Αυτή είναι μία ερώτηση που λάβαμε στην ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας μας πρόσφατα από έναν αναγνώστη. Σε αυτό το άρθρο θα απαντήσουμε αυτή την ερώτηση χρησιμοποιώντας ως παραδείγματα δύο πολύ διαδεδομένα όπλα, ένα ημιαυτόματο πιστόλι Glock και ένα τυφέκιο-αραβίδα τύπου AR-15, δύο όπλα που πολλοί χρησιμοποιούν σε καθημερινή βάση. Οι ίδιες αρχές λειτουργίας εφαρμόζονται από τους περισσότερους κατασκευαστές αν και πάντα υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις.

 
Πιστόλι Glock
Όπως πιθανότατα γνωρίζετε ήδη, κατά τη τελευταία βολή με ένα ημιαυτόματο πιστόλι, σε αυτή τη περίπτωση ένα Glock, ο ολισθητήρας που περιέχει και το μηχανισμό του κλείστρου παραμένει ανοιχτός. Συγκρατείται σε αυτή τη θέση από ένα κουμπί που πιέζοντας το προς τα κάτω το απελευθερώνει και του επιτρέπει να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση χάρη στο επανατατικό ελατήριο. Αυτό το κουμπί το βλέπετε μέσα στο κόκκινο πλαίσιο παρακάτω.

Το αυτό κουμπί κλειδώνει τον ολισθητήρα σε αυτό το ανοιχτό σημείο χάρη σε μία εγκοπή που έχει και μπορείτε να τη δείτε καλύτερα σε ένα αντίστοιχο κόκκινο πλαίσιο στην επόμενη φωτογραφία.

Αν τοποθετήσουμε έναν άδειο γεμιστήρα και οπλίσουμε το πιστόλι θα παρατηρήσουμε ότι συμβαίνει ακριβώς το ίδιο. Ο ολισθητήρας παραμένει στην ανοιχτή θέση. Ας δούμε γιατί συμβαίνει αυτό, αν αφαιρέσουμε τον ολισθητήρα από το όπλο και δούμε από την εσωτερική πλευρά του κορμού του όπλου το κουμπί απελευθέρωσης του που μόλις περιγράψαμε θα δούμε ακριβώς αυτό που βλέπετε στην επόμενη εικόνα στο κόκκινο πλαίσιο.

Είναι ένας πολύ απλός μηχανισμός που αποτελείται από ένα μεταλλικό μοχλό με ένα περίεργο σχήμα, ένα μικρό ελατήριο και μία βίδα που το συγκρατεί πάνω στο μηχανισμό της σκανδάλης. Αν το αφαιρέσουμε από το όπλο για να το δούμε καλύτερα, θα δούμε αυτό εδώ.

Το ελατήριο συνεχώς το πιέζει προς τα κάτω. Δηλαδή να μην εμποδίζει τη διαδρομή του ολισθητήρα. Άρα γιατί στη τελευταία βολή μένει ανοιχτός; Η απάντηση είναι στο γεμιστήρα. Είδαμε ότι ο μοχλός αυτός έχει εσωτερικά μία γωνία που εξέχει από το υπόλοιπο μεταλλικό του σώμα. Αυτή η γωνία ευθυγραμμίζεται με την αριστερή εμπρός γωνία του γεμιστήρα.

Όσο ο γεμιστήρας είναι γεμάτος αυτό το σημείο του οδηγού του δε μπορεί να έρθει σε επαφή με το μοχλό που συγκρατεί τον ολισθητήρα σε ανοιχτή θέση. Αυτό μπορείτε να το δείτε και από τη παρακάτω φωτογραφία όπου βλέπουμε που βρίσκεται ο μοχλός αυτός όταν έχει τοποθετηθεί ένας γεμάτος γεμιστήρας.

Όπως είναι λογικό, όταν και η τελευταία σφαίρα φύγει από το γεμιστήρα ο οδηγός του θα πιέζει προς τα επάνω το μοχλό ασφάλισης του ολισθητήρα. Έτσι, μετά τη τελευταία βολή, ο ολισθητήρας θα οδηγηθεί προς τα πίσω από τη πίεση των αερίων αλλά κατά την επαναφορά του θα κλειδωθεί στην ανοιχτή κατάσταση καθώς ο οδηγός του γεμιστήρα θα έχει σηκώσει πλέον τον συγκεκριμένο μοχλό. Αυτό το βλέπετε και στην επόμενη φωτογραφία όπου έχει τοποθετηθεί ένας άδειος γεμιστήρας στο πιστόλι.

Παρόμοιο σύστημα λειτουργίας έχουν σχεδόν όλα τα ημιαυτόματα πιστόλια αλλά και τα τυφέκια όπως θα δούμε στην επόμενη ενότητα αυτού του άρθρου.
 
Τυφέκιο/Αραβίδα AR-15
Αντίστοιχα και με το παραπάνω, η αρχή λειτουργίας παραμένει η ίδια. Κατά τη τελευταία βολή ο μηχανισμός του κλείστρου παραμένει ανοιχτός. Στην επόμενη φωτογραφία βλέπετε μέσα στο κόκκινο πλαίσιο το μοχλό που κλειδώνει το μηχανισμό του κλείστρου στην ανοιχτή θέση.

Πιέζοντας προς τα μέσα αυτό το κουμπί ο μηχανισμός του κλείστρου απελευθερώνεται ξανά προς τα εμπρός χάρη στο συμπιεσμένο επανατατικό ελατήριο ακριβώς όπως και στο πιστόλι που είδαμε στη προηγούμενη ενότητα. Αν λύσουμε το επάνω μέρος του όπλου μπορούμε να δούμε καλύτερα το μοχλό αυτό και από την εσωτερική του όψη. Βλέπετε τον εν λόγω μοχλό από την εσωτερική πλευρά του μέσα στο κόκκινο πλαίσιο.

Και αν αφαιρέσουμε αυτό τον μοχλό από το κορμό του όπλου μπορούμε να έχουμε μία πιο ξεκάθαρη εικόνα για το πως ακριβώς λειτουργεί. Στην επόμενη εικόνα μπορείτε να δείτε το μοχλό όταν έχει αφαιρεθεί από το όπλο.

Ο μοχλός έχει στο κάτω μέρος του ένα έμβολο με ένα ελατήριο που το πιέζει ώστε να παραμένει πιεσμένος προς τα μέσα και συγκρατείται πάνω στο όπλο με ένα μικρό μεταλλικό πείρο που περνάει από μία οπή στη βάση του όπως φαίνεται από τη παραπάνω εικόνα. Αν το δούμε από μία άλλη γωνία θα δούμε πως αλληλεπιδρά με το γεμιστήρα με τη «γλώσσα» που έχει στην άκρη του.

Γνωρίζοντας τα παραπάνω, αν δούμε το πίσω μέρος του οδηγού ενός γεμιστήρα για AR-15 θα παρατηρήσουμε ένα τμήμα που σπρώχνει αυτό το μοχλό. Αυτό φαίνεται καλύτερα σε αυτή την εικόνα.

Στη πράξη μπορείτε να δείτε ότι ο μοχλός αυτός δεν επηρεάζεται όταν υπάρχουν σφαίρες στο γεμιστήρα καθώς ο οδηγός του γεμιστήρα δεν έρχεται σε επαφή μαζί του ώστε να τον πιέσει προς τα επάνω.

Και αντίστοιχα, εδώ βλέπετε πως ο μοχλός αυτός πιέζεται προς τα επάνω όταν πλέον ο γεμιστήρας έχει αδειάσει και έρχεται σε επαφή με τη «γλώσσα» του.

Σε αυτό το στάδιο, μετά τη τελευταία βολή το έμβολο των αερίων θα σπρώξει το μηχανισμό του κλείστρου προς τα πίσω και όταν ο μηχανισμός θα προσπαθήσει να επιστρέψει στην αρχική του θέση λόγω της πίεσης του επανατατικού ελατηρίου, ο μοχλός αυτός θα το σταματήσει. Έτσι θα παραμείνει στην ανοιχτή θέση. Ώστε να γίνει πιο κατανοητό αυτό, στην επόμενη φωτογραφία δείχνουμε μέσα στο κόκκινο πλαίσιο το σημείο στο οποίο το κλείστρο θα σταματήσει λόγω του μοχλού που περιγράψαμε παραπάνω.

Ουσιαστικά, σταματάει το μηχανισμό του κλείστρου προτού βρεθεί στο γεμιστήρα ανσηκώνοντας το μεταλλικό τμήμα του μοχλού ώστε να έρθει σε επαφή με σημείο του μηχανισμού του κλείστρου που βλέπετε στη συνέχεια μπλοκάροντας το στην ανοιχτή του θέση.

Όπως και με τα ημιαυτόματα πιστόλια, στα τυφέκια μάχης και στις αραβίδες η αρχή λειτουργίας παραμένει ίδια όπως μόλις είδαμε με παράδειγμα το AR-15. Ελπίζουμε η ανάλυση μας στην ερώτηση «γιατί το κλείστρο μένει ανοιχτό στη τελευταία βολή;» να ήταν επαρκής και κατανοητή και αρκετά αναλυτική. Κλείνοντας, ο βασικός λόγος πίσω από αυτή τη λειτουργία είναι η άμεση πληροφόρηση του χειριστή ότι δεν υπάρχουν άλλες σφαίρες στο γεμιστήρα και ασφαλώς, η δυνατότητα γρήγορης επανατροφοδότησης του όπλου τοποθετώντας απλώς ένα γεμάτο γεμιστήρα και πατώντας ένα κουμπί αντί για την αρχική διαδικασία οπλισμού του (που όμως μπορεί να λειτουργήσει αν ο χειριστής την προτιμάει σε σχέση με το κουμπί).