Το Δεκέμβριο του 2020 ο Ιρανός ακτιβιστής και δημοσιογράφος Ρουχολάχ Ζαμ εκτελέστηκε εις τη Τεχεράνη δια απαγχονισμού. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε το πως το IRGC (Islamic Revolutionary Guard Corps, Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης) της κυβερνήσεως του Ιράν τον εντόπισε, συνέλαβε, και έφτασε σε αυτό το άσχημο τέλος.

Ο Ρ. Ζαμ γεννήθηκε εις τη πόλη Ράι του Ιράν το 1978 από μία βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια που ανάμεσα σε άλλα εργάζονταν και στο δημόσιο τομέα. Οι φίλοι του τον φώναζαν Νίμα και η στιγμή που θα άλλαζε για πάντα τη ζωή του ήταν οι εκλογές του 2009 όπου στη χώρα έγιναν μεγάλες διαμαρτυρίες για τη νίκη του Μαχμούτ Αχμεντινετζάντ που εικάζεται ότι έγινε μέσω νοθείας. Ανάμεσα στους διαδηλωτές ήταν και ο Νίμα. Ο Ρουχολάχ Ζαμ.

Έπειτα από μία σύντομη κράτηση του εις τη φυλακή Εβίν της Τεχεράνης έπειτα από σύλληψη του σε αυτές τις διαδηλώσεις, ο Ρ. Ζαμ είχε αποφασίσει να αφιερωθεί στο να πολεμάει το καθεστώς του Ιράν. Μέσω δικτύων ακτιβιστών και δημοσιογράφων, ο Ρ. Ζαμ πήρε άσυλο στη Γαλλία. Σύμφωνα με το Ιράν, οι ΗΠΑ του παρείχαν υποστήριξη με αντάλλαγμα τη συνεργασία του στον αγώνα κατά του καθεστώτος του Ιράν. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί.

Ο Ρουχολάχ Ζαμ ξεκίνησε τότε ένα ειδησιογραφικό κανάλι στο Telegram με τίτλο «Amad News» που σημαίνει η φωνή του λαού. Αυτό το κανάλι έπαιξε σημαντικό ρόλο στη κάλυψη των βίαιων διαδηλώσεων του 2017-2018 με διαδηλωτές να προσπαθούν να ρίξουν τη κυβέρνηση και το καθεστώς να χρησιμοποιεί έως και θανατηφόρα μέσα για τη καταστολή τους. Το κανάλι αυτό είχε φτάσει τους 1.4 εκατομμύρια συνδρομητές και ο Ρ. Ζαμ είχε αναπτύξει επαφές με πολλά άτομα κλειδιά εντός της κυβέρνησεως του Ιράν που του έδιναν πληροφορίες για το κανάλι του. Τελικά, το 2018 η εταιρεία Telegram του έκλεισε το κανάλι καθώς η κυβέρνηση του Ιράν τους επέδειξε συγκεκριμένες δημοσιεύσεις που έδιναν αναλυτικές οδηγίες για κατασκευή βομβών και τακτικών μάχης κατά των αστυνομικών δυνάμεων του Ιράν.

Σχεδόν αμέσως μετά το κλείσιμο του, ο Ρουχολάχ Ζαμ άνοιξε ένα νέο κανάλι εις το Telegram αλλά πλέον ήταν και συχνά φιλοξενούμενος στο VOA-PNN (Voice of America – Persian News Network, Η Φωνή της Αμερικής – Περσικό Ειδησιογραφικό Δίκτυο). Αυτό είναι ένα κρατικό μέσο των ΗΠΑ που προωθεί τις πολιτικές θέσεις και εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ σχετικά με το Ιράν. Το δίκτυο έχει έδρα στην Ουάσινγκτον και λειτουργεί από το 1979 ως δημόσια υπηρεσία. Δηλαδή λειτουργεί από τη λήξη της Ιρανικής Επανάστασης που οδήγησε στο καθεστώς που επικρατεί έως και σήμερα.

Ο Ρ. Ζαμ ήταν παντρεμένος και είχε δύο κόρες όταν το 2019 το IRGC ανακοίνωσε ότι πρέπει να επιστρέψει άμεσα στο Ιράν για να καταδικαστεί με τις κατηγορίες της κατασκοπείας και του λεγόμενου μοσφέντ-ι-φιλάρζ που είναι η ιρανική νομοθεσία για διασπορά διαφθοράς στη κοινωνία σύμφωνα με το νόμο του Ισλάμ. Ασφαλώς και ο ίδιος δεν υπάκουσε και συνέχισε να ζει με την οικογένεια του και κρατική προστασία εις το Παρίσι. Έτσι, η υπηρεσία πληροφοριών του IRGC ανέπτυξε μία μυστική επιχείρηση σύλληψης του και μεταφοράς του εις το Ιράν για να τιμωρηθεί.

Η προσέγγιση του IRGC, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πηγές, φαίνεται πως ήταν η στρατολόγηση μίας γυναίκας συναδέλφου του από το κανάλι του στο Telegram. Της διαχειρίστριας και δημοσιογράφου Σιρίν Νατζάφι Ζαντέχ (γνωστή και με το ψευδώνυμο Σουνταμπέχ Χορσάντ). Να τονίσουμε ότι η ίδια σήμερα είναι άγνωστο το που βρίσκεται και διαψεύδει διαδικτυακά τη συμμετοχή της σε αυτή τη μυστική επιχείρηση. Κάποια τοπικά μέσα αναφέρουν ότι είχε συλληφθεί το Σεπτέμβριο του 2020 στη Τουρκία λόγω του ότι προσπάθησε να εισέλθει με πλαστό διαβατήριο, αλλά δεν ήμασταν σε θέση να το επιβεβαιώσουμε αυτό. Οι εφημερίδες «Le Figaro», «The Jerousalem Post», και «The Times» την αναφέρουν ονομαστικά ως τη γυναίκα που στρατολόγησε το IRGC και εκτέλεσε αυτή τη μυστική αποστολή. Δηλαδή, να φέρει τον Ρ. Ζαμ σε ένα μέρος όπου το Ιράν θα μπορεί να τον συλλάβει με ασφάλεια.

Οι προαναφερθείσες εφημερίδες αναφέρουν ότι λίγο μετά την άρνηση του να υπακούσει στην εντολή του IRGC το 2019, η νεαρή γυναίκα τον συνάντησε στο Παρίσι και του ανέφερε ότι είχε αναπτύξει επαφές με τον ηγέτη των Σιιτών μουσουλμάνων του Ιράκ, τον Αγιατολάχ Αλί αλ-Σιστάνι. Ο αλ-Σιστάνι είναι γνωστός πολέμιος του καθεστώτος του Ιράν και πολύ ισχυρή προσωπικότητα στο Ιράκ. Άρα θα μπορούσε να γίνει ένας σημαντικός σύμμαχος του.

Σύμφωνα με αυτές τις εφημερίδες και άτομα πολύ κοντά στον Ρ. Ζαμ, η Σιρίν Ζαντέχ εν συνεχεία τον κάλεσε και του είπε ότι βρίσκεται στο Ιράκ και είναι σε επαφή με το γραφείο του αλ-Σιστάνι ο οποίος ήθελε να ανοίξει ένα αντι-ιρανικό σταθμό στη Γαλλία και ήθελε τον Ζαμ να γίνει ο διαχειριστής του. Έπειτα, η Σ. Ζαντέχ του είπε ότι θα πρέπει να πάει ο ίδιος να παραλάβει €15 εκατομμύρια σε μετρητά για τη χρηματοδότηση του σταθμού. Η αναφορά δηλώνει συγκεκριμένα ότι η Σ. Ζαντέχ του είπε ότι ήταν σε χαρτονομίσματα των €500. Όπως αντιλαμβάνεστε, δεν είμαστε σε θέση να εξακριβώσουμε τη γνησιότητα των παραπάνω πληροφοριών, αλλά είναι αυτές που φαίνεται να υποστηρίζονται από τη πληοψηφία των μέσων σήμερα.

Το παραπάνω φαίνεται να ήτο αρκετά δελεαστικό, και έτσι ο Ρ. Ζαμ δέχθηκε τη προσφορά. Στις 11 Οκτωβρίου του 2019 έφτασε από τη Γαλλία στην Ιορδανία, και την επόμενη ημέρα είχε τη πτήση του προς τη Βαγδάτη του Ιράκ. Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι από τη περίοδο αποχώρησης των δυνάμεων των ΗΠΑ από το Ιράκ και της λήξης της υποστήριξης τους, το Ιράκ έχει γίνει στενός σύμμαχος του Ιράν. Έτσι, η υπηρεσία πληροφοριών του IRGC είχε ενημερώσει την ομόλογη υπηρεσία του Ιράκ, και όταν ο Ρ. Ζαμ έφτασε στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης, τον συνέλαβαν και τον παρέδωσαν στο κλιμάκιο του IRGC που τον μετέφερε στη Τεχεράνη όπου και φυλακίστηκε. Παρακάτω είναι το βίντεο που έδωσαν στη δημοσιότητα οι ιρανικές αρχές από τη σύλληψη του.

Για τους επόμενους 14 μήνες (έως το Δεκέμβριο του 2020) οι αρχές του Ιράν ανέκριναν τον Ρ. Ζαμ και η κοινότητα των ακτιβιστών πίεζε έντονα τη Γαλλία να προσπαθήσει να τον απελευθερώσει μέσω διπλωματικών οδών, κάτι το οποίο δε κατάφερε να κάνει όμως.

Εν τέλει, στις 12 Δεκεμβρίου του 2020 σε ηλικά 42 ετών ο Ρουχολάχ Ζαμ εκτελέστηκε δια απαγχονισμού στη Τεχεράνη ως κατάσκοπος.

Θεωρούμε ότι αυτή η υπόθεση έχει πολλά μαθήματα για κάθε αναγνώστη τόσο αναφορικά με το τρόπο δράσης των υπηρεσιών πληροφοριών του Ιράν, όσο και το πως κατάφεραν να κάνουν έναν έμπειρο άνθρωπο να θεωρήσει ότι αξίζει να πάρει το ρίσκο να μεταβεί σε μία εχθρική προς αυτόν χώρα. Εάν γνωρίζετε περισσότερες λεπτομέρειες γράψτε μας στα σχόλια του άρθρου.