Με αφορμή την ερώτηση ενός φίλου αναρτούμε αυτό το άρθρο. Η ερώτηση ήταν γιατί σε όλες τις μονάδες που είχε υπηρετήσει χρησιμοποιούσαν αναγνωριστικά ονόματα «ΑΣΤΕΡΑΣ 1», «ΑΣΤΕΡΑΣ 2», κτλ. Η απάντηση βρίσκεται στο φωνητικό αλφάβητο.

Είτε λόγω τεχνικών δυσκολιών είτε λόγω θορύβου (ελικόπτερα, πυρά, κτλ.) είναι αδύνατο να μπορούμε καθαρά να μεταδώσουμε πληροφορίες που έχουν γράμματα. Για παράδειγμα, για το «Β-10» αν κάποιος πει «Βήτα Δέκα» μπορεί εύκολα να παρερμηνευτεί από το δέκτη ως «Θήτα Δέκα» ή «Ήττα Δέκα», κτλ. Για την αποφυγή τέτοιων προβλημάτων κατά την επικοινωνία δημιουργήθηκε πριν αρκετές δεκαετίες το φωνητικό αλφάβητο.

Το φωνητικό αλφάβητο έχει στόχο να αποκλείσει πιθανότητες λάθους κατά τη μετάδοση αναφέροντας κάθε γράμμα με μία λέξη που ακόμα και όταν δεν ακούγεται καθαρά δίνει το σωστό αρχικό γράμμα. Είτε μιλάμε για αεροναυτιλία, ναυσιπλοΐα, επικοινωνία ομάδων, ή οτιδήποτε άλλο υπάρχει σήμερα που απαιτεί τακτική ασύρματη επικοινωνία, χρησιμοποιούνται συγκεκριμένες λέξεις για κάθε γράμμα. Εφόσον βρισκόμαστε σε κανάλι όπου απαιτείται η επικοινωνία στα Αγγλικά τότε χρησιμοποιούμε το Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο που ξεκίνησε το 1927 από τη International Telecommunication Union, ή στα Ελληνικά Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών, ή όπως είναι πιο γνωστή από τα αρχικά ITU. Σήμερα το Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο είναι αναγνωρισμένο από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), τη Διεθνή Ένωση Αερομεταφορών (IATA), τον Διεθνή Οργανισμό Ναυσιπλοΐας (IMO) και ασφαλώς, τη συμμαχία ΝΑΤΟ. Βλέπετε το Αγγλικό φωνητικό αλφάβητο παρακάτω.

Παρ’όλα αυτά υπάρχουν κάποιες πολύ σπάνιες περιπτώσεις όπου υπάρχουν μικρές διαφορές. Για παράδειγμα η αεροπορική εταιρία Delta Air Lines χρησιμοποιεί τη λέξη «Ντέλτα» στο αναγνωριστικό των αεροσκαφών της, έτσι στις ασύρματες επικοινωνίες της δε χρησιμοποιεί αυτή τη λέξη για το γράμμα «D» για αποφυγή λαθών, χρησιμοποιεί τη λέξη «David» (Ντέιβιντ), Data (Ντέιτα) ή Dixie (Ντίξι). Ωστόσο, αυτές είναι ελάχιστες εξαιρέσεις παγκοσμίως και έτσι δεν έχει ενδιαφέρον να τις αναφέρουμε αναλυτικά.

Όσον αφορά την Ελλάδα, από το 1952 που η Ελλάδα μπήκε στην Ατλαντική συμμαχία, στο ΝΑΤΟ, οι Ένοπλες Δυνάμεις κατασκεύασαν ένα αντίστοιχο φωνητικό αλφάβητο που πλέον χρησιμοποιείται από Σώματα Ασφαλείας, αεροναυτιλία, ναυσιπλοΐα, ακόμα και από τους ραδιοερασιτέχνες σύμφωνα με την ανακοίνωση του φύλλου 1969, του δεύτερου τεύχους του ΦΕΚ από τις 2 Σεπτεμβρίου 2011. Μπορείτε να δείτε το Ελληνικό φωνητικό αλφάβητο εδώ.

Και στις δύο περιπτώσεις, Ελληνικά και Αγγλικά, οι αριθμοί προφέρονται μεμονωμένα. Για παράδειγμα, ο αριθμός «1295» στα Αγγλικά θα ήταν «ONE, TWO, NINER, FIVE» (το εννέα, για να είναι πιο ξεκάθαρο προφέρεται και ως «niner» αντί για «nine») και αντίστοιχα στα Ελληνικά, θα ήταν «ΕΝΑ, ΔΥΟ, ΕΝΝΕΑ, ΠΕΝΤΕ». Τα παραπάνω δύο αλφάβητα είναι απαραίτητα σε οποιονδήποτε χρησιμοποιεί ασύρματες τακτικές επικοινωνίες αλλά και για καθημερινή χρήση προσφέρουν μεγάλη ευκολία όταν θέλουμε για παράδειγμα να συλλαβίσουμε κάτι, να διαβάσουμε ένα κωδικό, κτλ.

Καθαρά για ιστορικούς λόγους, αξίζει να αναφέρουμε κάποια στοιχεία που δεν έχουν πρακτική αξία σήμερα αλλά έχουν σίγουρα ενδιαφέρον σχετικά με το θέμα των φωνητικών αλφάβητων. Μέχρι το Σεπτέμβριο του 2011 που έγινε επίσημη ανακοίνωση μέσω του ΦΕΚ που αναφέραμε παραπάνω, οι ραδιοερασιτέχνες χρησιμοποιούσαν ένα δικό τους φωνητικό αλφάβητο που βασίζονταν σε Ελληνικά ονόματα. Το αλφάβητο αυτό, που δε χρησιμοποιείται πλέον, αλλά το βλέπετε παρακάτω.

Κατά τον ίδιο τρόπο, οι περισσότερες χώρες για εσωτερική χρήση χρησιμοποιούν δικό τους φωνητικό αλφάβητο. Αλλά για διεθνείς επικοινωνίες έχει καθιερωθεί το Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο ή όπως συχνά αναφέρεται ως Φωνητικό Αλφάβητο ΝΑΤΟ. Κατά συνέπεια, αν κάποιος γνωρίζει το διεθνές και το Ελληνικό φωνητικό αλφάβητο δεν θα έχει πρόβλημα επικοινωνίας στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων.