεθεί τι έχουμε παρατηρήσει που θεωρούμε αξιόλογο, πάντα με την ασφάλεια κατά νου. Καθώς οι χώρες εξελίσσονται και αλλάζουν καθημερινά κάποια από αυτά που γράφουμε ίσως να μην ισχύουν πλέον. Περιμένουμε στα σχόλια τις δικές σας εμπειρίες και απόψεις εάν έχετε βρεθεί ή ζήσει σε αυτές τις χώρες.

Ξεκινήσαμε από ένα ιδιαίτερο παράδειγμα, τη Δανία, μία από τις τρεις Σκανδιναβικές χώρες στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο γράφων έχει επισκεφθεί τη Δανία αρκετές φορές αλλά το πιο σημαντικό, έχει συνεργαστεί επί χρόνια με Δανούς, πρώην στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και κάποιους από την εθνική υπηρεσία πληροφοριών της Δανίας, τη PET (Politiets Efterretningstjeneste, Υπηρεσία Πληροφοριών της Αστυνομίας) που στα Αγγλικά αναφέρεται συνήθως ως DSIS (Danish Security and Intelligence Service, Υπηρεσία Ασφαλείας και Πληροφοριών της Δανίας). Βάσει των παραπάνω εμπειριών και γνωστών στοιχείων, θα προβάλλουμε τις απόψεις μας σε αυτό το άρθρο.

Η Δανία είναι μία πολύ όμορφη χώρα με βασιλική κοινοβουλευτική δημοκρατία. Η εγκληματικότητα είναι σχεδόν ανύπαρκτη αλλά παρ’όλα αυτά, τα επίπεδα ετοιμότητας και εκπαίδευσης των δυνάμεων είναι υψηλά. Το πιο υπέροχο πράγμα στη Δανία είναι μία αρχή. Ένας τρόπος ζωής που διδάσκεται από την ημέρα που γεννιέται κανείς. Είναι το Janteloven (Ο Νόμος του Γιάντεν), κάτι ανεπίσημο που όμως υπάρχει βαθιά ριζωμένο στη καθημερινότητα και στη ζωή των Δανών. Αυτό, κατά τη προσωπική μας άποψη, κάνει τη Δανία μία από τις πιο αξιοκρατικές, αντιρατσιστικές, και ανοικτόμυαλες κοινωνίες. Οι δέκα κανόνες στην Ασπίδα του Γιάντεν είναι οι ακόλουθοι, και σπάνια θα βρείτε Δανούς που να μην τους ακολουθούν στη ζωή τους.

1. Δε πρέπει να σκέφτεσαι ότι είσαι κάτι το ξεχωριστό
2. Δε πρέπει να σκέφτεσαι ότι είσαι πιο αγαθός
3. Δε πρέπει να σκέφτεσαι ότι είσαι πιο έξυπνος
4. Δε πρέπει να σκέφτεσαι ότι είσαι καλύτερος
5. Δε πρέπει να οραματίζεσαι τον εαυτό σου ως ανώτερο
6. Δε πρέπει να σκέφτεσαι ότι γνωρίζεις περισσότερα
7. Δε πρέπει να σκέφτεσαι ότι είσαι πιο σημαντικός
8. Δε πρέπει να σκέφτεσαι ότι είσαι καλός σε οτιδήποτε
9. Δε μπορείς να γελάς εις βάρος άλλου
10. Δε πρέπει να σκέφτεσαι ότι μπορείς να διδάξεις οτιδήποτε

Χάρη στα παραπάνω, η Δανία είναι μία κοινωνία όπου η έννοια ανώτερος και κατώτερος έχει μόνο επαγγελματικό χαρακτήρα. Δηλαδή ότι ο ένας έχει διαφορετικές αρμοδιότητες από τον άλλον, τίποτα πέρα από αυτό. Για τον ίδιο λόγο, δεν υπάρχει πουθενά η έννοια μονιμότητας. Όλοι είναι ελεύθεροι να πηγαίνουν όπου μπορούν να προσφέρουν περισσότερα. Φυσικά, αυτά συμβάλουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα πατριωτισμού. Τέλος, όσον αφορά τη χαμηλών τόνων αντιμετώπιση, δεν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα από τη βασιλική οικογένεια. Η ίδια η Μαργαρίτα Β΄ της Δανίας κυκλοφορεί αρκετές φορές στους δρόμους χωρίς καμία ασφάλεια και χωρίς κανένας πολίτης, ή άλλος, να την ενοχλήσει. Προσωπικά, το Janteloven το θεωρούμε το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της Δανίας. Στα αρνητικά του, είναι ότι οδηγεί και σε ένα είδος αποξένωσης και αποστασιοποίησης από ότι συμβαίνει. Για παράδειγμα, σχεδόν ποτέ δε θα δείτε στους δρόμους της Δανίας κάποιον να βοηθάει κάποιον άλλον εάν αυτός δε το ζητήσει.

Ως χώρα, η Δανία πάντα προσπαθεί να είναι όσο πιο μπροστά γίνεται σε θέματα τεχνολογίας. Καθώς είναι μία μικρή χώρα, το κράτος έχει αναγνωρίσει ότι μπορεί να καταφέρει πολλά χάρη στη τεχνολογία με μικρότερα έξοδα απ’ότι άλλοι τομείς. Αυτό αντικατοπτρίζεται και στην ασφάλεια (εξοπλισμός, μονάδες κυβερνοπολέμου, κτλ.) της χώρας αλλά και στη καθημερινότητα των πολιτών. Ενδεικτικά, η Δανία ήταν η πρώτη χώρα στο κόσμο που έκανε πλήρως αυτοματοποιημένα-ρομπότ τραμ που λειτουργούν μέχρι σήμερα.

Όσον αφορά την υποχρεωτική στράτευση, όταν κάποιος ενηλικιώνεται κάνει μία συνέντευξη με κάποιον στρατολόγο για το τι ακριβώς θέλει να κάνει στις Ένοπλες Δυνάμεις. Ανάλογα με την ειδικότητα η υποχρεωτική θητεία είναι από 4 έως και 12 μήνες. Εάν υπάρχει ανοικτή θέση μπορεί να καταταχθεί άμεσα, εάν όχι μπαίνει σε ουρά αναμονής που είναι και το πιο συνηθισμένο καθώς οι θέσεις υπερκαλύπτονται. Έτσι, παρότι θεωρητικά υπάρχει υποχρεωτική στράτευση, πρακτικά οι περισσότεροι απορρίπτονται λόγω της μεγάλης αναμονής. Η ζωή στις Ένοπλες Δυνάμεις είναι καλή και ο μισθός αντίστοιχα καλός ενώ όλες σχεδόν οι υπηρεσίες λειτουργούν με τριετή ή πενταετή συμβόλαια μέχρι το στέλεχος ή υπηρεσία να αποφασίσουν τη διακοπή της συνεργασίας. Επίσης, οι άντρες συμμετέχουν σε πολεμικές επιχειρήσεις ανά το κόσμο και σε πολλές διεθνείς αποστολές.

Μέσα στη χώρα τώρα, παρότι υπάρχει χαμηλή εγκληματικότητα υπάρχει ένας έντονος ανταγωνισμός ανάμεσα στις διάφορες υπηρεσίες επιβολής του νόμου, κυρίως σε ότι αφορά την αναγνώριση τους από το κόσμο. Αυτό οδηγεί σε περίεργες καταστάσεις όπου υπηρεσίες κυριολεκτικά ανταγωνίζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως Facebook, Twitter, κτλ. για το ποια είναι η καλύτερη. Αυτό περιλαμβάνει τα πάντα, από ασκήσεις, μέχρι εμφάνιση, εξοπλισμό, και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς.

Όσον αφορά την οπλοκατοχή, είναι κάτι ευρέως διαδεδομένο αλλά όχι για αυτοάμυνα. Η οπλοκατοχή για αυτοάμυνα απαγορεύεται. Για κυνήγι ή διασκέδαση, κάθε πολίτης που είναι 16 ετών ή μεγαλύτερος, έπειτα από δύο χρόνια συμμετοχής σε κάποιο σκοπευτικό όμιλο μπορεί να περάσει κάποιες γραπτές και πρακτικές εξετάσεις στη συντήρηση του όπλου, χρήση, και σκοποβολή, και να λάβει την άδεια του. Με την άδεια αυτή μπορεί να αγοράσει σχεδόν οποιοδήποτε όπλο πέραν αυτόματων. Σχετικά με το κυνήγι, λόγω των μεγάλων θηραμάτων τα πιο συχνά όπλα είναι ραβδωτά τυφέκια μεγάλου διαμετρήματος με αντίστοιχες διόπτρες σκόπευσης.

Η συνεργασία με Δανούς ήταν σίγουρα μία πολύ ευχάριστη εμπειρία. Χάρη στο εκπαιδευτικό τους σύστημα οι περισσότεροι μιλούν εξαιρετικά την αγγλική γλώσσα και χάρη στην αρχή του Janteloven είναι σοβαροί επαγγελματίες με πολύ λογική, τετράγωνη σκέψη. Για τον ίδιο λόγο είναι ανοικτοί στο διαμοιρασμό γνώσεων αλλά πάντα επιφυλακτικοί και μετρημένοι, αντιλαμβανόμενοι τις πιθανές απειλές.

Η Δανία, όσον αφορά την οπτική γωνία της ασφάλειας έχει κάποια εξαιρετικά παραδείγματα από τα οποία όλοι μπορούμε να μάθουμε αρκετά πράγματα. Ασφαλώς, το πρόβλημα με τη χαμηλή εγκληματικότητα, αν μπορεί να το θεωρήσει κανείς πρόβλημα, είναι ότι λείπει πολύ η εμπειρία από τα περισσότερα στελέχη. Αυτό το κράτος προσπαθεί να το ισοσταθμίσει με συμμετοχή σε διεθνείς αποστολές και πολεμικές επιχειρήσεις.

Κλείνοντας, θα παραθέσουμε κάποια αξιόλογα αξιοθέατα που όσοι ασχολούνται με την ασφάλεια μπορούν να επισκεφθούν εάν βρεθούν ποτέ στη Δανία. Το πρώτο είναι το Royal Arsenal Museum (Βασιλικό Μουσείο Οπλοστασίου) που έχει εκθέματα από το οπλοστάσιο της Δανίας από το 1500 μέχρι και σήμερα. Ίσως το πιο εντυπωσιακό έκθεμα είναι το «Ο Μακρίνος Πόλεμος – Ο Δανός Στρατιώτης στο Αφγανιστάν». Αυτό είναι ένας χώρος 600 τετραγωνικών μέτρων που εξομοιώνει ένα στρατόπεδο της Δανίας από το Αφγανιστάν. Βλέπετε μία φωτογραφία από αυτό το έκθεμα εδώ.

Μετά, σε όλη τη παράκτια Δανία μπορεί κανείς να βρει πολύ καλά διατηρημένα πολυβολεία και οχυρά από το Τείχος του Ατλαντικού. Ένα τεράστιο έργο οχύρωσης της Ναζιστικής Γερμανίας που κατασκευάστηκε τη περίοδο 1942-1944. Στη Δανία υπάρχουν αρκετές υποδομές σε καλή κατάσταση σε πολλά μέρη. Μπορείτε να βρείτε όλα αυτά τα οχυρά και πολυβολεία στα χωριά Frederikshavn, Skagen, Hirtshals, Bulbjerg, Hanstholm, Thyboron, Blaavandshuk, Tirpitz, και Fanoe. Βλέπετε παρακάτω μία φωτογραφία από το όπλο 380 χιλιοστών από το οχυρό στο χωριό Hanstholm.

Στο κέντρο της Κοπεγχάγης, στη περιοχή Østerbro, μπορεί να βρει κανείς το Φρούριο (Kastellet). Αυτός είναι ένας μεγάλος χώρος που κατασκευάστηκε το 1626 και μέχρι και σήμερα φιλοξενεί ανώτατες στρατιωτικές σχολές της Δανίας. Παρ’όλα αυτά, είναι ανοιχτό ως πάρκο για όλους τους ανθρώπους και είναι κάτι σίγουρα άξιο να επισκεφθεί κανείς. Βλέπετε καλύτερα στην επόμενη φωτογραφία το από που πήρε το όνομα του.

Στη Κοπεγχάγη υπάρχει επίσης το Μουσείο Φυλακών που είναι στη περιοχή Vestre Prison. Και εκεί μπορεί να δει κανείς κάποια ενδιαφέροντα εκθέματα αν και δεν είναι κάτι το εντυπωσιακό. Βλέπετε μία φωτογραφία παρακάτω.

Λίγο έξω από τη Κοπεγχάγη, στη περιοχή Hellerup υπάρχει ένα πάρκο που αποτελεί μνημείο των πεσόντων κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι το πάρκο Ryvangen που αξίζει να το επισκεφθεί κανείς διότι θα δει τους χώρους εκτέλεσης των αντιστασιακών από τους Ναζί Γερμανούς, μνημεία των ηρώων, και πολλά ακόμη. Βλέπετε μία φωτογραφία από το πάρκο Ryvangen εδώ. Η φωτογραφία είναι από χώρο εκτελέσεων όπως είναι εύκολα αντιληπτό.

Στη Κοπεγχάγη μπορεί να βρει κανείς ένα τοπικό ιστορικό κτίριο, το Trekroner Søfort, ένα θαλάσσιο φρούριο που προστατεύει την είσοδο στο λιμάνι της Κοπεγχάγης. Το φρούριο αυτό έπαιξε σημαντικό ρόλο στη Μάχη της Κοπεγχάγης του 1801 ενάντια στη Βρετανία, αλλά και το 1807 στη Δεύτερη Μάχη της Κοπεγχάγης, και πάλι με το Βρετανικό βασίλειο. Κατά τη Γερμανική κατοχή, το Trekroner Søfort είχε μετατραπεί σε στρατώνα για Γερμανούς στρατιώτες. Σήμερα αποτελεί τουριστικό προορισμό που λόγω της μεγάλης ιστορικής του αξίας πρέπει να επισκεφθεί κανείς.

Ένα μουσείο με πολλά εκθέματα στρατιωτικού περιεχομένου είναι και το Forsvars- og Garnisonsmuseum που είναι στη πόλη Aalborg. Το μουσείο στεγάζεται σε υπόστεγα αεροπλάνων της Ναζιστικής Γερμανίας. Κατ’επέκταση δεν είναι πολύ μεγάλο αλλά έχει αρκετά ενδιαφέροντα εκθέματα. Βλέπετε μία σχετική φωτογραφία στη συνέχεια.

Στην ίδια πόλη, στο Aalborg, μπορεί να βρει κανείς και το Søfarts- og Marinemuseum που είναι ένα μουσείο για τα μέσα του Πολεμικού Ναυτικού. Μία σχετική φωτογραφία από αυτό το μουσείο μπορείτε να δείτε εδώ.

Υπάρχουν και μερικά ακόμα μουσεία πολεμικού περιεχομένου αλλά δε τα έχουμε επισκεφθεί για να τα προτείνουμε στους αναγνώστες μας. Αυτά που γνωρίζουμε πέραν των παραπάνω είναι τα ακόλουθα.

• Dybbøl Banke Museum and History Centre στο Jutland
• Μουσείο Sea War στο Jutland
• Μουσείο Home Guard στο Frøslev
• Μουσείο της Πολεμικής Αεροπορίας στο Stauning
• Μουσείο Πυροβολικού στο Varde
• Forsvarmuseet στο Bornholm

Για το κλείσιμο αυτού του άρθρου αφήσαμε ένα ιδιαίτερο αξιοθέατο, τη φρεγάτα HDMS Peder Skram (F352) η οποία από το 1990 αποτελεί ένα μουσείο στη Κοπεγχάγη. Η φρεγάτα αυτή έχει μία αστεία ιστορία καθώς από το 1964 που καθελκύστηκε, έριξε μόνο μία φορά. Στις 6 Σεπτεμβρίου του 1982 η φρεγάτα HDMS Peder Skram απελευθέρωσε μία τορπίλη από λάθος προς τη πόλη Kattegat. Η τορπίλη έκοψε γραμμές ρεύματος και προκάλεσε ζημιές σε 130 κτίρια σε μία απόσταση 34 χιλιομέτρων. Περιέργως, δεν υπήρξε κανένας τραυματίας. Και με αυτό το αστείο περιστατικό, κλείνουμε το άρθρο μας για τη Δανία.