Από το 1970 η Κινέζικη εταιρία Norinco ξεκίνησε τη παραγωγή ενός RPG (Rocket Propelled Grenade – Βόβμα Προωθούμενη με Ρουκέτα) βασισμένη στο Ρώσικης κατασκευής και προέλευσης RPG-7. Η αξιοπιστία του Ρώσικου σχεδιασμού σε συνδυασμό με τη χαμηλή τιμή κόστους κατασκευής του στη Κίνα το έχουν κάνει ένα από τα πιο δημοφιλή RPG σε επαναστατικές και άλλες παράνομες οργανώσεις. Σε αυτό το άρθρο θα το γνωρίσουμε καλύτερα.

 
Σύντομη Ιστορία
Από τη πρώτη εμφάνιση του Ρωσικού RPG-7 το 1961 οι Κινέζοι είχαν αντιληφθεί τη τεράστια αξία του στο πεδίο της μάχης. Η Κίνα είχε ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 προμηθευτεί το πρόγονο του RPG-7, το Ρωσικής κατασκευής RPG-2 και είχε ήδη αρχίσει να σχεδιάζει ένα αντίγραφο του, το RPG Τύπου 56. Πολύ σύντομα όμως η Σοβιετική Ένωση άρχισε να χρησιμοποιεί το ιδιαίτερα εξελιγμένο RPG-7. Η Κίνα χρειάστηκε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα (9 χρόνια) αλλά κατάφερε να κάνει ένα αντίγραφο του RPG-7 με παρόμοια αξιοπιστία και πολύ χαμηλότερο κόστος κατασκευής. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 το RPG αυτό σταμάτησε να κατασκευάζεται αλλά λόγω της χαμηλής του τιμής και της τεράστιας παράνομης διακίνησης όπλων το συναντάμε συχνά, κυρίως στα χέρια παράνομων οργανώσεων.

 
Σχεδιασμός και Λειτουργία
Τι κάνει όμως, ακόμα και σήμερα, το RPG Τύπου 69 ένα τόσο σημαντικό όπλο; Αρχικά είναι ένα ελαφρύ, μόλις 5.6 κιλά, όπλο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο ως αντι-αρματικό, αντι-αεροπορικό όσο και ως κατά προσωπικού. Η χρήση του είναι πολύ εύκολη και ο σχεδιασμός του απλός ώστε να εκμηδενίζει τις πιθανότητες λάθους. Με συνολικό μήκος κάτω από ένα μέτρο και μέγιστο βεληνεκές 600 μέτρα είναι ένα πολύ καταστροφικό όπλο. Επίσης, δέχεται μία πληθώρα από διαφορετικού τύπου ρουκέτες που του δίνει τη δυνατότητα χρήσης σε πολλά διαφορετικά πεδία μάχης. Το όπλο αποτελείται από ένα σωλήνα-κάννη διαμέτρου 40 χιλιοστών και το χειροκίνητο μηχανισμό της σκανδάλης του. Τραβώντας προς τα κάτω το μοχλό όπλισης που βλέπετε στο κόκκινο πλαίσιο γίνεται η όπλιση της σκανδάλης και κατ’ επέκταση του RPG.

Η ενεργοποίηση της σκανδάλης θυμίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτή ενός περίστροφου. Μπορείτε να δείτε ακριβώς πως λειτουργεί στο εσωτερικό της καλύτερα από την επόμενη εικόνα.

Επίσης, στη παραπάνω εικόνα φαίνεται το κουμπί της ασφάλειας του μηχανισμού της σκανδάλης (νούμερο 40). Αυτός είναι ένας πολύ απλός μηχανισμός που εμποδίζει τη μετακίνηση της σκανδάλης αν είναι ασφαλισμένος (δηλαδή προς τα μέσα). Το εσωτερικό του είναι κάπως έτσι.

Όσο εντυπωσιακό και αν φαίνεται αυτό είναι σχεδόν όλος ο μηχανισμός του RPG Τύπου 69. Μέσω μίας μεταλλικής ράβδου, όταν πιεστεί η σκανδάλη αναγκάζει έναν πολύ απλό επικρουστήρα να χτυπήσει-πυροδοτήσει τη ρουκέτα. Το σχέδιο του επικρουστήρα είναι το ακόλουθο.

Σε αυτό το σημείο έχουμε περιγράψει όλη τη βασική λειτουργία του όπλου και θα προχωρήσουμε στην επόμενη παράγραφο που θα δούμε τι συμβαίνει από αυτό το σημείο και έπειτα στη ρουκέτα.
 
Ρουκέτα RPG Τύπου 69
Η ρουκέτα έχει διάμετρο 40 χιλιοστά στο σώμα και 85 χιλιοστά στη κεφαλή της. Πρακτικά, τη χωρίζουμε σε τρία τμήματα. Την κεφαλή, τη κυρίως ρουκέτα και το προωθητικό τμήμα.

Οι ρουκέτες έχουν ανάμεσα στη κεφαλή και τη κυρίως ρουκέτα ένα μεταλλικό οδηγό που επιτρέπει στη ρουκέτα να τοποθετείται μόνο προς μία κατεύθυνση. Αυτό το σημείο το βλέπετε καλύτερα στην επόμενη κοντινή φωτογραφία με έμφαση μέσα στο κόκκινο πλαίσιο.

Με αυτό το τρόπο ευθυγραμμίζεται το καψύλιο πυροδότησης της ρουκέτας με τον επικρουστήρα της σκανδάλης. Το καψύλιο βρίσκεται στο σημείο ένωσης του προωθητικού τμήματος με την κυρίως ρουκέτα. Το βλέπετε μέσα στο κόκκινο πλαίσιο στην παρακάτω εικόνα.

Η πυροδότηση του καψυλίου οδηγεί στην ανάφλεξη της προωθητικής ύλης που υποδεικνύεται από το νούμερο 15 και εν συνεχεία 17 στη παραπάνω εικόνα. Τα αέρια της καύσης συμπιέζονται και βγάζουν το πλαστικό πώμα (νούμερο 21) ενώ οδηγούν τη ρουκέτα εκτός του σωλήνα όπως ακριβώς μία σφαίρα εξέρχεται της κάννης του όπλου. Καθώς βγαίνει η ρουκέτα από το σωλήνα, το κάλυμμα του προωθητικού τμήματος (νούμερο 14) δε συγκρατείται πλέον από το πώμα και φεύγει ελευθερώνοντας τα τέσσερα πτερύγια σταθεροποίησης της (νούμερο 16). Βλέπετε το προωθητικό τμήμα όταν έχει αφαιρεθεί, το πλαστικό πώμα, και το κάλυμμα του σε αυτή τη φωτογραφία.

Όπως μπορείτε να δείτε στην άκρη του το προωθητικό τμήμα έχει μία μικρή πλαστική προπέλα. Καθώς ο αέρας οδηγείται εκεί αναγκάζει τη ρουκέτα να περιστραφεί και κατ’ επέκταση να ανοίξει τα τέσσερα πτερύγια που χρησιμεύουν στη σταθερή, ευθεία πτήση της όπως φαίνεται στη συνέχεια.

Και από αυτό το σημείο μεταφερόμαστε στη κυρίως ρουκέτα. Στο σημείο σύνδεσης του προωθητικού τμήματος με τη κυρίως ρουκέτα, στο σημείο 12 στη παρακάτω εικόνα (που δε φαίνεται πολύ καθαρά ακριβώς πάνω από το σημείο σύνδεσης των δύο τμημάτων) υπάρχει ένας βιδωτός μηχανισμός που το βλέπετε και σε μεγέθυνση ακριβώς από κάτω.

Όπως η ρουκέτα περιστρέφεται αυτός βιδώνει λόγω αδράνειας διότι μόνο το προωθητικό τμήμα περιστρέφεται ενώ η υπόλοιπη ρουκέτα παραμένει σταθερή. Όταν η βίδα συμπιέσει το σημείο 31 αρκετά θα γίνει η ανάφλεξη της κυρίως ρουκέτας. Ωστόσο, αυτό συμβαίνει σε περίπου 10 μέτρα από την έξοδο της ρουκέτας από το RPG για λόγους ασφαλείας. Όταν συμβεί αυτό γίνεται η πυροδότηση της εκρηκτικής ύλης (νούμερο 32) και της αργής καύσης εύφλεκτης ύλης (νούμερο 33). Στο σημείο 34 υπάρχει ακόμα ένα μείγμα για καθυστέρηση της ανάφλεξης. Όταν και αυτό καεί, το ελατήριο (38) που κρατάει τον επικρουστήρα (37) μακριά από τη κύρια εκρηκτική ύλη (41) της ρουκέτας θα ελευθερωθεί. Έτσι ο επικρουστήρας θα πέσει πάνω στο καψύλιο (40) και θα εκκινήσει την ανάφλεξη της κύριας ρουκέτας. Αυτό το σύστημα υπάρχει μόνο για λόγους ασφαλείας. Ώστε να μη μπορεί να γίνει πυροδότηση της ρουκέτας αν δεν έχει ήδη προωθηθεί έξω από το RPG και να έχει πετάξει με ικανή ταχύτητα ώστε να ανοίξουν τα πτερύγια και να βιδώσει όσο απαιτείται (περίπου για 10 μέτρα με τη μέγιστη ταχύτητα εξόδου) ώστε να πυροδοτήσει την ανάφλεξη της κύριας ρουκέτας.

Και φτάνουμε πλέον στη κεφαλή της ρουκέτας. Σε αυτό το στάδιο η ρουκέτα πετάει για όσο διαρκεί η καύσιμη ύλη της κυρίως ρουκέτας (δηλαδή περίπου 600-700 μέτρα). Ο πυροδοτικός μηχανισμός της βρίσκεται στη κεφαλή και αποτελείται από δύο τμήματα. Ένα στη μύτη της κεφαλής (σημείο 1 στη παρακάτω εικόνα) και ένα στη βάση της (νούμερο 6 στη παρακάτω εικόνα). Το σημείο 3 (παρακάτω εικόνα) είναι ένα αγώγιμο μέταλλο που ενώνει τα δύο τμήματα του πυροδοτικού μηχανισμού.

Ο πυροδοτικός μηχανισμός αυτός περιγράφεται ως πιεζοηλεκτρικός δύο σημείων. Όταν ο αισθητήρας (1) δεχθεί ικανή πίεση στέλνει ηλεκτρικό παλμό στο δεύτερο (6) που με τον ενσωματωμένο του επικρουστήρα πυροδοτεί την πρωτεύουσα (28) και κύρια εκρηκτική ύλη (30). Ο κώνος της ρουκέτας είναι κενός και χρησιμοποιείται για τη δημιουργία διατρητικού μηχανισμού αρχής Munroe που είναι πιο εύκολα κατανοητός με το επόμενο σχέδιο.

Ασφαλώς, δεν αναφέραμε καθόλου πως λειτουργεί ο πιεζοηλεκτρικός αυτός μηχανισμός αλλά και πότε πυροδοτείται. Στο επόμενο σχήμα βλέπουμε πολύ καλύτερα πρώτον πως είναι ο πιεζοηλεκτρικός αισθητήρας της κεφαλής (αριστερά) αλλά και πως μεταφέρει το ηλεκτρικό σήμα στο δεύτερο τμήμα του στη βάση της κεφαλής (δεξιά).

Ο αισθητήρας κρατείται σε απόσταση από ένα ισχυρό ελατήριο (44). Μόνο όταν συμπιεστεί αρκετά θα κλείσει το κύκλωμα και θα δημιουργήσει έναν ηλεκτρικό παλμό λόγω του υλικού κατασκευής του μεταφέροντας το ηλεκτρικό αυτό σήμα στο δεύτερο μέρος του στη βάση της κεφαλής μέσω των αγωγών που τα ενώνουν. Εδώ είναι κύκλωμα αυτού του πιεζοηλεκτρικού συστήματος.

Το δεύτερο τμήμα στη βάση του είναι ελαφρώς πιο πολύπλοκο. Όπως μπορείτε να δείτε παρακάτω, μέσα στο πράσινο πλαίσιο είναι το κενό ανάμεσα στο καψύλιο πυροδότησης (επάνω) και στο πιεζοηλεκτρικό μηχανισμό (κάτω). Επίσης, βλέπετε μέσα στο κόκκινο πλαίσιο ότι ο πιεζοηλεκτρικός μηχανισμός έχει ένα ελατήριο ώστε να μη μπορεί να πυροδοτηθεί κατά λάθος, ακόμα και αν δεχθεί ηλεκτρικό παλμό.

Ο μόνος τρόπος να γίνει πυροδότηση είναι του πιεζοηλεκτρικού συστήματος πυροδότησης της κεφαλής είναι να συμβούν όλα τα παρακάτω:

1. Να πιεστεί ο αισθητήρας κεφαλής αρκετά ώστε να δημιουργήσει ηλεκτρικό παλμό
2. Η κεφαλή να δεχθεί απότομο σταμάτημα-χτύπημα ώστε το ελατήριο να μη μπορεί να συγκρατήσει το κενό καψυλίου-πιεζοηλεκτρικού μηχανισμού και να ενωθούν

Όταν συμβεί αυτό, ένα εύφλεκτο υλικό (δείτε το ροζ χρώμα ανάμεσα στο πράσινο και κόκκινο πλαίσιο της παραπάνω εικόνας) θα αναφλεχθεί καθώς κλείνει το ηλεκτρικό κύκλωμα. Αυτό το υλικό βρίσκεται εκεί ώστε να καθυστερήσει τη πυροδότηση του καψυλίου και της κύριας εκρηκτικής ύλης για λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου επιτρέποντας της να δημιουργήσει διατρητικό βλήμα της αρχής Munroe που περιγράψαμε παραπάνω.

Αν τελικά γίνει καύση όλης της προωθητικής ύλης της κύριας ρουκέτας και δεν έχει βρεθεί στόχος ικανός να πυροδοτήσει τη κεφαλή μπαίνει στη διαδικασία αυτοκαταστροφής. Εδώ βλέπετε το σημείο ένωσης της ρουκέτας με τη κεφαλή.

Γύρω από το κάτω μέρος του πιεζοηλεκτρικού πυροδοτικού μηχανισμού υπάρχει ένα μεταλλικό κανάλι με μικρή ποσότητα εκρηκτικής ύλης (σημείο 7 στη παραπάνω εικόνα). Όταν η ρουκέτα φτάσει στο τέλος των καυσίμων της (άρα κοντά στη κεφαλή) θα οδηγήσει στην εξ’ συμπαθείας πυροδότησης αυτής της εκρηκτικής ύλης. Αυτή με τη σειρά της οδηγείται μέσα στο κάτω τμήμα του πυροδοτικού μηχανισμού που έχει ένα δεύτερο μονοπάτι για την άμεση πυροδότηση της κεφαλής, αυτό το βλέπετε πολύ πιο καθαρά στην επόμενη εικόνα.

Όπως φαίνεται, δεξιά μέσα στο κάτω τμήμα του πιεζοηλεκτρικού μηχανισμού έχει ένα σωλήνα που πυροδοτεί την εκρηκτική ύλη καθυστέρησης που περιγράψαμε παραπάνω και εν συνεχεία το καψύλιο και τη κύρια εκρηκτική ύλη. Ο χρόνος που απαιτείται από τη στιγμή που τελειώσουν τα καύσιμα της ρουκέτας μέχρι τη πυροδότηση της κεφαλής είναι 4-5 δευτερόλεπτα.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι η συγκεκριμένη ρουκέτα είναι σχεδιασμένη με ιδιαίτερα απλό τρόπο προσφέροντας εξαιρετική αξιοπιστία και ασφάλεια στο χειριστή της ενώ ταυτόχρονα είναι εντυπωσιακά απλή στη χρήση. Ενδεικτικά, δε μπορεί να γίνει πυροδότηση της εφόσον δεν ισχύουν τα ακόλουθα:

1. Να πυροδοτηθεί το καψύλιο
2. Να φύγει η ρουκέτα από το RPG
3. Να πετάξει για περίπου 10 μέτρα με τη μέγιστη ταχύτητα
4. Να χτυπήσει ένα αντικείμενο που θα τη σταματήσει

Στις πρώτες δύο περιπτώσεις δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, ωστόσο στις επόμενες δύο περιπτώσεις η ρουκέτα θα πρέπει να μπει σε διαδικασία αυτοκαταστροφής εκτός αν είναι ελαττωματική (δεν είναι σπάνιο για τις ρουκέτες Κινεζικής κατασκευής) και κάποιο στάδιο από αυτά που περιγράψαμε δεν ολοκληρωθεί όπως έχει σχεδιαστεί.
 
Σκόπευση
Δυστυχώς τα Κινεζικής κατασκευής RPG Τύπου 69 έχουν πολύ απλό σκοπευτικό σύστημα (σε αντίθεση με τα αυθεντικά Ρώσικης κατασκευής RPG-7). Μία γενική εικόνα τους μπορείτε να δείτε από την επόμενη φωτογραφία που είναι από ένα αντίγραφο του RPG Τύπου 69 αλλά τα σκοπευτικά παραμένουν ίδια με το πραγματικό.

Ουσιαστικά, η σκόπευση αποτελείται από την ευθυγράμμιση του ρυθμιζόμενου κλισιοσκόπιου με το στόχαστρο στο εμπρός μέρος του όπλου. Οι διαθέσιμες κλίμακες του κλισιοσκόπιου είναι για 50, 100, και 200-500 μέτρα. Η στάση σκόπευσης είναι όπως ακριβώς τη βλέπετε στην επόμενη φωτογραφία.

Βεβαίως είναι αυτονόητο ότι η σκόπευση ακριβείας με αυτό το σκοπευτικό σύστημα είναι κάτι ιδιαίτερα δύσκολο και απαιτεί μεγάλη πρακτική εμπειρία. Ειδικά με ένα όπλο όπως το RPG που φτάνει μέγιστη ταχύτητα πάνω από 290 μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφέρουμε ότι οι περισσότερες κινηματογραφικές αναπαραστάσεις της χρήσης RPG είναι τρομακτικά εξωπραγματικές κυρίως για αυτό το λόγο. Όλοι έχουμε παρακολουθήσει σκηνές κινηματογράφου όπου ο πρωταγωνιστής φωνάζει RPG τη στιγμή που ο εχθρός ρίχνει και όλοι προλαβαίνουν να καλυφθούν από τη ρουκέτα. Πρακτικά όμως, αν υποθέσουμε ότι ο εχθρός ήταν σε απόσταση 150 μέτρων, ο χρόνος από τη στιγμή που ο εχθρός θα τραβούσε τη σκανδάλη μέχρι η ρουκέτα να χτυπήσει το στόχο της είναι περίπου μισό δευτερόλεπτο.

 
Χρήση στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις
Αυτός ο τύπος RPG δε χρησιμοποιείται από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας. Ωστόσο, η Ελληνική Αστυνομία έχει αρκετά τέτοιου τύπου RPG κατασχεμένα διότι τα συναντάμε συχνά σε παράνομες οργανώσεις. Μερικά παραδείγματα είναι τα ακόλουθα.

Το Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2014 βρέθηκε στο Παλαιό Φάληρο Αττικής σε κλεμμένο Ι.Χ. όχημα μία τέτοια ρουκέτα Κινεζικής κατασκευής που τη βλέπετε στην επόμενη φωτογραφία.

Μαζί με ένα Κινεζικής κατασκευής RPG Τύπου 69 όπως αυτό που περιγράφουμε σε αυτό το άρθρο. Το RPG που βρέθηκε το βλέπετε παρακάτω.

Αντίστοιχα, τη Δευτέρα 19 Απριλίου 2010 το βράδυ ανακαλύφθηκε μία γιάφκα της τρομοκρατικής οργάνωσης «Επαναστατικός Αγώνας» στη διασταύρωση των οδών Αιγίνης 8 και Ύδρας στη Κυψέλη Αττικής. Εκεί βρέθηκαν οκτώ τέτοιες Κινέζικες ρουκέτες. Μία από αυτές ήταν η παρακάτω.

Δυστυχώς, όπως είναι ξεκάθαρο όλο και περισσότεροι εγκληματίες έχουν πρόσβαση σε βαρύ οπλισμό, ακόμα και στην Ελλάδα. Αυτά ήταν μόνο δύο πρόσφατα παραδείγματα. Υπάρχουν πάρα πολλές άλλες περιπτώσεις αντίστοιχων όπλων τα τελευταία χρόνια.