Πρόσφατα είχαμε αναρτήσει ένα άρθρο για το ιστορικό Ούζι (μπορείτε το βρείτε εδώ: «Υποπολυβόλο UZI») και από σχόλια φίλων παρατηρήσαμε ότι αρκετά άτομα συχνά μπερδεύουν το φοβερά αξιόπιστο και καλής ποιότητας Ούζι με το όχι και τόσο αξιόπιστο αλλά εξίσου διαδεδομένο MAC-10. Με αφορμή αυτό, σε αυτό το άρθρο θα περιγράψουμε το MAC-10.

Σύντομη Ιστορία
Βλέποντας την ανάγκη για ένα αυτόματο πιστόλι, ο σχεδιαστής όπλων της Military Armament Corp. κύριος Γκόρντον Ίνγκραμ (Gordon Ingram) ξεκίνησε το σχεδιασμό ενός τέτοιου όπλου τη δεκαετία του 1960. Οι στόχοι ήταν παρόμοιοι με αυτούς που είχε και το Ούζι, δηλαδή να είναι ελαφρύ, εύχρηστο με μεγάλη ισχύ πυρός. Τελικά, έπειτα από 9 δοκιμαστικά μοντέλα, το 1964 κυκλοφόρησε το πρώτο μοντέλο προς πώληση που ήταν το Military Armament Corp. Model 10 ή για συντομία MAC-10. Το όπλο έγινε γρήγορα δημοφιλές λόγω της χαμηλής τιμής του, απλού σχεδιασμού και μεγάλης ταχυβολίας του και υιοθετήθηκε από κάποια Σώματα Ασφαλείας. Δυστυχώς όμως, για τους ίδιους λόγους σε συνδυασμό με το μικρό του μέγεθος έγινε σύντομα και το όπλο προτίμησης πολλών συμμοριών στις ΗΠΑ. Η ζωή του ήταν σχετικά μικρή, από το 1970 μέχρι το 1973 αλλά τότε κυκλοφόρησε η πιο εξελιγμένη του έκδοση, το MAC-11 που παράγεται μέχρι και σήμερα.

 
Τεχνικά Χαρακτηριστικά

 
Διαφορετικοί Τύποι
Το MAC-10 είναι ένα αυτόματο πιστόλι με αμέτρητα αντίγραφα ωστόσο, πρακτικά δεν έβγαλε ποτέ κάποιο άλλο μοντέλο πέρα από το αρχικό και το νεώτερο MAC-11 το 1972. Όλα τα μέχρι σήμερα γνωστά μοντέλα της εταιρίας Military Armament Corporation (MAC) τα βλέπετε στη συνέχεια.

Και αυτά είναι τα μόνα μοντέλα από αυτό το όπλο. Υπάρχουν κάποια παράγωγα άλλων εταιριών που βασίστηκαν στο σχέδιο τους όπως είναι για παράδειγμα το Sylvia & Wayne Daniels M-11/9 που είναι παρόμοιο και σχεδιασμένο επίσης για τα 9 χιλιοστά όπως φαίνεται και από το όνομα του.

Τέλος, υπάρχουν κάποια πιο φουτουριστικά μοντέλα όπως το Weapons Specialists MAC-10 που έχει πολλά παραπάνω παρελκόμενα από τα αρχικά μοντέλα της εταιρίας MAC.

Καθώς και το Stony Creek Suomi M11A1 που όπως μπορείτε να δείτε και στη παρακάτω φωτογραφία σε λίγα πράγματα θυμίζει το κανονικό-αρχικό μοντέλο του MAC-11 που περιγράψαμε παραπάνω.

Όμως, καθώς αυτά είναι όπλα-παράγωγα από άλλες εταιρίες που δεν σχετίζονται άμεσα με το Ingram MAC-10 και 11 που βλέπουμε εδώ, δε θα μπούμε σε μεγαλύτερο βάθος.

 
Αρχές Λειτουργίας
Η λειτουργία του θυμίζει αρκετά αυτή του Ισραηλινού Ούζι. Βάλλει από ανοιχτή θέση κλείστρου και λειτουργεί με οπισθοδρόμηση του μηχανισμού του κλείστρου για συνεχή ανατροφοδοσία. Ουσιαστικά, πρώτα οπλίζουμε-τραβάμε πίσω το μοχλό οπλίσεως ο οποίος κλειδώνει σε αυτή τη θέση και εν συνεχεία τοποθετούμε στο όπλο το γεμιστήρα. Εσωτερικά η κατάσταση του θα είναι όπως βλέπετε στην επόμενη τρισδιάστατη αναπαράσταση.

Όπως φαίνεται από τη παραπάνω εικόνα, η σκανδάλη ουσιαστικά λειτουργεί ως μία ασφάλεια που κρατάει το κλείστρο σε αυτή την ανοιχτή θέση. Όταν η σκανδάλη πιεστεί το κλείστρο θα κινηθεί εμπρός σπρώχνοντας μία σφαίρα από το γεμιστήρα στη θαλάμη και εν συνεχεία, απελευθερώνοντας τον επικρουστήρα που θα την πυροδοτήσει.

Η πίεση των αερίων θα σπρώξει προς τα πίσω το μηχανισμό του κλείστρου φέρνοντας το στην ανοιχτή θέση και επιτρέποντας του να προχωρήσει στην επόμενη βολή εφόσον υπάρχουν σφαίρες στο γεμιστήρα. Αν δεν υπάρχουν άλλες σφαίρες στο γεμιστήρα το κλείστρο θα παραμείνει ανοιχτό για τους λόγους που είχαμε περιγράψει στο άρθρο μας «Γιατί το κλείστρο μένει ανοιχτό στη τελευταία βολή;» στο παρελθόν.

Στη παραπάνω φωτογραφία βλέπετε την ένδειξη «SAFE-FIRE» και είναι το πρώτο σημείο χειρισμού που θα δούμε. Είναι η ασφάλεια του όπλου η οποία εμποδίζει τη μετακίνηση της σκανδάλης και κατ’επέκταση την εκπυρσοκρότηση του όπλου όταν βρίσκεται στη θέση SAFE. Έχει τοποθετηθεί σε αυτό το σημείο έτσι ώστε η απασφάλιση του όπλου να γίνεται με την ελάχιστη μετακίνηση του δείκτη από το χώρο της σκανδάλης. Στα αρνητικά της είναι ότι παρότι θα μπορούσε να βρίσκεται στο κέντρο, βρίσκεται στη δεξιά πλευρά κάνοντας το χειρισμό της πιο δύσκολο στους αριστερόχειρες.

Αντίστοιχα, στην μπροστινή αριστερή πλευρά του όπλου συναντάμε το επιλογέα πυρός με τις επιλογές «SEMI» και «FULL» για ημιαυτόματη και αυτόματη βολή αντίστοιχα. Εσωτερικά ο μοχλός αυτός όταν βρίσκεται στην ημιαυτόματη θέση συγκρατεί τη σκανδάλη ασχέτως αν είναι πιεσμένη η όχι ενώ στην αυτόματη βολή την αφήνει ελεύθερη άρα συνεχίζει το κύκλο βολής που περιγράψαμε στην αρχή της παραγράφου μέχρι ο χειριστής να την αφήσει ή να εξαντληθούν τα διαθέσιμα πυρομαχικά από το γεμιστήρα.

Στη παρακάτω εικόνα από το εγχειρίδιο χρήσης του όπλου βλέπετε πως αλλάζουμε τον επιλογέα από την ημιαυτόματη στην αυτόματη βολή.

Για τον οπλισμό του όπλου που αναφέραμε και στην αρχή, χρησιμοποιούμε το μοχλό οπλίσεως που βρίσκεται στο επάνω μέρος του κορμού του όπλου, στην ίδια ακριβώς θέση που το συναντάμε και στο Ούζι. Βλέπετε σε αυτό το σχέδιο πως ακριβώς οπλίζουμε το MAC-10.

Στο κάτω μέρος της λαβής υπάρχει πίσω ένας μοχλός που συγκρατεί το γεμιστήρα μέσα στο όπλο. Εκεί βρίσκεται και ο αναστολέας γεμιστήρα ο οποίος χρησιμοποιείται για να αφαιρέσουμε το γεμιστήρα όπως βλέπετε σε αυτό το σχέδιο.

Στη συνέχεια, έχουμε ένα από τα πιο χαρακτηριστικά εξαρτήματα του όπλου. Το αποσπώμενο μεταλλικό κοντάκιο που μετατρέπει το όπλο πολύ γρήγορα από πιστόλι σε υποπολυβόλο ατομικής προστασίας. Βλέπετε το κοντάκιο ανεπτυγμένο στην επόμενη φωτογραφία.

Για να αναπτύξουμε το κοντάκιο, αρχικά πιέζουμε το σημείο που βλέπετε με το βέλος στο παρακάτω σχέδιο και στη συνέχεια περιστρέφουμε τη βάση του ώστε να έρθει στη σωστή θέση.

Μετά πιέζουμε την ασφάλεια που βλέπετε στο βέλος νούμερο ένα στο ακόλουθο σχέδιο και τραβάμε προς το μέρος μας το κοντάκιο. Για να το συμπτύξουμε ακολουθούμε τα ίδια βήματα με αντίθετη σειρά.

Στα εξωτερικά χαρακτηριστικά του είναι επίσης η κοντή κάννη του που έχει σπείρωμα για βίδωμα σιγαστήρα. Ο σιγαστήρας προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα σε αυτό το όπλο όπως ένα καλύτερο σημείο λαβής, μικρότερη ανάκρουση και άρα καλύτερος έλεγχος στην αυτόματη βολή, μικρότερη ταχυβολία και άρα πιο ακριβείς και αθόρυβες βολές και φυσικά μικρότερες φθορές στο όπλο καθώς λειτουργεί με μικρότερη πίεση αερίων σε σχέση με όταν δεν υπάρχει σιγαστήρας.

 
Συντήρηση
Το MAC-10 σχεδιάστηκε ως ένα φτηνό και εύκολο στη χρήση όπλο και αυτό αντικατοπτρίζεται και στη διαδικασία λύσης-αρμολόγησης του, το πρώτο βήμα για να προβούμε στη καθιερωμένη συντήρηση ενός όπλου. Τα βήματα για τη λύση-αρμολόγηση του είναι τα ακόλουθα.

• Αφαιρούμε το γεμιστήρα από το όπλο όπως περιγράψαμε στη προηγούμενη ενότητα.
  

 

• Οπλίζουμε το όπλο για να επιβεβαιώσουμε ότι δεν υπάρχει σφαίρα στη θαλάμη και αφήνουμε το κλείστρο στη κλειστή θέση.
  

 

• Πιέζουμε τον πείρο συγκράτησης στο μπροστινό μέρος του όπλου, κάτω από τη κάννη, που συγκρατεί το κορμό του όπλου με τη πιστολοειδή λαβή.
  

 

• Ανασηκώνουμε το κορμό του όπλου προς τα επάνω και στη συνέχεια προς τα εμπρός για να το χωρίσουμε από το υπόλοιπο όπλο.
  

 

• Στο κορμό του όπλου, κρατάμε με το ένα χέρι μας το κλείστρο που βρίσκεται στο κάτω μέρος και με το άλλο μετακινούμε το μοχλό οπλίσεως πίσω έως ότου απελευθερωθεί όπως μπορείτε να δείτε και εδώ.
  

 

Σε αυτό το στάδιο έχει ολοκληρωθεί το λύσιμο του όπλου για τη καθιερωμένη συντήρηση. Εν συνεχεία πρέπει να γίνει πολύ καλός καθαρισμός όλων των μερών του και της κάννης του και λάδωμα στα κινητά του μέρη (κλείστρο, μηχανισμός της σκανδάλης και ράγες για το κλείστρο μέσα στο κορμό του όπλου). Καθώς το MAC-10 δεν φημίζεται για την αξιοπιστία του, η σωστή και τακτική συντήρηση είναι πολύ σημαντική για τη καλή λειτουργία του. Για την αρμολόγηση του ακολουθούμε τα ίδια βήματα με αντίστροφη σειρά. Παρακάτω βλέπετε τη φωτογραφία από ένα λυμένο για συντήρηση MAC-10.

 
Ρύθμιση Σκοπευτικών
Το MAC-10 δεν διαθέτει ρυθμιζόμενο σκοπευτικό σύστημα. Τόσο το στόχαστρο του όσο και το κλισιοσκόπιο του είναι σταθερά και ρυθμισμένα από το εργοστάσιο για αποστάσεις μέχρι 70 μέτρα.
 
Σκόπευση
Στο εμπρός μέρος του το MAC-10 διαθέτει ένα πολύ απλό σταθερό στόχαστρο που το βλέπετε καλύτερα στη παρακάτω φωτογραφία.

Μετά ακολουθεί ο κοίλος μοχλός οπλίσεως που δεν εμποδίζει τη στόχευση, αντίστοιχα με το Ούζι, και τέλος στη βάση του όπλου υπάρχει το κλισιοσκόπιο σε μορφή κυκλικής οπής παρατήρησης.

Για τη σωστή, όσο επιτρέπει το σκοπευτικό σύστημα, στόχευση του MAC-10 πρέπει να γίνει ευθυγράμμιση του στόχου στη κορυφή του στοχάστρου παρατηρώντας μέσα από το κλισιοσκόπιο. Όπως βλέπετε με τη κόκκινη γραμμή στη παρακάτω εικόνα.

Πρακτικά, κοιτώντας μέσα από το κλισιοσκόπιο η παρατήρηση μας είναι όπως βλέπετε στην επόμενη φωτογραφία.

Ωστόσο, καθώς το όπλο δε φημίζεται για την ακρίβεια του συχνά χρησιμοποιείται από το ύψος της μέσης με εκτίμηση της στόχευσης. Αυτό γίνεται κυρίως λόγω των δεκάδων διαφορετικών θηκών μεταφοράς του που είναι παρόμοιες με αυτήν που βλέπετε εδώ.

Τέτοιες θήκες δεν επιτρέπουν την εύκολη ανάπτυξη του κοντακίου και έτσι οι βολές πρέπει να γίνονται από τη μέση με μία στάση που δεν μπορεί να προσφέρει σε καμία περίπτωση βολές ακριβείας.

Όπως θα πρέπει να είναι κατανοητό, το MAC-10 έχει κάποια πλεονεκτήματα όπως απλή κατασκευή, χαμηλό κόστος, μεγάλη ταχυβολία, μικρό μέγεθος, κτλ. αλλά η ακρίβεια βολών σίγουρα δεν είναι μέσα σε αυτά. Αυτό δεν το περιορίζει φυσικά από δεκάδες πρακτικές χρήσεις που δεν απαιτούν ακρίβεια αλλά περισσότερο τα άλλα χαρακτηριστικά του.

 
Χρήση στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις
Δεν γνωρίζουμε κάτι για χρήση του MAC-10 στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και Σώματα Ασφαλείας αλλά σύμφωνα με το Αγγλικό Wikipedia έχει χρησιμοποιηθεί ή χρησιμοποιείται ακόμα από Ελληνικές υπηρεσίες.