Η ιβουπροφαίνη είναι μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο και είναι από τα πιο δημοφιλή παυσίπονα που δεν απαιτούν συνταγογράφηση στο κόσμο σήμερα. Μάλιστα, παρότι στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες η παρακεταμόλη είναι πιο διαδεδομένη, στις ΗΠΑ η ιβουπροφαίνη ξεπερνάει κατά πολύ τη χρήση παρακεταμόλης ως παυσίπονο.

Η ιβουπροφαίνη ανακαλύφθηκε το 1961 από τους Στιούαρτ Άνταμς και Τζων Νίκολσον οι οποίοι το πουλούσαν ως σκεύασμα υπό την ονομασία Brufen. Σήμερα κατασκευάζεται από πολλές βιομηχανίες φαρμάκων με τις πιο γνωστές να είναι οι Motrin, Advil, Nurofen, και Nuprin. Προτού το μελετήσουμε σε μεγαλύτερο βάθος αξίζει να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ιβουπροφαίνη είναι στο κατάλογο απαραιτήτων φαρμάκων ως απαραίτητο και ασφαλές φάρμακο για πρώτες βοήθειες.

Η δράση της ως παυσίπονο και αντιπυρετικό θυμίζει αρκετά τη παρακεταμόλης καθώς αναστέλλει τη σύνθεση προσταγλανδίνων. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη παρακεταμόλη, η ιβουπροφαίνη προσφέρει και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Γι’αυτό θεωρείται συνήθως καλύτερη επιλογή για μέτριους πόνους και τραυματισμούς.

Όπως και με τα περισσότερα παυσίπονα, η χορήγηση τους απαιτεί προσοχή καθώς κρύβουν σημαντικά συμπτώματα. Έτσι, εάν υπάρχει έστω και η παραμικρή αμφιβολία για την αιτία των συμπτωμάτων, δε πρέπει να γίνεται χορήγηση. Ειδικά για την ιβουπροφαίνη υπάρχουν κάποια άλλα χαρακτηριστικά της που πρέπει όλοι να γνωρίζουν. Πρώτον υπάρχει πιθανότητα σε συγκεκριμένα άτομα να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Κατ’επέκταση, δε συνίσταται σε υπερτασικά άτομα. Δεύτερον, η ιβουπροφαίνη μπορεί να μειώσει την αντιαιμοπεταλιακή δράση της ασπιρίνης, κάτι σημαντικό σε άτομα που έχουν καρδιαγγειακά προβλήματα ή εγκεφαλικό. Τρίτον, η διάλυση της ιβουπροφαίνης γίνεται στο στομάχι, αυτό σημαίνει ότι δεν συστήνεται η χρήση της με άδειο στομάχι, και συνδυασμός αλκοόλ και ιβουπροφαίνης μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία στο στομάχι.

Η ιβουπροφαίνη μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα, ως τοπικό αναλγητικό (π.χ. αλοιφή), ενδοφλέβια, ή ως υπόθετο. Ο μεταβολισμός της γίνεται στο ήπαρ και χρειάζεται μέχρι και 30 λεπτά για ξεκινήσει η δράση της. Ο χρόνος δράσης της κυμαίνεται από 1.5 έως και 3 ώρες και το 95% της αποβάλλεται από το σώμα μέσω των ούρων.

Η δοσολογία της για έναν ενήλικα είναι το μέγιστο 1200mg ημερησίως χωρισμένο σε τέσσερις δόσεις. Δηλαδή, θεωρείται επικίνδυνο να λάβει κανείς πάνω από 400mg ανά 8 ώρες. Οι περισσότερες εταιρίες κατασκευάζουν χάπια και δισκία ιβουπροφαίνης των 200mg το οποίο σημαίνει ότι είναι επικίνδυνο να δοκιμάσει να πάρει κανείς πάνω από δύο τέτοια δισκία εντός οκτώ ωρών.

Η υπερβολική δόση από ιβουπροφαίνη μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες αλλά υπάρχουν ελάχιστες περιπτώσεις που οδήγησαν σε θάνατο. Τέτοιες παρενέργειες περιλαμβάνουν έντονους πόνους, ναυτία, εμετό, ζάλη, πονοκεφάλους, κτλ. Σε πιο ακραίες περιπτώσεις υπάρχει αιμορραγία στο γαστρεντερικό σύστημα, υπόταση, καρδιακά προβλήματα, κτλ. Ο βαθμός επικινδυνότητας υπερβολικής δόσης ιβουπροφαίνης εξαρτάται από το κάθε άτομο ξεχωριστά (βάρος, ηλικία, και άλλα χαρακτηριστικά) και απαιτείται άμεση ιατρική βοήθεια. Στα πρώτα στάδια το ιατρικό προσωπικό κάνει γαστρική απολύμανση με χρήση ενεργού άνθρακα ο οποίος απορροφά την ιβουπροφαίνη προτού μπει στο αίμα. Για μεγαλύτερες ποσότητες που έχουν χορηγηθεί εντός μίας ώρας μπορεί να γίνει πλύση στομάχου. Και για πιο σοβαρές καταστάσεις ακολουθούνται άλλες γνωστές πρακτικές για δηλητηρίαση.

Κλείνοντας, παρότι η ιβουπροφαίνη είναι συνήθως πιο καλή επιλογή από τη παρακεταμόλη καθώς συνδυάζει αναλγητικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες (η παρακεταμόλης έχει μόνο αναλγητικές ιδιότητες), όπως κάθε φάρμακο απαιτεί προσοχή. Πρώτον, τα περισσότερα παυσίπονα καλύπτουν τα συμπτώματα που σίγουρα δε το θέλουμε εάν δε γνωρίζουμε την αιτία. Επίσης, η ιβουπροφαίνη χρειάζεται μεγάλη προσοχή σε άτομα με προβλήματα αρτηριακής πίεσης. Τέλος, όπως και με κάθε άλλο φάρμακο, πρέπει να προσέχουμε τη δοσολογία. Άρα, σίγουρα πρέπει να έχετε πάντα ιβουπροφαίνη στο φαρμακείο σας, άλλωστε το λέει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αλλά πρέπει να κάνετε προσεκτική χορήγηση και ποτέ εάν δεν είστε απόλυτα σίγουροι.