Σήμερα θα αναλύσουμε μία νάρκη κατά προσωπικού (Κ/Π) της Σοβιετικής Ένωσης με λειτουργία εκπηδούντος σώματος που είναι ευρέως γνωστή ως OZM-160 ή στα Ρώσικα ОЗМ-160. Δυστυχώς τα στοιχεία που έχουμε σήμερα για αυτή τη νάρκη είναι αρκετά περιορισμένα αλλά παρ’όλα αυτά θα προσπαθήσουμε να παραθέσουμε όσο πιο ολοκληρωμένες και έγκυρες πληροφορίες είναι εφικτό με τα στοιχεία αυτά.
Σύντομη Ιστορία
Δυστυχώς τα στοιχεία μας για την OZM-160 είναι αρκετά περιορισμένα. Από τις πιο έγκυρες πηγές είναι το εγχειρίδιο του Σώματος Μηχανικού του Στρατού της Σοβιετικής Ένωσης (έκδοση του 1963) από το οποίο γνωρίζουμε ότι η χρήση της ήταν διαδεδομένη από τα τέλη της δεκεατίας του 1950 αρά υποθέτουμε ότι εκείνο το διάστημα θα πρέπει να είχε σχεδιαστεί. Είναι η πιο ισχυρή νάρκη Κ/Π της οικογένειας ОЗМ (осколочная заградительная мина που σημαίνει Θραυσματοφόρα Νάρκη) με συνολικό βάρος 85 κιλών και μία αρκετά διαφορετική λειτουργία από ότι έχουμε συνηθίσει στις νάρκες κατά προσωπικού εκπηδούντος σώματος.
Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Τύπου : OZM-160 ή ОЗМ-160
Βάρος : 85 κιλά
Γέμισμα : 4.5 κιλά ΤΝΤ
Χώρα Προέλευσης : Σοβιετική Ένωση
Έτος Αρχικής Κατασκευής : Εικάζεται 1940-1950
Δομή και Χαρακτηριστικά
Αρχικά οι διαστάσεις της είναι πολύ μεγάλες ακόμα και για αντι-αρματική νάρκη, έχει κυλινδρικό σχήμα με συνολικό μήκος 93 εκατοστά και διάμετρο 17 εκατοστά όπως βλέπετε εδώ.
Η νάρκη λειτουργεί ως ένας σωλήνας εκτόξευσης όταν ενεργοποιηθεί από τον πυροδοτικό μηχανισμό τον οποίο θα αναλύσουμε στη συνέχεια. Ολόκληρο το σώμα της θάβετε η γαντζώνεται σε σταθερά σημεία στο έδαφος με τα άγκιστρα που διαθέτει στο επάνω μέρος της όπως βλέπετε και στη παρακάτω εικόνα.
Πως γίνεται μία νάρκη συνολικού βάρους 85 κιλών να περιέχει μόνο 4.5 κιλά κύριου γεμίσματος ΤΝΤ; Η απάντηση είναι στο επόμενο επεξηγηματικό σχέδιο το οποίο θα είναι η βάση μας για την ανάλυση του τρόπου λειτουργίας της.
- Βλήμα με τοιχώματα από χυτοσίδηρο
- 580 γραμμάρια συμπιεσμένου ΤΝΤ μέσα στη βάση που έχει και σπείρωμα για τον πυροδοτικό μηχανισμό
- Στοιχείο καθυστέρησης
- 4 κιλά ΤΝΤ σε μορφή σκόνης
- Πυροδοτικός μηχανισμός
- Κάννη
- Σωλήνας από ατσάλι με συγκολλημένο πώμα
- Πώμα
- Γράσο ανάμεσα στο εξωτερικό κάλυμμα και το πώμα
- Οριζόντια οπή για τοποθέτηση βίδας ασφάλισης
- Βίδα μόνωσης και ελέγχου πιέσεως
- 14 βίδες ασφάλισης της βάσης
- Συγκολλημένο πώμα βάσης
- Κλειστό κάλυμμα βάσης
- 2.5 μέτρα καλωδίου πυροδότησης
- Η μία άκρη του είναι προσαρμοσμένη στο πυροδοτικό μηχανισμό
Ο τρόπος λειτουργίας της είναι ως εξής. Όταν πυροδοτηθεί ο πυροδοτικός μηχανισμός το βλήμα της εκτινάσσεται από το έδαφος από μία μικρή ποσότητα πρωθητικής εκρηκτική ύλης (μαύρης πυρίτιδας) που περιέχει ο πυροδοτικός μηχανισμός. Ο πυροδοτικός μηχανισμός έχει προσαρμοσμένο ένα κορδόνι πυροδότησης που όταν φτάσει σε ύψος περίπου 1.4-1.6 μέτρα από το έδαφος θα πυροδοτήσει το ΤΝΤ που βρίσκεται μέσα στο βλήμα της νάρκης.
Στα περεταίρω τεχνικά χαρακτηριστικά της, η νάρκη έχει μέγιστο χρόνο αποθήκευσης 20 έτη και αντοχή σε θερμοκρασίες από -50°C μέχρι +50°C με ακτίνα θανάτου 40 μέτρων. Το πως ακριβώς εκτοξέυεται το βλήμα και πυροδοτείται στον αέρα θα γίνει πιο κατανοητό στην επόμενη παράγραφο στην οποία θα περιγράψουμε το μηχανισμό πυροδότησης.
Πυροδοτικός Μηχανισμός
Παραπάνω είδαμε το πρώτο μέρος της νάρκης αλλά για να έχουμε πλήρη εικόνα του τρόπου λειτουργίας της πρέπει να γνωρίζουμε πολύ καλά πως λειτουργεί ο πυροδοτικός μηχανισμός της. Για να το κάνουμε αυτό θα χρησιμοποιήσουμε την παρακάτω επεξηγηματική εικόνα.
- Συσκευασία από χυτοσίδηρο
- Οκτώ μικρά παξιμάδια που σπάνε
- Κάλυμμα βάσης
- Ηλεκτρικό καλώδιο πυροδότησης
- 200 γραμμάρια μαύρης πυρίτιδας
- Βάση συγκράτησης κορδονιού πυροδότησης στο πώμα βάσης
- Βάση συγκράτησης κορδονιού πυροδότησης στο πυροδοτικό μηχανισμό
- Κορδόνι πυροδότησης τυλιγμένο γύρω από το πυροδοτικό μηχανισμό σε συσκευασία από χαρτόνι
- Βάση επικρουστήρα
- Επικρουστήρας
- Ελατήριο επικρουστήρα
- Πείρος επικρουστήρα
- Σπείρωμα για το βλήμα
- Κάλυμμα πυροκροτητή
- Γέμισμα Tetryl στο πυροκροτητή
- Καψύλιο πυροδότησης Μ-1
Όταν γίνει ηλεκτρική πυροδότηση από το καλώδιο (4) η μαύρη πυρίτιδα αναφλέγεται και λειτουργεί ως προωθητικό που σπάει τα μικρά παξιμάδια συγκράτησης (2) και πετάει το βλήμα έξω από το σωλήνα. Όμως καθώς στη βάση του σωλήνα είναι δεμένο το κορδόνι πυροδότησης (6) αυτό γίνεται για όσο του το επιτρέπει το μήκος του. Όταν το κορδόνι ξετυλιχτεί και τεντωθεί θα τραβήξει προς τα κάτω τον επικρουστήρα (10), συμπιέζοντας το ελατήριο του (11) και αυτομάτως ελευθερώνοντας τον πείρο ασφάλισης του (12). Οπότε ο επικρουστήρας θα πέσει με ορμή πάνω στο καψύλιο Μ1 (16) και θα εκκινήσει τη πυροδότηση του κύριου βλήματος περίπου 1.5 μέτρο πάνω από το έδαφος.
Η εκκίνηση της ηλεκτρικής πυροδότησης (4) γίνεται με χειριστήριο όπως αυτό που βλέπετε εδώ αν και πρακτικά μπορεί να γίνει με οποιοδήποτε εναυστήρα ηλεκτρικής πυροδότησης.
Ναρκοθέτηση
Η ναρκοθέτηση της OZM-160 δεν γίνεται με αυτοματοποιημένους τρόπους και λόγο του όγκου της συχνά απαιτεί μηχανοκίνητα μέσα για τη διάνοιξη οπών τοποθέτησης. Η νάρκη συναρμολογείται (τοποθετείται το βλήμα και ο πυροδοτικός μηχανισμός) και στη συνέχεια ναρκοθετείται στην οπή. Το βάθος της οπής πρέπει να είναι περίπου 1.25 μέτρα και η νάρκη τοποθετείται κάθετα προς το έδαφος. Γίνεται έλεγχος του ηλεκτρικού συστήματος πυροδότησης, στη συνεχεία η διασύνδεση του και τέλος η απόκρυψη της νάρκης.
Εξουδετέρωση
Θεωρητικά η εξουδετέρωση της αποτελείται μόνο από τον έλεγχο του καλωδίου πυροδότησης και την κατ’επέκταση αφαίρεση και μεταφορά της νάρκης. Πρακτικά ωστόσο λόγω του μεγέθους της θέλει ιδιαίτερη προσοχή η κάθε μετακίνηση της γιατί η παγίδευση της μπορεί να γίνει πολύ εύκολα και με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Προτείνεται μετά τον αρχικό έλεγχο η μετακίνηση της να γίνει από απόσταση με μηχανισμούς σχοινιών-τροχαλιών ή ειδικού τηλεχειριζόμενου ρομπότ για ασφάλεια.
Μετά την αφαίρεση της νάρκης ο πυροτεχνουργός μπορεί προσεκτικά να αφαιρέσει τον πυροδοτικό μηχανισμό και το βλήμα με προσοχή στο κορδόνι πυροδότησης που συνδέει τα δύο αυτά τμήματα της.
Νάρκες
#Νάρκη #OZM160 #Αμυντικά #και #Στρατιωτικά #Θέματα
