Για τους περισσότερους ανθρώπους οι στολές Γκίλι (ή Ghillie στα αγγλικά) είναι άμεσα συνδεδεμένες με τους ελεύθερους σκοπευτές και έτσι συχνά περιγράφονται και ως στολές ελεύθερου σκοπευτή. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τι ακριβώς είναι όπως επίσης και τους λόγους για τους οποίους δεν ήταν πάντα βασικό μέρος του εξοπλισμού ελεύθερων σκοπευτών.

Η ιστορία τους ξεκινά από τα τέλη του 1890 στη Σκωτία. Εκεί κάποιοι άντρες είχαν το επάγγελμα του gamekeeper (προστάτης θηραμάτων). Η αποστολή ενός gamekeeper ήταν να διατηρεί το πληθυσμό των θηραμάτων σε ισορροπία και να αποτρέπει λαθροθήρες. Χάρη σε αυτό ένας gamekeeper περνούσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μέσα στη φύση είτε σκοτώνοντας, είτε προστατεύοντας ζώα για να διατηρήσει αυτή την ισορροπία. Αξίζει επίσης να επισημάνουμε ότι και σήμερα συνεχίζουν να υπάρχουν πολλοί gamekeepers στη Σκωτία αλλά ο τρόπος εργασίας τους έχει αλλάξει πολύ.

Μία από τις καινοτομίες των gamekeepers ήταν η χρήση μίας στολής απόκρυψης που χαϊδευτικά αποκαλούσαν «στολή γκίλι». Το όνομα της ήταν από τη νεράιδα της σκωτσέζικης μυθολογίας, του Γκίλι Ντου. Μία αρσενική νεράιδα που ζει μοναχικά σε ένα δέντρο. Το όνομα της είναι από τη κέλτικη σκωτσέζικη γλώσσα όπου «Γκίλι» σημαίνει «κολλητός» και «Ντου» σημαίνει «μελαχρινός». Οι gamekeepers ένοιωθαν σαν τον Γκίλι Ντου που κρύβεται στη φύση με αυτή τη στολή και έτσι την ονόμασαν στολή γκίλι.

Τη περίοδο 1899 έως 1902 ξέσπασε ο Β’ Πόλεμος των Μπόερς στην Αφρική και εκεί συμμετείχε και μία νέα μονάδα του βρετανικού στρατού, η Lovat Scouts που αποτελούνταν από σκωτσέζους στρατιώτες. Αρκετοί από αυτούς ήταν πρώην gamekeepers και έτσι έφεραν μαζί τους όλες τις τεχνικές απόκρυψης που γνώριζαν, συμπεριλαμβανομένης και της στολής γκίλι. Η αποτελεσματικότητα τους στο να παραμένουν κρυμμένοι ενώ εξουδετερώνουν τον εχθρό ήταν τόσο εντυπωσιακή που το 1916, η μονάδα Lovat Scouts έγινε η πρώτη μονάδα ελεύθερων σκοπευτών σε όλη την ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας.

Η στολή γκίλι εφαρμόζει αυτά που γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα ως θεμελιώδεις αρχές απόκρυψης. Δηλαδή την αλλοίωση από το σχήμα, τη λάμψη, τη σκιά, τη σιλουέτα, και την ορατή διαφορά από το περιβάλλον. Για αυτό το λόγο, σήμερα θεωρείται κυριολεκτικά αδύνατο κάποιος να εκπαιδεύεται σε απόκρυψη και να μη γνωρίζει πως να κατασκευάζει μία στολή γκίλι.

Πέρα από τη κατασκευή στολών γκίλι, εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχουν και έτοιμες προς χρήση στολές από συνθετικά υλικά που είναι μεγάλης αντοχής, αντανακλούν την ακτινοβολία IR ώστε να μην είναι ορατές με συσκευές θερμικής παρατήρησης ή νυχτερινής όρασης, φοριούνται εύκολα και γρήγορα, και μπορούν εύκολα να ταιριάξουν τέλεια σε διαφορετικά περιβάλλοντα.

Οι πρόσφατοι πόλεμοι στη Μέση Ανατολή όμως ανέδειξαν ένα μέχρι σήμερα άγνωστο μειονέκτημα στις στολές αυτές. Το βάρος και το χοντρό ύφασμα τους κάνουν τις στολές γκίλι εξαιρετικά δύσχρηστες σε θερμά κλίματα. Σύμφωνα με το Σχολείο Ελεύθερων Σκοπευτών των ΗΠΑ, αρκετές φορές η θερμοκρασία εντός της στολής στο Ιράκ ξεπερνούσε τους 50°C μειώνοντας την αποτελεσματικότητα του σκοπευτή λόγω κόπωσης.

Ένα δεύτερο πρόβλημα που παρατηρήθηκε ήταν ότι οι στολές ήταν εξαιρετικά εύφλεκτες και δύσκολο να αφαιρεθούν. Ωστόσο, αυτό έχει λυθεί εδώ και μία δεκαετία με τις νέες στολές γκίλι που κατασκευάζονται ως πυρίμαχες έπειτα από διαταγή του αμερικανικού Σχολείου Ελεύθερων Σκοπευτών του Στρατού Ξηράς. Από το 2007 και έπειτα, όλες οι στολές γκίλι που είναι πιστοποιημένες από τις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ είναι πυρίμαχες.

Παρότι αυτές οι έτοιμες προς χρήση στολές γκίλι είναι αρκετά προσβάσιμες και πρακτικές, κάθε άνθρωπος που ενδιαφέρεται για τεχνικές απόκρυψης είναι ζωτικής σημασίας να γνωρίζει πως μπορεί να κατασκευάσει μία στολή γκίλι με απλά υλικά μόνος του. Για παράδειγμα, με ένα δίχτυ και φυσικά υλικά από τη περιοχή ή με ένα χιτώνιο με φυσικά υλικά από τη περιοχή.

Η στολή γκίλι σήμερα φέρνει στο μυαλό ελεύθερους σκοπευτές αλλά εδώ και πάρα πολλά χρόνια οι περισσότεροι που τις χρησιμοποιούν δεν είναι τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά οι κυνηγοί ανά το κόσμο. Όπως μας δίδαξαν πάνω από 100 χρόνια πριν οι σκωτσέζοι gamekeeprs οι στολές γκίλι είναι από τους καλύτερους τρόπους απόκρυψης στη φύση για κυνήγι ή παρατήρηση ζώων. Έτσι, μέχρι και σήμερα οι μεγαλύτερες πωλήσεις στολών γκίλι γίνονται σε κυνηγούς και παρατηρητές άγριων ζώων.