Στο παρόν άρθρο θα δούμε μία παρουσίαση από εκπαίδευση του Βρετανικού στρατού με θέμα τις ενέδρες. Μία τακτική που χρησιμοποιείται τόσο από αντάρτες όσο και από καταδρομικά τμήματα σε ειδικές επιχειρήσεις. Παρακάτω βλέπετε τη πρώτη διαφάνεια από τη συγκεκριμένη παρουσίαση όπου στο κέντρο της είναι το σήμα των Royal Marines (Βασιλικοί Πεζοναύτες) του Ηνωμένου Βασιλείου της Αγγλίας με το Λατινικό ρητό τους, «Per Mare, Per Terram» (Από τη Θάλασσα, Από τη Γη).

Ο στόχος της παρουσίασης ήταν η επισκόπηση των διαδικασιών αλλά και των βασικών αρχών στις τακτικές που χρησιμοποιούνται σε ενέδρες από τις Βρετανικές Ειδικές Δυνάμεις. Όπως αναφέρει και η παρουσίαση, το θέμα αφορά κυρίως περίπολα μάχης καθώς η αποστολή τους είναι η παρεμπόδιση, επίθεση, αντιπερισπασμός και ασφαλώς, οι ενέδρες. Όσοι έχετε εκπαιδευτεί σε ενέδρες θα δείτε ότι οι βασικές τακτικές για ενέδρες των Βρετανικών Ειδικών Δυνάμεων διαφέρουν τόσο από τις Ελληνικές όσο και από τις Αμερικανικές. Ενδεικτικά αναφέρουμε, στη παρουσίαση δεν περιγράφεται καν η πιο διαδεδομένη Αμερικανική ενέδρα σχήματος «L» αν και η Βρετανική τακτική «γραμμής» μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε κάτι αντίστοιχο της Αμερικανικής ενέδρας «L» όπως θα δούμε στη συνέχεια.

Οι ενέδρες απαιτούν πολύ καλή εκπαίδευση και πειθαρχία. Σε περιπτώσεις μπορεί να απαιτείται να εκτελεστούν εντός λίγων λεπτών ή σε άλλες μπορεί να υπάρχει αναμονή για πολλές ώρες ή ακόμα και ημέρες. Σε αυτή τη διάρκεια θα πρέπει να υπάρχει απόλυτη πειθαρχία και επαγρύπνηση για την επίτευξη του αιφνιδιασμού. Κατά τους Royal Marines η ενέδρα ορίζεται ως:

Ενέδρα είναι μία αιφνιδιαστική επίθεση που πραγματοποιείται από μία δύναμη που κάθετε και περιμένει. Συχνά έχει σύντομη συμπλοκή, σε κοντινή απόσταση που δεν απαιτεί την εδαφική ακεραιότητα ή κατάκτηση.

Με βάση αυτό, υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία που προσφέρουν τακτικό πλεονέκτημα για μία ενέδρα. Εν συντομία τα σημεία αυτά είναι τα ακόλουθα.

• Γνωστές διαδρομές που ακολουθεί ο εχθρός
• Διαδρομές αποχώρησης του εχθρού
• Εχθρικές θέσεις
• Διοικητικές θέσεις, γραμμές ανεφοδιασμών
• Διαδρομές από και προς φίλιες αμυντικές δυνάμεις
• Περιοχές που φαίνονται ίχνη μετακίνησης του εχθρού
• Η διαδρομή υποχώρησης από μία ενέδρα ή αντεπίθεσης του εχθρού

Σε όλα τα παραπάνω παίζει μεγάλο ρόλο η επιλογή διότι αναμφισβήτητα και ο εχθρός θα έχει προετοιμαστεί για πιθανές ενέδρες σε συγκεκριμένα σημεία. Συχνά για αυτό υπάρχει η φράση «η καλύτερη διαδρομή είναι η πιο δύσκολη», εκεί δηλαδή που θα υπάρχει η μικρότερη πιθανότητα για μία ενέδρα.

Οι ενέδρες χωρίζονται επιχειρησιακά σε δύο κατηγορίες, τις Προμελετημένες Ενέδρες, και τις Άμεσες Ενέδρες. Θα τις περιγράψουμε εδώ εν συντομία.

• Προμελετημένες Ενέδρες
  Είναι αποστολές που έχουν σχεδιαστεί με τακτική ενέδρας. Αυτό σημαίνει πως όλο το προσωπικό έχει μελετήσει την ενέδρα, έχει εκπαιδευτεί σε αυτή και έχουν γίνει όλα τα προπαρασκευαστικά στάδια. Ανάλογα την επιχείρηση το μέγεθος της δύναμης μπορεί να διαφέρει.
• Άμεσες Ενέδρες
  Αυτές είναι οι ενέδρες που εκτελούνται με τον ελάχιστο δυνατό σχεδιασμό για την εκμετάλλευση μίας ευκαιρίας που προσφέρεται. Σε αυτή τη περίπτωση η δύναμη είναι περιορισμένη και το αποτέλεσμα θα βασίζεται κυρίως στη σωστή διοίκηση και ικανότητες του προσωπικού.

Και αυτό μας οδηγεί στο να ορίσουμε τις εννέα αρχές που διέπουν κάθε ενέδρα κατά τους Βρετανούς Royal Marines.

1. Πληροφορίες
2. Σχεδιασμός, αναγνώριση και ασκήσεις
3. Ασφάλεια
4. Απόκρυψη
5. Καλός έλεγχος
6. Απλό σχέδιο
7. Εύκολη διαταγή για την έναρξη
8. Μέγιστη ισχύ πυρός
9. Πειθαρχία καθ’όλη τη διάρκεια σε όλα τα επίπεδα

Και τώρα θα δούμε μία προς μία αυτές τις αρχές, τι αντιπροσωπεύουν και πως ορίζονται σε αυτό το θέμα.
 
1. Πληροφορίες
Σε αυτό συνήθως συμβάλουν οι υπηρεσίες παροχής πληροφοριών με στοιχεία όπως αναφορές περιπόλων, αναλυτικούς χάρτες της περιοχής, συσκευές παρακολούθησης, κτλ.

2. Σχεδιασμός, αναγνώριση και ασκήσεις
Αυτή η αρχή περιλαμβάνει το σχεδιασμό της ενέδρας. Αυτό πρέπει να γίνεται έπειτα από αναλυτική μελέτη των εχθρικών δυνάμεων, των τακτικών τους, των όπλων τους, των συνηθειών και κανονισμών τους, κτλ. Εν συνεχεία ακολουθεί λεπτομερής αναγνώριση και μέγιστος αριθμός ασκήσεων σε κάθε επίπεδο ώστε όλοι να έχουν αποκτήσει αυτοπεποίθηση για την αποστολή και άψογη γνώση της εκτέλεσης του σχεδίου.

3. Ασφάλεια
Μία λεπτομερής αναγνώριση ή προετοιμασία ενέδρας ίσως γίνει εύκολα αντιληπτή από τον εχθρό. Αυτή η αρχή ορίζει πως πρέπει η διαδικασία να γίνεται με ασφάλεια. Για παράδειγμα μόνο με νυχτερινές επιχειρήσεις, ποτέ σε σημεία που έχουν γίνει στο παρελθόν ενέδρες και θα πρέπει να υπάρχει πάντοτε σχέδιο για πιθανή αντεπίθεση των εχθρικών δυνάμεων.

4. Απόκρυψη
Η απόκρυψη δεν αφορά μόνο το προσωπικό και τον εξοπλισμό αλλά και οποιοδήποτε στοιχείο μπορεί να αποκαλύψει την ενέδρα. Τέτοια στοιχεία είναι ίχνη, κομμένη ή πατημένη βλάστηση, κτλ. Σε μία ενέδρα για αυτό το λόγο δεν επιτρέπεται το μαγείρεμα, κάπνισμα, κτλ.

5. Καλός έλεγχος
Όλα τα μέλη της ομάδας πρέπει να έχουν εξασκηθεί και να γνωρίζουν άψογα το σχέδιο, τις θέσεις μάχης και τις διαταγές για έναρξη πυρός, έρευνα, παύση πυρός και υποχώρηση. Αυτό είναι εξαιρετικής σημασίας ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου οι εχθρικές δυνάμεις πάρουν κυρίαρχη θέση στη μάχη. Το κάθε μέλος της ενέδρας πρέπει να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή:

1. Τοποθεσία τελικής συνάντησης
2. Διαδρομές υποχώρησης για το σημείο τελικής συνάντησης
3. Διαταγή υποχώρησης
4. Ενέργειες στο σημείο τελικής συνάντησης

6. Απλό σχέδιο
Το σχέδιο πρέπει να είναι όσο πιο απλό γίνεται και όλα τα μέλη να το γνωρίζουν με κάθε λεπτομέρεια. Εφόσον υπάρχει αρκετός χρόνος θα πρέπει να γίνονται ασκήσεις επί του σχεδίου με όλα τα πιθανά σενάρια εξέλιξης του για απόκτηση αυτοπεποίθησης.

7. Εύκολη διαταγή για την έναρξη
Η επίθεση της ενέδρας πρέπει να ξεκινάει με πύρα του αρχηγού της ωστόσο αν κάποιο άλλο μέλος της ομάδας αντιληφθεί ότι η ενέδρα αποκαλύφθηκε πρέπει να δράσει άμεσα χωρίς έγκριση. Για ασφάλεια πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον τρία διαφορετικά είδη έναρξης έτσι ώστε να καλυφθούν όσο περισσότερες περιπτώσεις είναι εφικτό. Παραδείγματα από τρία τέτοια είδη έναρξης είναι:

• Πυρά από πολυβόλο όπλο που χειρίζεται ο αρχηγός της ομάδας
• Ελεγχόμενη πυροδότηση εκρηκτικού μηχανισμού
• Στοχευμένα πυρά από τον αρχηγό της ομάδας

Προσοχή ωστόσο απαιτείται με την έναρξη έπειτα από πυροδότηση εκρηκτικού μηχανισμού καθώς μπορεί να αλλάξει πολύ το πεδίο αλλά και να κάνει πιο δύσκολη την αναγνώριση των στόχων.

8. Μέγιστη ισχύ πυρός
Με την έναρξη πρέπει να γίνει άμεση χρήση μέγιστης ισχύς πυρός για το ταχύτερο δυνατό αποτέλεσμα εκμεταλλευόμενοι το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Για αυτό απαιτείται προσεκτική επιλογή εξοπλισμού και πυρομαχικών από την ομάδα ώστε να επιτευχθεί ο στόχος αλλά η ομάδα να διαθέτει αρκετά πυρομαχικά για πιθανή εκτεταμένη μάχη ή αντιμετώπιση μίας αντεπίθεσης.

9. Πειθαρχία καθ’όλη τη διάρκεια σε όλα τα επίπεδα
Οι ενέδρες απαιτούν απόλυτη πειθαρχία. Αυτό περιλαμβάνει πολλά ανάλογα την ενέδρα όπως για παράδειγμα απόλυτη ησυχία, ελάχιστη μετακίνηση, υψηλή επαγρύπνηση, άμεση αντίδραση σε σήματα και διαταγές, τέλεια ελεγμένος εξοπλισμός πάντα έτοιμος προς χρήση, απαγορεύονται οι ομιλίες, κάπνισμα, κτλ. Σε περιπτώσεις μακράς διαρκείας αποστολών είναι εξίσου σημαντικό να τηρείται αυστηρά το πρόγραμμα αλλαγής βαρδιών.

Στις ενέδρες η υπάρχει η έννοια της «Ζώνης Θανάτου», είναι το σημείο στο οποίο στοχεύει η ενέδρα και όπου θα γίνει η επίθεση. Κατά τους Royal Marines, στις βασικές ενέδρες υπάρχουν τρεις τακτικές εκτέλεσης που προσφέρουν διαφορετικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Αυτές είναι:

Βεβαίως, υπάρχουν και οι ενέδρες περιοχής. Έτσι ονομάζονται οι ενέδρες που δε στοχεύουν σε μία διαδρομή αλλά σε πολλές διαδρομές ταυτόχρονα για τη κάλυψη κάποιας περιοχής. Πρακτικά συνήθως είναι ένας συνδυασμός από δύο ή περισσότερες βασικές ενέδρες. Τα σημεία κλειδιά για τον αρχηγό σε αυτή τη περίπτωση είναι:

1. Η κάθε ομάδα να τοποθετηθεί στο σωστό σημείο
2. Η κάθε ομάδα να γνωρίζει τη θέση των άλλων ομάδων
3. Να μην υπάρχει η δυνατότητα φίλιων πυρών ανάμεσα στις ομάδες

Βλέπετε ένα παράδειγμα ενέδρας περιοχής στην επόμενη εικόνα όπου τρεις ομάδες έχουν κάνει ενέδρες ώστε να καλύψουν όλες τις διαδρομές της συγκεκριμένης περιοχής-διασταύρωσης.

Όλες τις ενέδρες τις χωρίζουμε και σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τη διάρκεια που θα έχουν. Όλες όσες είναι 12 ή λιγότερες ώρες θεωρούνται σύντομες και δεν απαιτούν ιδιαίτερη προετοιμασία πέραν των όσων ήδη περιγράψαμε. Οποιαδήποτε ενέδρα όμως υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί πάνω από 12 ώρες προτού προβεί σε επίθεση θέλει κάποιους διαφορετικούς χειρισμούς.

Στις περιπτώσεις ενέδρας μακράς διαρκείας πρέπει να κατασκευαστεί ένας σταθμός-βάση ανεφοδιασμού κοντά στην ενέδρα. Αυτό μπορεί να είναι για παράδειγμα ένα λιμάνι. Είναι πολύ σημαντικό ωστόσο ο θόρυβος, μετακινήσεις και μυρωδιές να μην αποκαλύπτουν τη θέση της ενέδρας στον εχθρό. Συνήθως τέτοιες επιχειρήσεις απαιτούν τοπική διοίκηση ειδικά γι’αυτή την αποστολή. Οι διαδρομές από και προς τη βάση πρέπει να είναι ασφαλείς, όσο πιο αθόρυβες γίνεται και οι αλλαγές του προσωπικού να γίνονται με πειθαρχία και μεθοδικότητα και με την ενέδρα να είναι πάντοτε επαρκώς επανδρωμένη. Σε μεγάλες ενέδρες ο ιδανικός διαχωρισμός είναι σε τρεις ομάδες.

1. Ομάδα ενέδρας
2. Ομάδα κάλυψης της ομάδας ενέδρας
3. Ομάδα στη περιοχή ξεκούρασης

Όμως σε μικρότερου μεγέθους ενέδρες το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να γίνει και με δύο αντί για τρεις ομάδες. Τότε η δομή τους είναι κάπως έτσι.

1. Ομάδα ενέδρας
2. Ομάδα κάλυψης της ομάδας ενέδρας που ξεκουράζεται

Στη δεύτερη περίπτωση το πιθανότερο είναι ότι δε θα επιτρέπεται το μαγείρεμα και κάπνισμα. Αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψιν και να υπάρχει καλή παροχή έτοιμων (που δεν απαιτούν φωτιά) γευμάτων καθώς και αρκετή ποσότητα πόσιμου νερού.

Σε μία ενέδρα η κάθε ομάδα αναλαμβάνει κάποια αρμοδιότητα. Οι ρόλοι που μπορεί να έχει είναι τρεις και θα τους περιγράψουμε αμέσως.

1. Ομάδα επίθεσης
Έχει αποστολή τη κάλυψη με πυρά στη ζώνη θανάτου της ενέδρας καθώς και την έναρξη της επίθεσης. Συνήθως δεν ξεπερνάει τις τρεις ομάδες αλλά σε μεγάλες ενέδρες αυτό μπορεί να αλλάξει. Σε αυτή την ομάδα είναι η αρχηγός της ενέδρας και τα όπλα με τη μεγαλύτερη ισχύ πυρός. Όλα τα μέλη πρέπει να είναι καλά καλυμμένα και να μη βάλουν από ευάλωτες θέσεις μάχης.
 
2. Ομάδες αποκοπής
Αυτές οι ομάδες έχουν τρία αντικείμενα στην αποστολή τους. Πρώτον την έγκαιρη ενημέρωση της ομάδας επίθεσης για τη θέση του εχθρού, δεύτερον την αποκοπή του εχθρού εγκλωβίζοντας τον μέσα στη ζώνη θανάτου και τρίτον τη παροχή πλευρικών πυρών υποστήριξης. Η διοίκηση της μπορεί να γίνει από οποιονδήποτε σχεδόν στρατιώτη. Αν έχει καλή οπτική κάλυψη της ζώνης θανάτου ίσως να είναι χρήσιμο να διαθέτει επίσης κάποιο αριθμό μεγάλης ισχύος όπλων για καλύτερη υποστήριξη.
 
3. Ομάδες οπισθοφυλακής/κάλυψης
Αυτές οι ομάδες είναι μικρές (4-7 άντρες) και έχουν αποστολή τη κάλυψη των μετόπισθεν από αντεπιθέσεις, παροχή πληροφοριών στον αρχηγό της ενέδρας και λειτουργία ως εφεδρία για τις δύο παραπάνω ομάδες αν απαιτηθεί. Σε αυτές τις ομάδες συνήθως περιλαμβάνονται και όλμοι για τη παροχή υποστήριξης καθώς και μέσα φωτισμού όπως φωτοβολίδες.

Τεχνικά η ενέδρα είναι μία κατηγορία περιπόλου μάχης και έτσι οι διαδικασίες δε διαφέρουν πολύ από αυτό. Σύμφωνα με τις διαταγές της συμμαχίας ΝΑΤΟ για τις ενέδρες υπάρχουν πέντε διακριτές φάσεις οι οποίες είναι:

1. Αρχική αναγνώριση της τοποθεσίας
2. Κατάληψη
3. Ρουτίνα (αν απαιτείται)
4. Ενέργεια προς τον εχθρό
5. Υποχώρηση

Και τώρα θα δούμε επιγραμματικά ένα προς ένα τα παραπάνω στοιχεία.

1. Αρχική αναγνώριση της τοποθεσίας
Η ομάδα αναγνώρισης εκτελεί αυτή την διαδικασία. Η ομάδα αυτή αποτελείται από τους αρχηγούς των επιμέρους ομάδων και είναι υπεύθυνοι για την οργάνωση των θέσεων κάθε ομάδας, τον συντονισμό των σταδίων εκτέλεσης της ενέδρας, τις διαδρομές επικοινωνίας μεταξύ των ομάδων, κτλ. Όλα πρέπει να γίνουν απολύτως κατανοητά διότι η ενέδρα μπορεί να γίνει με περιορισμένη ή χαμηλή ορατότητα, με δυσκολίες στην επικοινωνία, κτλ. Η ομάδα αναγνώρισης παραμένει στο σημείο μέχρι την ολοκλήρωση της ενέδρας.

2. Κατάληψη
Εδώ έχουμε την εκτέλεση της κατάληψης όπου γίνεται αρχικά από την ομάδα κάλυψης που ακολουθείται από τις ομάδες αποκοπής και την ομάδα επίθεσης. Αρχικά ο αρχηγός πηγαίνει από ομάδα σε ομάδα και ενημερώνει τους ομαδάρχες για τυχόν αλλαγές σχεδίου, μετά η ομάδα κάλυψης εγκαθιστά την απαιτούμενη άμυνα (νάρκες, φωτοβολίδες, σταθμοί επικοινωνιών ή ότι άλλο απαιτεί η αποστολή) με προσοχή ώστε να μην γίνει αντιληπτή από τον εχθρό. Οι δύο άλλες ομάδες στη συνέχεια κάνουν το ίδιο για τις δικές τους περιοχές ευθύνης. Τέλος, ο αρχηγός περνάει από ομαδάρχη σε ομαδάρχη και ενημερώνει ότι η κατάληψη έχει ολοκληρωθεί.

3. Ρουτίνα (αν απαιτείται)
Εδώ περιλαμβάνονται όλες οι διαδικασίες που μπορεί να εκτελούνται σε ρυθμό ρουτίνας όπως αλλαγές σκοπών, έλεγχος εξοπλισμού, σίτιση, κτλ. Έχουμε ήδη αναφέρει πόσο σημαντική είναι η πειθαρχία για την ασφάλεια όλων και αυτό είναι το πιο σημαντικό στοιχείο σε αυτή τη φάση.

4. Ενέργεια προς τον εχθρό
Καθώς ο εχθρός πλησιάζει οι ομάδες αποκοπής θα πρέπει να τον έχουν εντοπίσει και να έχουν ενημερώσει όλες τις άλλες ομάδες. Στη συνέχεια δίδεται το σήμα έναρξης της επίθεσης όπως αναφέραμε νωρίτερα (πυρά, φωτοβολίδες, βόμβες, κτλ.) και εδώ δε συγχωρείται πλέον οποιοδήποτε λάθος. Όλοι πρέπει να γνωρίζουν τι σημαίνει το κάθε σήμα. Η επιλογή των όπλων της επίθεσης πρέπει να έχει γίνει σωστά (για παράδειγμα καπνός ή πολύ φως μπορεί να κάνει δύσκολο τον εντοπισμό στόχων) και πρέπει όλοι να έχουν ενημερωθεί και εκπαιδευτεί για κάθε πιθανό σενάριο όπως για παράδειγμα αντεπίθεση του εχθρού, επίθεση του εχθρού από τα μετόπισθεν, πλευρικά πυρά, κτλ.

5. Υποχώρηση
Όπως βλέπουμε στη παρουσίαση των Royal Marines, υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι υποχώρησης που αντίστοιχα έχουν τρεις διαφορετικές τακτικές υποχώρησης. Οι τρεις πιθανοί λόγοι είναι:

1. Δεν ολοκληρώθηκε (επιτέθηκε) η ενέδρα
2. Δεν υπάρχει αντεπίθεση
3. Υπάρχει αντεπίθεση

1. Δεν ολοκληρώθηκε (επιτέθηκε) η ενέδρα
Αν ο χρόνος που είχε καθοριστεί πέρασε χωρίς καμία ενέργεια ή ο αρχηγός δέχθηκε εντολή από τη διοίκηση τότε η ενέδρα πρέπει να υποχωρήσει. Αυτό γίνεται εκτελώντας της εννέα φάσεις που αναφέραμε παραπάνω με αντίστροφη σειρά και με προσοχή ώστε πρώτον να μην εντοπισθούν από τον εχθρό και δεύτερον να μην αφήσουν πίσω ίχνη της ενέδρας. Με αυτό το τρόπο το ίδιο σημείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά στο μέλλον.

2. Δεν υπάρχει αντεπίθεση
Αν η ενέδρα εκτελέστηκε με επιτυχία και όλες οι δυνάμεις του εχθρού έχουν καταστραφεί τότε η υποχώρηση πρέπει να γίνει γρήγορα με προσοχή στο να μην μείνουν πίσω εφόδια που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο εχθρός ή να τον βοηθήσουν στην ανακάλυψη πληροφοριών για την ομάδα της ενέδρας.

3. Υπάρχει αντεπίθεση
Αν ο εχθρός έχει εκπαιδευτεί σε αντεπιθέσεις και εκτελέσει κάποιο σχέδιο αντεπίθεσης η ομάδα της ενέδρας πρέπει να κάνει όσο πιο επιθετική υποχώρηση είναι εφικτό. Χρειάζεται απόλυτη ισχύ πυρός συμπεριλαμβανομένων όλμων, ναρκών και φωτοβολίδων για δημιουργία σύγχυσης καθώς οι ομάδες εκτελούν σταδιακά πυρ και κίνηση προς τα πίσω. Όταν έχει αποφευχθεί ο άμεσος κίνδυνος ίσως να είναι καλό να γίνει μία άμεση ενέδρα για την εξουδετέρωση πιθανών δυνάμεων του εχθρού που ίσως να ακολουθούν.

Υπάρχουν ασφαλώς και κάποιες αιτίες αποτυχίας μίας ενέδρας που δεν οφείλονται στον εχθρό αλλά σε λάθη της ομάδας που εκτελεί την ενέδρα. Κάποια από αυτά, σύμφωνα πάντα με τους Royal Marines, είναι τα εξής.

• Θόρυβος
  Ο θόρυβος είναι από τους μεγαλύτερους εχθρούς μίας ενέδρας, ιδιαίτερα στα σύγχρονα πεδία μάχης που είναι πάντα κοντά σε κατοικημένες περιοχές. Μπορεί ο εχθρός να μην αντιληφθεί την ενέδρα αλλά κάποιος άλλος να την αντιληφθεί και να τον ενημερώσει. Θόρυβος μπορεί να είναι σύμφωνα με τη παρουσίαση ο οπλισμός των όπλων, μετακινήσεις, απρόσεκτη χρήση ασυρμάτων, ανθρώπινοι ήχοι (ομιλίες, βήχας, ούρηση, κτλ.), αντικείμενα όπως μπουκάλια, κουτάκια, κτλ.
• Κακή απόκρυψη/προσέγγιση
  Για τους ίδιους λόγους όπως και παραπάνω στη παράγραφο «Θόρυβος», ο κάθε στρατιώτης πρέπει να έχει κάνει καλή προσωπική απόκρυψη (καμουφλάζ), να μην αφήνει ίχνη κατά τη προσέγγιση, να μην επηρεάζεται το φυσικό περιβάλλον, κτλ.
• Μετακίνηση
  Αντίστοιχα με τα παραπάνω, οι μετακινήσεις θα πρέπει να γίνονται προσεκτικά ώστε να μην αποκαλυφθεί η ενέδρα.
• Άλλοι λόγοι
  Όπως αναφέρει η παρουσίαση υπάρχουν αμέτρητοι λόγοι, μερικοί που είναι γνωστοί είναι: κακή θέση των αρχηγών, ο εχθρός φτάνει απροσδόκητα, δεν γίνεται σωστή εκκίνηση της ενέδρας, όλοι βάλουν προς τον ίδιο στόχο, απώλεια πυρών σε καίρια σημεία από εμπλοκές ή κακό σχεδιασμό, κακή στόχευση, κακός έλεγχος πυρών, κτλ.

Στη συνέχεια έχουμε μία ονομαστική αναφορά από δύο αρκετά πιο σπάνιες τακτικές για ενέδρες τις οποίες δεν τις εκτελούν συχνά οι ομάδες των Βρετανών Royal Marines. Αυτές είναι:

• Αντιαρματικές
  Είναι ενέδρες που έχουν στόχο τη καταστροφή εχθρικών αρμάτων όπως δηλώνει και το όνομα τους. Συνήθως γίνονται με τον έλεγχο μεγάλης ισχύς πυρών (βόμβες από αεροσκάφη, εκρηκτικά, κτλ.) σε συγκεκριμένη περιοχή που δεν προσφέρει εύκολη διαφυγή.
• Σχήματος Α
  Ενέδρες με εκρηκτικά σχήματος Α που είναι αυτοματοποιημένες ή κατόπιν ελεγχόμενης πυροδότησης. Όταν ο εχθρός βρεθεί στην οριζόντια γραμμή του γράμματος Α γίνεται μία κωνική πυροδότηση όπως είναι οι δύο πλευρές του γράμματος. Συνήθως χρησιμοποιείται σε ζούγκλες ή άλλα δύσβατα μέρη.

Η παρουσίαση κλείνει με ένα πραγματικό παράδειγμα από εκτέλεση μίας δύσκολης ενέδρας από στρατιώτες Gurkha του Βρετανικού στρατού στο Βόρνεο, το τρίτο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο που βρίσκεται Βόρεια της Αυστραλίας, ενάντια στις Ιαπωνικές δυνάμεις.

Ο εισηγητής περιγράφει στη παρουσίαση του ότι η ενέδρα ξεκίνησε στις 14:00 τοπική ώρα με την ακόλουθη κατάσταση στο χώρο της ενέδρας.

Αρχικά είναι μία ενέδρα κοντά στο στρατόπεδο Μπάτου Λίνταγκ που ήταν ελεγχόμενο από την Ιαπωνία. Οι Gurkhas των Βρετανικών δυνάμεων έκαναν αναγνώριση του εχθρού για 3 ώρες, από τις 14:00 μέχρι τις 17:00 και στις 17:35 έστησαν την ακόλουθη ενέδρα με καλή απόκρυψη από τη πυκνή βλάστηση της ζούγκλας στην ομάδα επίθεσης.

Στο παραπάνω σχέδιο βλέπετε ότι έκαναν μία ενέδρα γραμμής με τη διοίκηση (HQ) να βρίσκεται στα μετόπισθεν και λίγο πιο πίσω της μία ομάδα κάλυψης για προστασία από αντεπιθέσεις από τα μετόπισθεν. Μόλις 35 λεπτά αργότερα, στις 18:10, έκαναν την εμφάνιση τους οι πρώτοι Ιάπωνες στρατιώτες, τμήμα από περιπολία, γύρω από τις σιδηροδρομικές γραμμές.

Η ενέδρα αναγνωρίζει την ύπαρξη των εχθρών και ετοιμάζεται να ξεκινήσει όταν θα έχουν το μεγαλύτερο μέρος του εχθρού μέσα στη ζώνη θανάτου. Κατά τις 18:12 η κατάσταση ήταν όπως τη βλέπετε στην επόμενη εικόνα.

Ελάχιστα δευτερόλεπτα μετά τις 18:12 ξεκινάει η επίθεση της ενέδρας όπως ακριβώς τη περιγράψαμε παραπάνω. Μέσα σε μόλις 3 λεπτά (στις 18:15) η επίθεση είχε ολοκληρωθεί με 11 νεκρούς Ιάπωνες στη ζώνη θανάτου και αρκετούς τραυματίες. Βλέπετε την εξέλιξη στη παρακάτω εικόνα.

Δέκα λεπτά αργότερα, στις 18:25, ενισχύσεις από τις Ιαπωνικές δυνάμεις καταφθάνουν και παίρνουν θέση μάχης για να χτυπήσουν την ενέδρα από το πλάι. Βλέπετε εδώ πως άλλαξε η κατάσταση στις 18:25.

Οι Gurkhas λόγω του άψογου σχεδιασμού και εκτέλεσης της ενέδρας είχαν προετοιμαστεί για κάτι τέτοιο με ήδη καθορισμένες θέσεις μάχης σε περίπτωση αντεπίθεσης από τα πλάγια. Σε μόλις 5 λεπτά, στις 18:30, πήραν νέες θέσεις μάχης δημιουργώντας μία δεύτερη ενέδρα σε περίπτωση αντεπίθεσης των Ιαπώνων. Μετακινήθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην γίνουν αντιληπτοί και έτσι οι Ιαπωνικές δυνάμεις να πιστεύουν ότι η βασική δύναμη βρίσκεται ακόμα στο ίδιο σημείο, πίσω από τη ζούγκλα. Εδώ μπορείτε να δείτε την εξέλιξη όπως ήταν στις 18:30.

Για τα επόμενα 30 λεπτά, δηλαδή μέχρι τις 19:00, συνεχίστηκε η μάχη αλλά με μικρή ένταση και χωρίς μετακίνηση των εχθρικών δυνάμεων. Λίγο μετά τις 19:00 οι Ιάπωνες υποχώρησαν και έτσι η ομάδα της ενέδρας παρέμεινε σε ρυθμό ρουτίνας, δηλαδή με σκοπούς να παρατηρούν για εχθρική κίνηση, για 4 ώρες. Στις 23:00 υποχώρησε αθόρυβα προς νέα τοποθεσία, μακριά από το πεδίο της μάχης σε ασφαλή τοποθεσία.

Η ομάδα έμεινε εκεί ως το επόμενο πρωί παρατηρώντας το χώρο που έγινε η ενέδρα, το επόμενο πρωί πήγαν κρυφά να ψάξουν τα πτώματα για όπλα και συλλογή πληροφοριών. Κανένας από τους Gurkhas δε τραυματίστηκε ή σκοτώθηκε σε αυτή την ενέδρα και όλα τα στάδια της ενέδρας εκτελέστηκαν με τόσο άψογο τρόπο που μέχρι και σήμερα χρησιμοποιείται ως παράδειγμα.