Το συγκεκριμένο άρθρο δεν αφορά ακριβώς τις πρώτες βοήθειες όσο το τι είναι η μελατονίνη και γιατί είναι χρήσιμο να την έχουμε πάντα στο φαρμακείο μας, ειδικά εάν ταξιδεύουμε συχνά. Επαναλαμβάνουμε, το άρθρο αυτό δεν αφορά πρώτες βοήθειες αλλά το συγκεκριμένο φάρμακο, τη μελατονίνη.

Ο καλύτερος σύντομος και περιεκτικός ορισμός που βρήκαμε είναι από τον «Οδηγό Φαρμάκων Γαληνός» και μπορείτε να το διαβάσετε ακριβώς εδώ.

Η μελατονίνη (melatonin) είναι μια φυσικά προκύπτουσα ορμόνη που παράγεται από την επίφυση και δομικά έχει σχέση με τη σεροτονίνη. Από φυσιολογικής άποψης, η έκκριση της μελατονίνης αυξάνεται με την έναρξη του σκότους, φτάνει στο ανώτερο σημείο μεταξύ 2 και 4 π.μ. και μειώνεται κατά το δεύτερο ήμισυ της νύχτας. Η μελατονίνη συσχετίζεται με τον έλεγχο των κιρκαδιανών ρυθμών και τον συγχρονισμό με τον κύκλο φωτός και σκότους. Συσχετίζεται επίσης με υπνωτική ενέργεια και αυξημένη τάση προς τον ύπνο.

Η μελατονίνη σε μορφή φαρμάκου χρειάζεται 30 έως 50 λεπτά για να δράσει και μεταβολίζεται στο συκώτι. Η προτεινόμενη δόση για ενήλικες είναι από 1mg έως 5mg. Υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, ζαλάδες, διάρροια, και άλλες ήπιας μορφής διαταραχές. Καθώς είναι ένα σχετικά ασφαλές φάρμακο, όπως αντιλαμβάνεστε, στις περισσότερες χώρες είναι διαθέσιμο χωρίς κάποια συνταγογράφηση. Επίσης, καθώς απευθύνεται στη βελτίωση του ύπνου συνήθως τα χάπια μελατονίνης συνοδεύονται από βιταμίνη Β6 και ασβέστιο.

Όταν ταξιδεύετε συχνά, και ειδικά όταν είναι ταξίδια από τη Δύση προς την Ανατολή (δηλαδή ταξίδι «μπροστά» στο χρόνο), η διαφορά της ώρας προκαλεί το λεγόμενο «jet lag». Δηλαδή, το βιολογικό μας ρολόι κάνει το σώμα μας να νοιώθει γεμάτο ενέργεια νομίζοντας ότι είναι βράδυ, αλλά λόγω της αλλαγής της ώρας είναι ημέρα. Έτσι ο ύπνος είναι πολύ δύσκολος και μπορεί να χρειαστούν μέχρι και αρκετές ημέρες για να προσαρμοστεί το βιολογικό μας ρολόι στη νέα ώρα.

Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορούμε να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας να κοιμηθεί τη κατάλληλη τοπική ώρα με τη χρήση μελατονίνης. Να θυμάστε ότι για να λειτουργήσει καλύτερα απαιτείται ύπνος σε ένα χώρο με απόλυτο σκοτάδι. Όσο περισσότερο φως υπάρχει, τόσο μειώνεται η απόδοση της. Οπότε, εάν ταξιδεύετε συχνά τότε είναι μία καλή πρόσθεση για το φαρμακείο σας.

Σαφώς και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες περιπτώσεις (π.χ. όταν έχετε υπερένταση, έχετε πιει πολύ καφέ, κτλ.) αλλά δε θα προτείναμε κάτι τέτοιο γιατί πηγαίνουμε στη πλευρά της κατάχρησης. Ας κρατήσουμε τη μελατονίνη ως τελευταία λύση για λίγες περιπτώσεις και ας αποφεύγουμε τη χρήση της με το παραμικρό. Παρ’όλα αυτά, τη θεωρούμε ένα πολύ χρήσιμο φάρμακο που έχει τη θέση του στο φαρμακείο μας. Ασφαλώς, να συμβουλεύεστε πάντα τον ιατρό σας προτού κάνετε χρήση οποιουδήποτε φαρμάκου.