Οι EIT (Enhanced Interrogation Techniques, Τεχνικές Βελτιωμένης Ανάκρισης) της Αμερικανικής CIA (Central Intelligence Agency, Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών) έχουν λάβει πολλά και διάφορα αρνητικά σχόλια. Προσωπικά, είχαμε γράψει πρώτη φορά γι’αυτό το θέμα στο άρθρο μας «CIA: Ενισχυμένες Τεχνικές Ανακρίσεως» πριν από τρία χρόνια. Από τότε έχουμε δημοσιεύσει παραπάνω από δέκα άρθρα που μπαίνουν σε βάθος διαφόρων EIT όπως το «Χρήση τεχνικής ψυχολογίας «παράδοξης επέμβασης» σε ανάκριση». Εδώ θα δούμε εν συντομία εάν αυτές οι τεχνικές λειτουργούν ή όχι.

Η μεγαλύτερη παρεξήγηση στη κοινή γνώμη με όρους χαρακτηρίζουν τα EIT ως «βασανιστήρια» ή «μεσαιωνικές τεχνικές» είναι λόγω του ότι οι περισσότεροι άνθρωποι εκτός του χώρου θεωρούν ότι οι EIT ήτο μία σειρά τεχνικών προς εφαρμογή από ανακριτές κατά βούληση. Πρακτικά, τα πράγματα δεν ήταν έτσι. Ουσιαστικά, ο κάθε κρατούμενος είχε έναν αποκλειστικό ψυχολόγο, ψυχίατρο, και ομάδα διασωστών που έπειτα από καθημερινό συμβούλιο έκριναν ποια μέθοδος ήτο η κατάλληλη για να «σπάσουν» την αντίσταση του κρατουμένου και να τον κάνουν να συνεργαστεί. Η χρήση βίας ήταν ελεγχόμενη και χρησιμοποιούνταν μόνο όταν αυτό θα βοηθούσε να επηρεάσει τη ψυχολογία του κρατουμένου προς όφελος των ανακριτών. Αναφέρονταν γραπτώς ότι η χρήση βίας ως μέσο τιμωρίας απαγορεύεται ρητά και τιμωρείται ποινικά. Τέλος, όσοι εφάρμοζαν τις EIT ήτο άτομα με δεκαετίες εμπειρίας στην αντίσταση κατά της ανάκρισης και που πρώτον είχαν πρώτα υποστεί οι ίδιοι τις τεχνικές, και δεύτερον είχαν εκπαιδευτεί για μήνες στη χρήση τους.

Όταν το πρόγραμμα EIT διέρρευσε στο τύπο και έγιναν όλες οι παραπάνω δημόσιες εκδηλώσεις και ακραίες δηλώσεις, τότε το επόμενο ήταν το φταίξιμο που μέχρι και σήμερα αποτελεί θέμα ταμπού σε συζητήσεις στους διαδρόμους των κεντρικών της CIA. Παρότι το πρόγραμμα ήταν πλήρως υπό την οδηγία, έγκριση, και καθοδήγηση του κέντρου αντιτρομοκρατίας, του CTC, της CIA, ως υπεύθυνοι θεωρήθηκαν οι συμβασιούχοι ψυχολόγοι που το ανέπτυξαν ώστε να μη φανεί ότι φταίει το κράτος, αλλά κάποιοι «εξωτερικοί συνεργάτες». Εάν βρεθείτε ποτέ σε κάποια παρέα με με εργαζόμενους της CIA ανοίξτε αυτή τη συζήτηση και θα δείτε πόσο έντονες θέσεις θα ακούσετε από τις δύο πλευρές, τους μόνιμους υπαλλήλους, και τους συμβασιούχους.

Τέλος, έχουμε τη παραπληροφόρηση ότι οι EIT ποτέ δεν έφεραν αποτελέσματα εις τη συλλογή πληροφοριών από ανθρώπινες πηγές για αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις. Καλώς ή κακώς, στο χώρο των υπηρεσιών πληροφοριών υπάρχουν πολλά πράγματα που γίνονται και αποτρέπουν σημαντικές επιθέσεις, αλλά δε γίνονται γνωστά. Όπως αναφέρεται συχνά στο χώρο, «τις επιτυχίες μας δε θα τις μάθει ποτέ κανείς, και οι αποτυχίες μας θα είναι σε κάθε πρωτοσέλιδο». Γι’αυτό αποφασίσαμε να παραθέσουμε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο «Enhanced Interrogation» με πέντε εξ’αυτών. Σύμφωνα με επίσημες πηγές ο συνολικός αριθμός ανέρχεται στις αρκετές δεκάδες, και ίσως σε κάποιο μελλοντικό άρθρο να μελετήσουμε κάποιες εξ’αυτών.

Παραπάνω βλέπετε τον Χαλίντ Σέιχ Μοχάμεντ, γνωστός εντός της CIA ως KSM, ένα ανώτατο στέλεχος της ισλαμικής τρομοκρατικής οργάνωσης Αλ Κάιντα που τη 1η Μαρτίου του 2003 συνελήφθη σε ειδική επιχείρηση στο Ραβαλπίντι του Πακιστάν. Ο KSM είχε γεννηθεί στην επαρχία Μπαλουχιστάν του Πακιστάν και από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 ήταν στενός συνεργάτης του Οσάμα Μπιν Λάντεν στην Αλ Κάιντα. Μία από τις πολλές αρμοδιότητες του ήταν και ο σχεδιασμός και συντονισμός των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στις ΗΠΑ. Το 1994-1995 εργάζονταν για την Αλ Κάιντα στις Φιλιππίνες υπό τη κάλυψη του εξαγωγέα ξύλου από τη Σαουδική Αραβία, το 1995 μετέβη στη Βοσνία ως μέλος Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης για να βοηθήσει τους Μουσουλμάνους μετά το πόλεμο αλλά και πάλι, κρυφά στρατολογούσε και εκπαίδευε άτομα για την Αλ Κάιντα. Μάλιστα, κατάφερε να αποκτήσει και Βοσνιακή υπηκοότητα. Μετέπειτα μετέβη στο Κατάρ, Αφγανιστάν, και εν τέλει στο Πακιστάν όπου και εντοπίστηκε και με μία ειδική επιχείρηση. Χωρίς άλλα λόγια, παρακάτω είναι ένα απόσπασμα από έναν από τους ψυχολόγους και ανακριτές της CIA αναφορικά με το εάν οι EIT λειτούργησαν ή όχι για συλλογή σημαντικών πληροφοριών για αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις.

Σε αντίθεση με τους ψευδείς ισχυρισμούς της δημοσίευσης του Φάινσταϊν, μετά τις τεχνικές βελτιωμένης ανακρίσεως, ο KSM και άλλοι υψηλής αξίας κρατούμενοι του προγράμματος παρείχαν τεράστιο όγκο μοναδικών πληροφοριών που, κατά την επίσημη αναφορά της CIA, «βοήθησαν τις ΗΠΑ να διακόψουν σχέδια, να συλλάβουν τρομοκράτες, να κατανοήσουν καλύτερα τον εχθρό, να αποτρέψουν ακόμα μία επίθεση με μαζικές απώλειες, και να σώσουν ανθρώπινες ζωές». Οι πληροφορίες που αποκτήθηκαν από αυτούς του κρατούμενους επίσης βοήθησαν τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου των ΗΠΑ να συλλάβουν και να καταδικάσουν τρομοκράτες που δρούσαν εντός των Ηνωμένων Πολιτειών.

Για παράδειγμα, πληροφορίες που συλλέχθηκαν από τον KSM μετά τη χρήση τεχνικών βελτιωμένης ανακρίσεως βοήθησαν στην αποτροπή ενός δεύτερου κύματος τρομοκρατικών επιθέσεων από αεροπειρατείες σε αεροσκάφη με στόχο πολλά κτήρια της Δυτικής Όχθης και γενικότερα των ΗΠΑ. Οι αναφορές του KSM ήταν ένας κρίσιμος σύνδεσμος στη σύλληψη και κράτηση του Χαμπάλι (του αρχιτέκτονα των βομβιστικών επιθέσεων του 2002 στο ξενοδοχείο στο Μπαλί που σκότωσαν 200 ανθρώπους) και 17 μη-Αράβων εκπαιδευόμενων του τρομοκρατικού πυρήνα του που προετοιμάζονταν ως πιλότοι και για δράση ως μαχητές για να ακινητοποιήσουν επιβάτες στα αεροπλάνα που θα έκαναν αεροπειρατεία και θα τα έριχναν στο Πύργο Βιβλιοθήκης στη Καλιφόρνια, στον ουρανοξύστη Πλάζα Μπανκ στη πολιτεία της Ουάσινγκτον, στο Σίαρς Τάουερ στο Σικάγο, και σε άλλα σημεία.

Επιπρόσθετα, πληροφορίες που αποκτήθηκαν από τον KSM μετά τη χρήση τεχνικών βελτιωμένης ανακρίσεως οδήγησαν στη σύλληψη του Ιμάν Φαρίς, ενός αθόρυβου στελέχους της Αλ Κάιντα μέσα στις Ηνωμένες Πολιτείες με αποστολή την επίθεση στη γέφυρα του Μπρούκλιν σε ώρα αιχμής. Η CIA επισήμως επιβεβαίωσε ότι οι αναφορές του KSM «παρείχαν πληροφορίες και κατεύθυνση στην έρευνα» για το FBI και αξιωματικούς υπηρεσιών πληροφοριών που ανέκριναν τον Φαρίς.

Ακόμα, πληροφορίες που συλλέχθηκαν από τον KSM και άλλους μετά τη χρήση τεχνικών βελτιωμένης ανακρίσεως έπαιξαν ρόλο κλειδί στην αποτροπή τρομοκρατικών επιθέσεων στο αεροδρόμιο Χίθροου και στη συνοικία Κάναρι Γουάρφ στο Λονδίνο της Αγγλίας.

Επίσης, πληροφορίες που συλλέχθηκαν από τον KSM και άλλους μετά τη χρήση τεχνικών βελτιωμένης ανακρίσεως συνέβαλαν στη ταυτοποίηση του Τζαφάρ αλ-Ταγιάρ, ενός στελέχους της Αλ Κάιντα που ήταν επίσης γνωστός ως Αντνάν Γκουλσαΐρ ελ-Σουκριτζουμά. Το πιο σημαντικό, διέθετε Αμερικανικό διαβατήριο. Πριν τη ταυτοποίηση του, ο αλ-Ταγιάρ μπορούσε να ταξιδεύει εντός και εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών με άνεση και είχε επιφορτιστεί από την Αλ Κάιντα να παρακολουθεί πυρηνικές εγκαταστάσεις, τις οικίες των τέως προέδρων, ιστορικές τοποθεσίες, φράγματα, υπόγειους σταθμούς μετρό, γέφυρες, και κτήρια για σχεδιασμό επιθέσεων.

Στο ομοσπονδιακό ένταλμα σύλληψης κατονομάζεται για σχεδιασμό βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας στο μετρό της Νέας Υόρκης. Μετά τη ταυτοποίηση του από τον KSM και τον Αμπού Ζουμπέιντα, ο Σουκριτζουμά έπρεπε να κρυφτεί. Αναφέρθηκε ότι σκοτώθηκε από Πακιστανικές δυνάμεις το Δεκέμβριο του 2014.

Επιπλέον, οι πληροφορίες που παρείχε ο KSM μετά τη χρήση τεχνικών βελτιωμένης ανακρίσεως οδήγησε στην αναγνώριση και σύλληψη του Πακιστανού επιχειρηματία με έδρα στις ΗΠΑ Σαΐφουλάχ Παράτσα και του υιού του, Ουζαΐρ. Συνεργάζονταν με τον KSM για λαθρεμπόριο εκρηκτικών υλών στις Ηνωμένες Πολιτείες και βοήθησαν στην εξέλιξη του σχεδίου ανατίναξης βενζινάδικων σε ολόκληρη την Ανατολική Όχθη των ΗΠΑ.

Τέλος, ο KSM απεδείχθη κρίσιμος στην ανακάλυψη του Μπιν Λάντεν.

Αυτά ήταν πέντε παραδείγματα σχεδίων που απετράπησαν και πολλών τρομοκρατών που συνελήφθησαν ή σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένου και του Μπιν Λάντεν. Υπάρχουν πάρα πολλά ακόμη παραδείγματα, αλλά να τα απαριθμήσουμε δεν είναι ο στόχος αυτού του βιβλίου. Εάν σας ενδιαφέρει το τι πραγματικά συνέβη και θέλετε περισσότερες λεπτομέρειες για το είδος των πληροφοριών που συλλέχθηκαν από το πρόγραμμα κράτησης και ανακρίσεως της CIA που κράτησε ασφαλείς τους Αμερικάνους, υπάρχουν πολλές πηγές για να συμβουλευτείτε.