Συχνά παρατηρούμε άνθρωποι να αναφέρονται στη βία με αρνητικούς χαρακτηρισμούς. Ωστόσο, αυτό που χωρίζει τους επαγγελματίες του χώρου από τους υπόλοιπους είναι σε μεγάλο βαθμό το εργαλείο της βίας. Δηλαδή, για έναν επαγγελματία η χρήση βίας δεν είναι μέσο εκδίκησης ή θυμού, είναι απλά ένα εργαλείο για προστασία. Σε αυτό το άρθρο θα παραθέσουμε μία εξαιρετική ομιλία που περιγράφει το παράδοξο της βίας.

Το βίντεο που θα δούμε είναι από μία ομιλία του κυρίου Τιμ Λάρκιν, ενός πρώην αξιωματικού πληροφοριών του στρατού ξηράς των ΗΠΑ που είχε αναλάβει τη βελτίωση της εκπαίδευσης στελεχών των ειδικών επιχειρήσεων. Σήμερα κάνει το ίδιο ως ιδιώτης βοηθώντας ανθρώπους σε όλο το κόσμο. Βλέπετε μία φωτογραφία του εδώ.

Η παρουσίαση του δημοσιεύτηκε στις 6 Απριλίου του 2015 και ήταν μέρος του συνεδρίου TEDx στη πόλη Grand Forks της πολιτείας της Βόρειας Ντακότα στις ΗΠΑ. Ώστε να είναι καλύτερα κατανοητό σε όλους τους αναγνώστες μας, το παραθέτουμε σε ελληνική απόδοση παρακάτω. Κάτω ακριβώς από το κείμενο μπορείτε να βρείτε το βίντεο όπως έχει δημοσιευτεί στα Αγγλικά.

Η βία είναι στη πραγματικότητα η λύση, αλλά όταν είναι η λύση, είναι η μοναδική λύση.

Ξέρετε, ζούμε σε μια εποχή στο κόσμο σήμερα όπου η τεχνολογία είναι τόσο εντυπωσιακή και οι καθημερινότητα μας πραγματικά μας προσφέρει κάθε είδους οδό που δεν υπήρχε στο παρελθόν. Ένα πράγμα που έχει παραμεριστεί, είναι ότι ξεχάσαμε ότι ζούμε σε ένα φυσικό κόσμο.

Το πρώτο κομμάτι της δήλωσης μου, «η βία είναι στη πραγματικότητα η λύση», είναι αυτό που μας αρέσει να ακούμε γιατί πολύ εύκολα βρίσκουμε όλες τις περιπτώσεις όπου η βία ήταν η απόλυτα λάθος απάντηση.

Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω για το δεύτερο κομμάτι της δήλωσης, μία δήλωση επάνω στην οποία έχω κτίσει μία καριέρα, δηλαδή ότι «αλλά όταν είναι η λύση, είναι η μοναδική λύση». Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με επικείμενη βία, έχεις τη παραμικρή ιδέα τι θα κάνεις; Είναι κάτι που αξίζει να αναλογιστείς.

Αξίζει να αναλογιστείς γιατί όλοι ζούμε υπέροχες ζωές και συχνά ξεχνάμε ότι μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα όλα μπορούν να αναστραφούν από ένα εγκληματικό στοιχείο που θέλει να πάρει κάτι που έχετε. Δε τους νοιάζει εάν είστε μητέρα, δε τους νοιάζει εάν είστε πατέρας, εάν είστε ο γιος κάποιου… Το μόνο που τους νοιάζει είναι να πάρουν αυτό που χρειάζονται.

Και παρ’όλα αυτά η κοινωνία έχει στιγματίσει την εικόνα του εργαλείου της βίας και δυστυχώς οι μόνοι που μένουν να το έχουν είναι οι κακοποιοί.

Θα σας ζητούσα να με προσέξετε λίγο, είναι πάντα ωραίο να μιλάς σε ένα νέο κοινό, αλλά είναι πάντα καλύτερο εάν το βάλουμε σε ένα γενικό πλαίσιο γιατί με ακούτε να λέω «εργαλείο της βίας» και θα λέτε «τι θέλει να πει με αυτό;».

Θέλω να φανταστείτε το εξής… Μία νεαρή μητέρα είναι στη κουζίνα και καθαρίζει. Ετοιμάζεται να πέσει για ύπνο. Μόλις έβαλε το αγοράκι της στο κρεβάτι του. Ο σύζυγος της λείπει σε επαγγελματικό ταξίδι. Και ξαφνικά από τη πίσω πόρτα μπαίνει μέσα κάποιος σπάζοντας την. Ο κακοποιός εισβάλει και αυτή είναι η ευκαιρία του να της επιτεθεί.

Καθώς μπαίνει μέσα αρπάζει τη γυναίκα, τη σπρώχνει επάνω στο πάγκο της κουζίνας και ξεκινάει μία σκληρή μάχη. Εκείνος δε το περίμενε να αντισταθεί η κοπέλα, αλλά εκείνη προσπαθεί. Έχει πανικοβληθεί. Ξέρει ότι το αγοράκι της είναι επάνω στο κρεβάτι, δεν έχει ιδέα τι θέλει αυτός ο τύπος, αλλά ξέρει ότι δεν είναι εκεί για καλό.

Εκείνος τα χάνει γιατί δε πηγαίνει όπως θα ήθελε να πάει. Εκείνη συνεχίζει να δίνει μάχη αλλά ο τύπος είναι μεγαλύτερος, πιο γρήγορος και πιο δυνατός από τη κοπέλα. Καθώς η κοπέλα προσπαθεί να τον βγάλει από επάνω της του ξύνει με τα νύχια της πρόσωπο πολύ βαθιά, τόσο ώστε να αρχίσει να αιμορραγεί. Αυτό τον εξαγριώνει. Τον εξαγριώνει σε τέτοιο βαθμό που όπως τη κρατάει βλέπει στο πάγκο ένα μαχαίρι κουζίνας. Πιάνει το μαχαίρι και το χώνει στο πλάι από το λαιμό της και έτσι τη δολοφονεί.

Εμείς ως κοινωνία θα ακούγαμε για αυτή την αποτρόπαια πράξη και θα λέγαμε «αυτός ο άνθρωπος πρέπει να μπει στη φυλακή για όλη τη ζωή του»… Το λιγότερο. Εάν υπάρχει θανατική ποινή σε εκείνο το μέρος, τότε μάλλον του αξίζει. Το ελάχιστο θα ήταν να μη ξαναδεί ποτέ το φως στους δρόμους μας.

Τώρα θέλω να σκεφτείτε το ίδιο ακριβώς σενάριο… Η πόρτα σπάει και εκείνη είναι στο ίδιο σημείο και δέχεται την επίθεση του κακοποιού. Η κοπέλα αρχίζει να δίνει μάχη και δε πηγαίνει πολύ καλά. Είναι πολύ μεγάλος, πολύ δυνατός, και έχει πολύ μεγάλο πλεονέκτημα σε σχέση με εκείνη. Αλλά αυτή τη φορά εκείνη κοιτάει στο πάγκο και βλέπει το μαχαίρι. Το αρπάζει και το καρφώνει στο πλάι από το λαιμό του κακοποιού και τον σκοτώνει.

Όσο φρικτό και αν ήταν αυτό, εμείς ως κοινωνία θέλουμε να είναι προστατευμένη με τη πλήρη κάλυψη του νόμου. Θέλουμε να γίνει παράδειγμα για το πως μία μητέρα προστάτεψε όχι μόνο τη ζωή της, αλλά και τη ζωή του μωρού της. Στη πραγματικότητα, θέλουμε το ίδιο να συμβεί σε όλους τους εγκληματίες που προσπαθούν να εισβάλουν στις ζωές μας.

Για το υπόλοιπο της ομιλίας θα ήθελα να σκεφτείτε αυτό… Το μαχαίρι που χώθηκε στο πλάι από το λαιμό δούλεψε και τις δύο φορές. Δεν έχει σημασία ποιος ήταν ο καλός και ποιος ο κακός.

Η βία είναι απλά ένα εργαλείο και είναι διαθέσιμο σε όλους. Το πως θα χρησιμοποιηθεί το εργαλείο αυτό θα κρίνει εάν ήταν νόμιμη ή εγκληματική η χρήση του.

Αλλά δε μας κάνει κακούς το να αναζητούμε χρήσιμες πληροφορίες για τη στιγμή που θα αντιμετωπίσουμε απόπειρα σοβαρής σωματικής βλάβης.

Λοιπόν, είναι τιμή μου να μιλάω σε αυτό το κοινό γιατί οι πελάες μου είναι συνήθως 70/30. Δηλαδή το 70% των ανθρώπων που έρχονται σε εμένα είναι εφόσον ήδη τους έχει συμβεί κάτι. Κάποια πράξη βίας έχει ήδη συμβεί στους ίδιους ή τις οικογένειες τους, ή γλύτωσαν τη τελευταία στιγμή μία πιθανόν άσχημη κατάσταση. Και έτσι αναζητούν πληροφορίες.

Το υπόλοιπο 30% που έρχονται σε εμένα δεν είχαν ποτέ κάτι τέτοιο στη ζωή τους. Ποτέ δεν αντιμετώπισαν βία. Αναζητούν για πληροφορίες αυτοπροστασία. Υπάρχουν πολλοί λόγοι αλλά είναι ωραία να μιλάω σε ένα κοινό σαν εσάς και εύχομαι η πλειοψηφία σας να ανήκει σε αυτό το 30% γιατί εάν έρθετε σε εμένα μετά το περιστατικό, δε μπορώ να το αλλάξω. Μπορώ να σας προσφέρω καλές γνώσεις αλλά δε θα αλλάξει το γεγονός.

Όσο περισσότερο διδάσκω ανθρώπους στη πραγματικότητα της βίας, τόσο πιο απίθανο είναι να βρεθούν σε αυτές τις καταστάσεις. Οτιδήποτε μπορείς να αποφύγεις, θα το αποφύγεις. Αλλά θα πρέπει να αντιμετωπίσεις και κάποιες άβολες αλήθειες…

Που θα βρεις πληροφορίες για αυτό το θέμα; Στα μαχητικά αθλήματα; Πολεμικές τέχνες; Άλλες παραδοσιακές τεχνικές μάχης; Μακάρι να ήταν έτσι.

Δυστυχώς όταν μιλάμε για το εργαλείο της βίας, οι καλύτερες πληροφορίες έρχονται από τους χειρότερους ανθρώπους της κοινωνίας. Οι περισσότεροι βρίσκονται μέσα στα συστήματα φυλακών μας. Εκεί η βία είναι νόμισμα. Είναι ο τρόπος άντλησης εξουσίας. Άρα είναι πολύ στοχευμένοι και συγκεκριμένοι στο πως τη χρησιμοποιούν, και πρέπει να είναι και πάρα πολύ καλοί σε αυτή.

Κάτι άλλο που πρέπει να κατανοήσετε για αυτούς τους ανθρώπους είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία τους… Η συντριπτική πλειοψηφία τους, έχει μηδενική εκπαίδευση σε μαχητικά αθλήματα και πολεμικές τέχνες. ΜΗΔΕΝΙΚΗ εκπαίδευση σε μαχητικά αθλήματα και πολεμικές τέχνες. Παρ’όλα αυτά, είναι με διαφορά οι καλύτεροι στην ικανότητα να σκοτώνουν με γυμνά χέρια ή αυτοσχέδια εργαλεία. Γιατί;

Γιατί δε προσπαθούν να αγωνιστούν. Προσπαθούν να προκαλέσουν σωματική βλάβη. Δείτε τα μαχητικά αθλήματα, δηλαδή αυτό σημαίνει ότι οι αθλητές τους, οι ειδικοί πολεμικών τεχνών, και οι αγωνιστικοί μαχητές δεν είναι ικανοί; Όχι, ασφαλώς και αυτό δεν είναι αλήθεια.

Είμαι πολύ μεγάλος θαυμαστής των μαχητικών αθλημάτων, είμαι λάτρης των πολεμικών τεχνών. Από εκεί προέρχομαι. Αλλά πρέπει να δούμε τη πραγματικότητα. Ας δούμε το μεγαλύτερο διαγωνισμό πολεμικών τεχνών που έχουμε σήμερα, το UFC. Τελευταία φορά που το κοίταξα το UFC είχε 31 κανόνες, 31 κανόνες για μάχη στο UFC. 27 εξ’αυτών απαγορεύουν τις σωματικές βλάβες… 27 από τους 31 κανόνες. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Γιατί είναι διαγωνισμός. Ο σκοπός του διαγωνισμού είναι η μάχη ικανότητας εναντίον ικανότητας. Οι αθλητές εκπαιδεύονται σε ακραία επίπεδα, και είναι απίστευτοι αθλητές, αλλά ο διαγωνισμός δε θα προχωρούσε εάν υπήρχαν σωματικές βλάβες στους αγώνες. Δεν είναι σχεδιασμένο γι’αυτό. Και το πρόβλημα είναι ότι όσο καλοί και αν είναι οι διαγωνιζόμενοι, και μερικοί είναι απίστευτοι αθλητές, κινδυνεύουν από τις ίδιες απειλές όπως εγώ και εσείς… Και αυτό είναι ότι ένας εγκληματίας θα πάει κατευθείαν στο καταστροφικό χτύπημα. Απευθείας σε σωματική βλάβη.

Και όταν βλέπουμε κάποια σωματική βλάβη σε ένα διαγωνισμό μαχητικών αθλημάτων τι γίνεται; Όταν κατά λάθος κάποιος για παράδειγμα σπάσει τον αστράγαλο του ή κάτι αντίστοιχο, θα δείτε ότι αμέσως ο διαγωνισμός τελειώνει και αυτό το άτομο είναι απόλυτα προσηλωμένο στο τραυματισμό του.

Οι σωματικές βλάβες δεν έχουν θέση στους διαγωνισμούς. Απλά δεν έχουν. Δε τους κάνουμε γι’αυτό το σκοπό. Οι αγώνες είναι ικανότητα εναντίον ικανότητας. Έχεις αγωνιστικό χώρο, διαιτητή, και κανόνες. Σκέψου εάν ένας αγωνιζόμενος, από το πουθενά, είχε εκνευριστεί που χάνει και αποφάσιζε να βγάλει με τα δάχτυλα του το μάτι του αντιπάλου του. Θα μας είχε σοκάρει…

Να βγάλεις το μάτι κάποιου; Τρομακτικό! Πότε θα μας ήταν χρήσιμο να γνωρίζουμε πως να το κάνουμε αυτό; Υπάρχει ποτέ περίπτωση να χρειαζόμασταν τέτοιες πληροφορίες; Πως θα το δικαιολογούσαμε; Σκεφτείτε δηλαδή στο δικαστήριο να λέγαμε…

Κύριε Πρόεδρε, ήμουν στο πάρκινγκ και περίμενα μία θέση να αδειάσει, και καθώς πήγα να παρκάρω ένας τύπος μπήκε γρήγορα και μου έπιασε τη θέση. Βγήκα από το αμάξι μου, ήμουν τρελαμένος, έτρεξα προς τον οδηγό, τον έσπρωξα επάνω στο αυτοκίνητο του και του έβγαλα το μάτι.

Κύριε Πρόεδρε, ήμουν στο κλαμπ και έπινα ένα ποτό με τους φίλους μου. Αυτός ο τύπος έπεσε επάνω μου, με κοίταξε και γέλαγε. Μου είπε ότι είμαι πολύ χοντρός για τόσο στενό τζιν. Ακούμπησα κάτω το ποτό μου, τον έσπρωξα στο μπαρ και του έβγαλα το μάτι.

Κύριε Πρόεδρε, μπήκε τρέχοντας από το εστιατόριο και πυροβόλησε 3 άτομα δίπλα μου. Τον είδα ότι έσκυψε για να γεμίσει το όπλο του. Δεν είχα ιδέα τι να κάνω αλλά έπρεπε να κάνω κάτι. Ήξερα ότι ήμουν κοντά και έτρεξα και τον έριξα κάτω. Το πρώτο πράγμα που είδα ήταν τα μάτια του. Του έβγαλα το μάτι, και έτσι τον σταμάτησα από το να συνεχίσει την επίθεση.

Είναι ενδιαφέρον ότι τις πρώτες δύο φορές που μιλούσα, στα δύο περιστατικά που περιέγραψα, είδα χαμόγελα, γέλια… Αλλά στο τρίτο σενάριο κανένας δε χαμογελούσε ή γελούσε.

Πολλές φορές το εργαλείο της βίας, οι χρήσιμες πληροφορίες, παρουσιάζονται σε λάθος πλαίσια.

Η μελέτη της βίας παρουσιάζεται με ένα τρόπο ώστε να φαίνεται πάντα εγκληματική ενέργεια και να την αγνοούμε… Άλλα είμαστε πραγματικά, πραγματικά πάρα πολύ καλά κατασκευασμένοι για βία.

Είμαστε πολύ καλοί στο εργαλείο της βίας. Θα έπρεπε άλλωστε για να επιβιώσουμε ως είδος. Μας είναι εύκολο να τραυματίσουμε για αυτοπροστασία. Μας είναι όμως πολύ δύσκολο να κάνουμε διαγωνισμούς.

Για να γίνεις καλός σε μία πολεμική τέχνη ή ένα μαχητικό άθλημα χρειάζεται εκπαίδευση για χρόνια και χρόνια. Και γι’αυτό οι περισσότεροι δε το κάνουν. Γιατί δεν έχουν το χρόνο και το αγνοούν… Αλλά όπως προανέφερα, κάποιοι από τους καλύτερους στη βία έχουν μηδενική εκπαίδευση σε πολεμικές τέχνες και μαχητικά αθλήματα.

Γιατί αξίζει να μάθουμε για τραυματισμούς στο ανθρώπινο σώμα;

Γιατί οι σωματικές βλάβες ξεπερνούν το «μεγαλύτερος, γρηγορότερος, δυνατότερος». Είναι ο τρόπος με τον οποίο ένα μικρότερο άτομο, άντρας ή γυναίκα, μπορεί να προστατευτεί.

Είναι το πραγματικό πυρηνικό όπλο που έχεις στο χέρι σου. Σκέφτομαι τους ανθρώπους που εκπαιδεύω ως ο Βούδας με ένα πυρηνικό όπλο. Εννοώ, πότε θα χρησιμοποιούσε ο Βούδας ένα πυρηνικό όπλο;

Δε με ανησυχεί το εγκληματικό στοιχείο, αυτοί ξέρουν πως να χρησιμοποιούν το εργαλείο της βίας. Εσείς όμως; Εάν έρθετε αντιμέτωποι με εγκληματική βία θα το χρειαστείτε, και ξέρετε κάτι; Μάλλον είστε πολύ καλύτεροι απ’όσο νομίζετε. Μπορείτε να το κάνετε.

Θα σας δώσω ένα σενάριο… Μπορούν να έρθουν οι βοηθοί μου έξω; Γνωρίζοντας ότι ξέρω, και με δεδομένο ότι κανένας από τους δύο δεν είναι εκπαιδευμένος. Να θυμάστε, οι καλύτεροι στο κόσμο, αυτοί οι κρατούμενοι, οι εγκληματίες, έχουν μηδενική εκπαίδευση σε μαχητικά αθλήματα και πολεμικές τέχνες. Εάν βάζατε τον εαυτό σας σε αυτό εδώ το σενάριο και έπρεπε να χρησιμοποιήσετε το εργαλείο της βίας για να το αντιμετωπίσετε, μπορείτε να δείτε ευκαιρίες όπου θα προκαλούσατε σωματική βλάβη στο τύπο;

Θα σας αφήσω μερικά δευτερόλεπτα να το σκεφτείτε. Και το καλό εδώ είναι ότι δεν υπάρχει καμία απειλή, μπορείτε να το μελετήσετε. Δεν υπάρχουν σωστές ή λάθος απαντήσεις τώρα, μαθαίνετε εδώ.

Εντάξει, είχατε όλοι χρόνο; Θα θέλατε να δείτε τι θα έκανα εγώ σε αυτή τη περίπτωση; Εντάξει. Από εδώ μάλλον θα χτύπαγα απευθείας στα γεννητικά όργανα.

Εν συνεχεία, από το πλάι στο λαιμό… Και μάλλον όταν θα έπεφτε στο έδαφος θα τον χτύπαγα πατώντας τον με το τακούνι του παπουτσιού μου.

Γελάτε. Το πρόβλημα δεν είναι ότι δε μπορώ να σας μάθω τις κινήσεις γι’αυτό. Το πρόβλημα είναι στο πως βλέπετε το εργαλείο της βίας.

Για τη πλειοψηφία σας, όταν σας παρουσίασα το σενάριο σας έκανα μία ερώτηση. Τι θα κάνατε; Πως θα αντιδρούσατε εάν έπρεπε να χρησιμοποιήσετε το εργαλείο της βίας; Και μπορώ να πω βάσει της αντίδρασης σας ότι η πλειοψηφία σας είδε τον εαυτό της στο προφίλ του θύματος. Ξεκινήσατε με τη σκέψη «πως θα ξεφύγω από τη λαβή πνιγμού;». Είπατε στον εαυτό σας ότι το άτομο στην ανήμπορη θέση πρέπει να είμαι εγώ.

Γιατί δε σκεφτήκατε κάποια ιστορία όπως… Μόλις τελείωνα τη μάχη με τον πρώτο επιτιθέμενο, τον είχα ρίξει στο έδαφος και με τη περιφερειακή μου όραση είδα τον δεύτερο επιτιθέμενο. Το πρώτο που σκέφτηκα ήταν να σηκωθώ και τον άρπαξα από το λαιμό και τον έπνιξα.

Γιατί αυτό δεν είναι αποδεκτό; Γιατί δε θα μπορούσε να ήταν αυτή η ιστορία;

Ο λόγος είναι το πως έχουμε μεγαλώσει. Μας έμαθαν να σκεφτόμαστε με αυτό το τρόπο. Μας δίδαξαν ότι δεν υπάρχει καλή χρήση για το εργαλείο της βίας, και αυτό είναι το πρόβλημα.

Γράφω ένα βιβλίο αυτό το καιρό. Παίρνω συνεντεύξεις από πολλούς από αυτούς τους πρώτης κλάσης εγκληματίες στις φυλακές. Τους δείχνω σενάρια σαν αυτό που είδατε μόλις. Ποτέ δε βλέπουν τον εαυτό τους στη πλευρά του θύματος. Ποτέ δε βλέπουν τον εαυτό τους στη μειονεκτική θέση. Πάντα βλέπουν τον εαυτό τους στη πλευρά του νικητή στη συνάρτηση της βίας. Και το πολύ πολύ, να μου πουν πως θα το έκαναν εκείνοι. Προσπαθούν να βελτιώσουν τη κατάσταση προς όφελος τους. Αυτό είναι εξαιρετικά χρήσιμη πληροφορία.

Μπορώ να σας διδάξω να ρίχνετε γροθιές, κλωτσιές, και όλα αυτά τα πράγματα. Αλλά το πραγματικό πλεονέκτημα και ο λόγος που αυτοί οι τύποι είναι τόσο καλοί χωρίς καμία εκπαίδευση, είναι διότι βλέπουν τους εαυτούς τους μόνο στη πλευρά του νικητή της βίας. Βλέπουν το εργαλείο της βίας ως κάτι στο οποίο είναι ανώτεροι όταν το χρησιμοποιούν.

Η πρόκληση μου για εσάς για τις επόμενες 30 ημέρες είναι η εξής…

Τις επόμενες 30 ημέρες όταν θα βλέπετε μία ταινία, όταν θα κοιτάτε τα νέα, κάτι στο διαδίκτυο… Εάν δείτε κάποια πράξη βίας, θέλω να τη μελετήσετε καθαρά ως πράξη βίας. Αν σας αποσπά τη προσοχή κλείστε τον ήχο. Κοιτάξτε τη μόνο από την οπτική γωνία του νικητή και ηττημένου. Είναι η μοναδική καλή και χρήσιμη πληροφορία που μπορείτε να αποσπάσετε από αυτό.

Θα είναι άβολο, αλλά σας εγγυώμαι ότι όταν αρχίσετε, θα είναι το ξεκίνημα σας για να γίνετε ο προσωπικός σας ειδικός αυτοπροστασίας.

Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας