Το Δεκέμβριο του 2015 ο κύριος Μπιλ Κρόφορντ έδωσε μία εκπληκτική ομιλία επάνω στα μυστικά της επιτυχίας. Κάτι που γνωρίζει πολύ καλά καθώς κατάφερε να μπει στην επίλεκτη μονάδα πιλότων αεροσκαφών Στελθ, και μετά την αποστρατεία του εργαζόμενος στην εταιρία ιατρικών συστημάτων Ventana Medical Systems, Inc. κατάφερε να ολοκληρώσει τη πώληση της εταιρίας για το ποσό των $3.4 δισεκατομμυρίων στον όμιλο Roche το 2008. Σίγουρα αυτός ο άνθρωπος έχει πολλά να μας διδάξει για την επιτυχία.

Ολόκληρος ο τίτλος της παρουσίασης του ήταν «Kill and Survive: A Stealth Pilot’s Secrets of Success» (Σκότωσε και Επιβίωσε: Τα Μυστικά της Επιτυχίας ενός Πιλότου Στελθ) και ήταν μέρος των παρουσιάσεων TEDx στο Ρέξμπεργκ του Άινταχο των ΗΠΑ. Παρακάτω μπορείτε να βρείτε ολόκληρη τη μαγνητοσκοπημένη παρουσίαση και ακριβώς από κάτω ακολουθεί η ίδια παρουσίαση σε ελληνική απόδοση μαζί με τις αντίστοιχες διαφάνειες στα ανάλογα σημεία.

Θα ξεκινήσω με μία εξομολόγηση απόψε. Είμαι ένας πρώην πιλότος μαχητικών αεροσκαφών και όλοι μας γνωρίζουν ως «οι μεγάλοι ψεύτες». Έχουμε έναν κανόνα, ονομάζεται ο «κανόνας του 10%». Αυτό σημαίνει ότι εφόσον από όλα όσα λέω το 10% είναι αλήθεια, είναι απόλυτα αποδεκτό. Εντάξει;

Είμαι εδώ να σας πω ένα μυστικό. Είναι ένα μυστικό που έμαθα ως πιλότος μαχητικών και βομβαρδιστικών στη Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ. Το πως να γίνεις ο καλύτερος στο κόσμο σε ότι κάνεις.

Θα ήθελα να ξεκινήσω με μία συζήτηση που είχα με τον έφηβο γιό μου. Του είπα: «Η ζωή σου θα είναι δύσκολη. Μπορεί να είναι δύσκολη είτε γιατί αποφάσισες να μη πληρώσεις το τίμημα του να γίνεις χρήσιμος, και θα έχεις λίγες επιλογές. Είτε επειδή πλήρωσες το τίμημα, το να πληρώνεις το τίμημα είναι δύσκολο… Αλλά αν πληρώσεις το τίμημα του να γίνεις χρήσιμος, τότε οι επιλογές σου θα είναι απεριόριστες».

Από όταν ήμουν μικρό παιδάκι ήθελα να γίνω πιλότος μαχητικών αεροσκαφών. Και το 1992 ήμουν φοιτητής στο πανεπιστήμιο και μαθητευόμενος της Πολεμικής Αεροπορίας και διάβαζα για να γίνω πιλότος μαχητικών. Πλήρωνα με τα λεφτά μου, δούλευα σκληρά. Μία μέρα μπαίνω στο κτίριο της αεροπορίας και ένας αξιωματικός μου λέει «δε θα γίνεις πιλότος μαχητικών». Τον κοίταξα και του είπα «γιατί όχι;». Είπε «η αεροπορία μείωσε τις θέσεις πιλότων μαχητικών από 1000 το χρόνο στους 100». Τον κοίταξα πάλι στα μάτια και του είπα «δε με ενδιαφέρει ακόμα αν θα επιλέξουν έναν. Εάν πρόκειται να επιλέξουν έναν, αυτός ο ένας είμαι εγώ». Περίπου ένα χρόνο μετά κέρδισα την υποτροφία για τον καλύτερο υποψήφιο πιλότο του έθνους μας.

Μπορεί να πείτε, «εντάξει, συγχαρητήρια», αλλά αφήστε με να σας εξηγήσω κάτι. Οι άνθρωποι που με γνωρίζουν καλύτερα απ’όλους έλεγαν ότι δεν είμαι αρκετά έξυπνος, δεν είμαι αρκετά ψηλός, δεν είμαι αρκετά ωραίος. Αλλά εγώ είχα αποφασίσει ότι θα γίνω ο καλύτερος σε ότι κάνω. Όταν κάποιος σου λέει ότι δε μπορείς να κάνεις αυτό που θέλεις, κοίτα τον στα μάτια και πες του «πάντα υπάρχει χώρος στη κορυφή για τους καλύτερους». Μετά, το μοναδικό πράγμα που έχεις να κάνεις είναι να είσαι ο καλύτερος σε ότι κάνεις, και θα υπάρχει μία θέση για εσένα.

Θα ήθελα να σας το περιγράψω με ένα παράδειγμα. Το 2003 ήμουν μέλος μίας επίλεκτης ομάδας της Πολεμικής Αεροπορίας που πετούσε τα στελθ βομβαρδιστικά Β-2. Είχαμε αποστολή να σταματήσουμε το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ. Πετάγαμε σε αποστολές 36 συνεχόμενων ώρων. Πετάγαμε από τη βάση της Πολεμικής Αεροπορίας «Ουάιτμαν» στο Μιζούρι, πάνω από τον Ατλαντικό, μέχρι το κέντρο της Βαγδάτης. Έναν από τους πιο καλά αμυνόμενους εναέριους χώρους του κόσμου. Χρησιμοποιώντας τεχνολογία στελθ και όπλα ακριβείας, στοχεύαμε υψηλής αξίας διοικητικά κέντρα, κεντρικές υπηρεσίες, και άλλους στόχους.

Ακόμα θυμάμαι το πως έμοιαζε η Βαγδάτη καθώς πλησιάζαμε από μεγάλο υψόμετρο. Έμοιαζε πάρα πολύ όπως αυτή η εικόνα, έμοιαζε με τη πόλη του Κάνσας, ή του Φοίνιξ, ή του Ρέξμπεργκ. Με μόνη διαφορά ότι καπνός κινούνταν πάνω από αυτά τα φώτα και δημιουργούσε μία απόκοσμη λάμψη από τις μάχες που γίνονταν από κάτω μας. Παρότι είχαμε απογειωθεί 18 ώρες πριν, φτάσαμε στο στόχο εντός ενός λεπτού από το προγραμματισμένο χρόνο μας. Πιλότοι από τις προηγούμενες και τις επόμενες αποστολές ανέφεραν αντιαεροπορικούς πυραύλους εδάφους-αέρος, αλλά εκείνη τη νύχτα, δεν είδαμε τίποτα. Ρίξαμε 14 όπλα ακριβείας των 2000 λιβρών σε διάφορους στόχους μέσα και γύρω από τη Βαγδάτη. Και θα σας πω κάτι… Όταν οι άνθρωποι λένε ότι η τεχνολογία στελθ δουλεύει… Για όλους εσάς, είναι πολύ ωραία. Αλλά όταν πετάς μέσα στη ζώνη των αντιαεροπορικών πυραύλων, τότε σκέφτεσαι αν πραγματικά δουλεύει.

Καθώς προχωράγαμε στη ζώνη των στόχων, όλα δούλεψαν ρολόι. Ειλικρινά, ήταν μία αποστολή με χωρίς σχεδόν κανένα απρόοπτο. Σχεδόν αποστολή ρουτίνας. Επιστρέψαμε στη πατρίδα 36 ώρες μετά την απογείωση μας, και δε μας είχε εντοπίσει ούτε ο εχθρός, ούτε οι ενδιάμεσοι. Τα βομβαρδιστικά στελθ και οι πιλότοι που τα πετάνε είναι οι καλύτεροι στο κόσμο σε αυτό που κάνουν. Θα ήθελα τώρα να σας μιλήσω λίγο για το τι χρειάζεται για να γίνεις ο καλύτερος του κόσμου. Είναι το μυστικό που θέλω να πάρετε μαζί σας απόψε.

Πολλοί άνθρωποι έχουν παρεξηγήσει ότι η εκτέλεση είναι το κλειδί για την υπεροχή. Παρότι η εκτέλεση είναι ένα σημαντικό μέρος, είναι μόνο ένα μέρος. Θα σας το εξηγήσω με κάτι που είμαι παθιασμένος. Έχω πάθος για τη πίτσα, αγαπάω τη πίτσα. Και μπορεί να υπάρχουν και εδώ μερικοί που αγαπάνε τη πίτσα, αλλά στη περίπτωση μου είναι κάτι σαν εμμονή. Και είτε το πιστεύετε, είτε όχι. Προσπάθησα να γίνω ο καλύτερος στο κόσμο, ο καλύτερος του κόσμου, στη παρασκευή πίτσας.

Μια μέρα μίλαγα με κάποιον που έχει πιτσαρία, και τον ρώτησα «θα πας στην έκθεση;». Με κοίταξε περίεργα… Για όσους δε το ξέρουν, η έκθεση είναι ένα γεγονός όπου χιλιάδες ιδιοκτήτες από πιτσαρίες πηγαίνουν κάθε χρόνο. Μοιράζονται τις καλύτερες πρακτικές, για να μάθουν, να βελτιώσουν τις επιχειρήσεις τους, να ανεβάσουν τις ανώτερες σειρές τους, να βελτιώσουν τις κατώτερες σειρές τους, αλλά πάνω απ’όλα, για να μάθουν αρχές διοίκησης που θα τους βοηθήσουν να έχουν καλύτερες ζωές. Γιατί δε θα μείνουν κολλημένοι, σκλάβοι της ίδιας τους της επιχείρησης. Αυτός ο άνθρωπος μου απάντησε «δε μπορώ να πηγαίνω σε εκθέσεις, τρέχω όλη μέρα να φτιάχνω πίτσες». Αυτό είναι ένα τυπικό παράδειγμα από «κατάσταση εκτέλεσης». Ο άνθρωπος είχε κολλήσει σε κατάσταση εκτέλεσης. Η εκτέλεση από μόνη της δε σε βοηθάει γιατί σου κλέβει την ευκαιρία να μάθεις από τις εμπειρίες σου. Τότε πως το καταφέρναμε στην αεροπορία; Ποιο είναι το μυστικό;

Είχαμε ένα πάρα πολύ απλό μοντέλο. Σχεδιασμός, Εκτέλεση, Απενημέρωση. Θα σας το εξηγήσω δίνοντας μερικές ακόμα λεπτομέρειες από αυτή την 36ωρη αποστολή που είχα πετάξει. 24 ώρες πριν την απογείωση, μία ομάδα από πολλούς ανθρώπους. Οι πιλότοι, μετεωρολόγοι, αξιωματικοί υπηρεσιών πληροφοριών, κτλ. σχεδίαζαν αυτή την αποστολή. Δούλευαν όλο το εικοσιτετράωρο σε βάρδιες για να σχεδιάσουν τη κάθε λεπτομέρεια. Από τους στόχους, μέχρι τα όπλα, τις απειλές, πορείες, υψόμετρα, συχνότητες, άδειες εισόδου, και 1000 ακόμα λεπτομέρειες που δε θυμάμαι. Στη πραγματικότητα ο σχεδιασμός είχε ξεκινήσει πολύ πριν από αυτό. Ξεκίνησε το 1992 όταν ήμουν φοιτητής και είχα αποφασίσει ότι θα γίνω ο καλύτερος του κόσμου σε ότι θα έκανα.

Μετά από το σχεδιασμό των 24 ωρών, έχουμε τη φάση της εκτέλεσης. Στη περίπτωση μας ήταν 36 ώρες. Απογειωθήκαμε από τη βάση Ουάιτμαν που είναι στη καρδιά της Αμερικής, πετάξαμε συνεχόμενα ως τη Βαγδάτη, και συνεχόμενα πίσω. Σε αυτή τη πτήση είχαμε τουλάχιστον πέντε εναέριους ανεφοδιασμούς. Σκεφτείτε δύο πιλότοι συνεργαζόμενοι για 36 ώρες στον αέρα. Και να πρέπει να κάνουμε ανεφοδιασμούς από αεροσκάφη-τάνκερ με ταχύτητα 300 μιλίων/ώρα στα 24000 πόδια με συνεχόμενες μεταβολές στη θέση μας. Όπως αντιλαμβάνεστε αυτοί οι ανεφοδιασμοί είναι εξουθενωτικοί. Και μέχρι το τέλος της αποστολής ήμασταν ξύπνιοι για 40 συνεχόμενες ώρες.

Τι θέλεις να κάνεις όταν είσαι όρθιος δουλεύοντας για 40 ώρες συνεχόμενα; Θέλεις να πας σπίτι, απλά να πας σπίτι. Και εμείς θέλαμε να πάμε σπίτι πάρα πολύ. Αλλά περάσαμε τις επόμενες δύο ώρες μετά τη προσγείωση για απενημέρωση. Στην απενημέρωση απαντάμε πέντε ερωτήσεις.

• Τι συνέβη;
• Τι πήγε καλά;
• Τι δεν πήγε καλά;
• Γιατί;
• Τι μπορούμε να μάθουμε από αυτό;

Θα σας δείξω πως μοιάζει αυτή η απενημέρωση σε ένα διάγραμμα πίτας γιατί νομίζω καμία παρουσίαση στο TED δεν είναι ολοκληρωμένη χωρίς ένα διάγραμμα. Εδώ βλέπετε το διάγραμμα και όπως μπορείτε να δείτε, το 58% του χρόνου αφιερώθηκε στην εκτέλεση, το 39% ήταν ο σχεδιασμός, και το 3%. Μόλις το 3% του χρόνου αφιερώθηκε στην απενημέρωση. Αλλά αυτό το 3% κάνει όλη τη διαφορά. Εκεί μαθαίνουμε, εκεί συμβαίνει η βελτίωση.

Οπότε, πως κάνεις την απενημέρωση; Το πρώτο είναι το ερώτημα «τι συνέβη;». Το ξέρω ότι ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι. Είναι πραγματικά δύσκολο γιατί η φύση μας είναι να αμυνόμαστε τις θέσεις μας. Θέλουμε να κατηγορήσουμε κάποιον άλλον για ότι δεν πήγε καλά. Και έτσι πηγαίνουμε σε αυτό το ερώτημα που προσπαθούμε να αποδομήσουμε και να δούμε τι ακριβώς συνέβη. Και κάποιος παίρνει αμυντική στάση. Αυτό το ερώτημα μας δίνει την ευκαιρία να ανακατασκευάσουμε τα γεγονότα αντικειμενικά. Δε μας ενδιαφέρει να κατηγορήσουμε ή να κρίνουμε κάποιον, απλά κάνουμε μία λίστα με τη σειρά από όλα όσα κάναμε.

Και έπειτα έρχεται το ερώτημα, «τι πήγε καλά;». Έτσι γνωρίζουμε ότι πρέπει να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτά τα πράγματα. Θέλουμε να επισημοποιήσουμε και να καταγράψουμε όλα όσα πήγαν καλά.

Μετά, «τι πήγε στραβά;». Αυτή είναι σίγουρα μία πολύ σημαντική ερώτηση αλλά εάν προσέξατε, δεν είναι «ποιος τα έκανε θάλασσα;». Είναι εύκολο να κατηγορήσεις κάποιον, αλλά είναι πάρα πολύ σημαντικό να μη το κάνουμε αυτό γιατί ότι πήγε στραβά μας δίνει την ευκαιρία να το αναλύσουμε με την επόμενη ερώτηση, «γιατί;».

Και πάλι, δε μας ενδιαφέρει το «ποιος;», μας ενδιαφέρει το «γιατί;». Εάν απαντήσουμε αυτό το ερώτημα θα ανακαλύψουμε τη πραγματική αιτία και θα εντοπίσουμε το τι μαθήματα μπορούμε να αποκομίσουμε. Και θα μεταφέρουμε αυτά τα μαθήματα πίσω στο κύκλο του σχεδιασμού. Έτσι, πριν το επόμενο πλήρωμα απογειωθεί για την επόμενη πολεμική αποστολή στο Ιράκ, τα μαθήματα που μάθαμε εμείς ήταν ήδη στο κύκλο του σχεδιασμού. Με αυτό το τρόπο οι επόμενοι πιλότοι βελτιώθηκαν από ότι κάναμε εμείς, τόσο κατά τη πτήση τους, όσο και για όλους όσους πετούσαν μαζί μας. Έτσι γίνεσαι ο καλύτερος του κόσμου.

Μπορεί να λέτε «καλά τα λες Μπιλ, αλλά εγώ δε ρίχνω βόμβες και δε πολεμάω εχθρούς, πες μου κάτι χρήσιμο για εμένα». Χρησιμοποίησα αυτή τη μέθοδο για να μπω στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και μπορεί να μου πεις «εσύ είσαι έξυπνος» αλλά όσοι με γνωρίζουν θα διαφωνήσουν με αυτό. Εντάξει; Οι άνθρωποι που με ξέρουν καλύτερα από όλους λένε «δε ξέρω πως το κατάφερε αυτό». Και για να είμαι ειλικρινής ούτε εγώ ξέρω πως τα κατάφερα, και όταν έφτασα εκεί και οι ίδιοι αναρωτιόντουσαν. Αλλά ξόδευα χρόνο για να μάθω από τα λάθη μου, έκανα εξάσκηση, και γινόμουν καλύτερος.

Χρησιμοποίησα αυτή τη μέθοδο σε πωλήσεις, στη παραγωγή προϊόντων, στην υποστήριξη προϊόντων. Τη χρησιμοποίησα στις διαλέξεις μου και είτε το πιστεύετε, είτε όχι, τη χρησιμοποίησα για να προετοιμαστώ και για αυτή την ομιλία. Θα μοιραστώ ένα τελευταίο παράδειγμα από τις διαλέξεις μου με εσάς.

Διδάσκω βάση περιστατικών, είναι κάπως εξαντλητικό. Πρέπει να αφιερώνω ώρες για προετοιμασία. Σε νέες περιπτώσεις χρειάζομαι 6-8 ώρες. Εάν γνωρίζω το θέμα χρειάζομαι λιγότερο. Αλλά προετοιμάζω τον εαυτό μου από πριν όπως έκανα και με το B-2. Μετά εκτελώ τη διάλεξη, αυτό είναι το πιο ορατό τμήμα της δραστηριότητας αλλά είναι ένα πολύ σύντομο διάστημα. Αυτό όμως βλέπουν όλοι. Και μετά, ακόμα και αν ήταν μία μεγάλη μέρα, ακόμα και αν είμαι κουρασμένος και θέλω να πάω σπίτι. Μετά τη διάλεξη, επιστρέφω στο γραφείο μου και απαντάω πέντε ερωτήσεις.

• Τι συνέβη;
• Τι πήγε καλά;
• Τι δεν πήγε καλά;
• Γιατί;
• Τι μπορώ να μάθω από αυτό;

Γράφω αναλυτικές σημειώσεις για τα πράγματα που πρέπει να βελτιώσω στο επόμενο μάθημα. Μερικές φορές αυτές τις σημειώσεις τις χρησιμοποιώ την επόμενη μέρα. Μερικές φορές αφορούν κάποιο συγκεκριμένο μάθημα και θα τις χρησιμοποιήσω την επόμενη φορά που θα διδάξω αυτό το μάθημα.

Άρα απόψε θέλω να σας αφήσω με μία πρόκληση. Θέλω να αποφασίσετε τώρα ότι θα γίνεται οι καλύτεροι στο κόσμο σε ότι θέλετε να κάνετε. Θέλω να δεσμευτείτε ότι θα πληρώσετε το τίμημα και να θυμάστε ότι είναι μόνο το 3% του χρόνου σας. Και με αυτό το 3% του χρόνου σας, να ρωτάτε πέντε ερωτήσεις.

• Τι συνέβη;
• Τι πήγε καλά;
• Τι δεν πήγε καλά;
• Γιατί;
• Τι μπορώ να μάθω από αυτό;

Σας ευχαριστώ.