Εδώ θα δούμε μία αναφορά για μία εναέρια σύγκρουση ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους με ένα ελικόπτερο από το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ. Το περιστατικό συνέβη το Σεπτέμβριο του 2009 και δίνει μία εικόνα του πως τέτοια «λάθη» συμβαίνουν συχνά υπό πραγματικές συνθήκες. Δεν υπήρξε κανένας τραυματισμός προσωπικού αλλά υπήρξαν ζημιές σε οχήματα.

Η αναφορά έγινε από τη διοίκηση της 2 Εκστρατευτικής Ταξιαρχίας Πεζοναυτών των ΗΠΑ λίγα λεπτά μετά το συμβάν. Αυτό έγινε το πρωί, για την ακρίβεια στις 10:36 τοπική ώρα, της Τρίτης 29 Σεπτεμβρίου του 2009 στο σημείο όπου βλέπετε στη παρακάτω δορυφορική φωτογραφία ή ακολουθώντας αυτό το σύνδεσμο από την υπηρεσία Google Maps.

Για όσους αναρωτιούνται, όχι δεν είναι στη μέση του πουθενά, είναι μόλις λίγο παραπάνω από τρία χιλιόμετρα Νότια του στρατοπέδου Λέδερνεκ. Το στρατόπεδο αυτό είναι στη περιοχή Χελμάντ, έχει έκταση 16.000 στρέμματα και μέχρι το 2014 ήταν υπό τον έλεγχο των συμμαχικών δυνάμεων. Κατά τα έτη 2009-2010 η μόνη δύναμη στο στρατόπεδο ήταν η 2 Εκστρατευτική Ταξιαρχία Πεζοναυτών των ΗΠΑ. Από τις 26 Οκτωβρίου του 2014, ο έλεγχος του έχει περάσει στις Ένοπλες Δυνάμεις του Αφγανιστάν.

Ας δούμε τι ακριβώς έγινε όμως. Ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος Boeing Insitu ScanEagle βρίσκονταν σε πορεία προσγείωσης υπό τον έλεγχο της 2 Μοίρας Πεζοναυτών Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (Marine Unmanned Aerial Vehicle Squadron 2, VMU-2) του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ. Βλέπετε το έμβλημα της VMU-2 παρακάτω.

Το μη επανδρωμένο αεροσκάφος Boeing Insitu ScanEagle που το βλέπετε και στην επόμενη φωτογραφία είχε αναγνωριστικό LOWBOY-71 και μέσω του χειριστή του βρίσκονταν σε επικοινωνία με τον Αμερικανό εκλεκτή εναέριας κυκλοφορίας του στρατοπέδου. Το LOWBOY-71 πήρε άδεια καθόδου στο ύψος περισυλλογής καθώς βρίσκονταν στο σημείο που αναφέραμε παραπάνω. Το ύψος στο οποίο βρίσκονταν το LOWBOY-71 ήταν 3040 πόδια (926.6 μέτρα) από το επίπεδο της θάλασσας εκείνη τη στιγμή.

Τότε ο χειριστής του LOWBOY-71 ενημέρωσε τον ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας ότι το LOWBOY-71 πρόκειται να περάσει πάνω από το Νότιο τμήμα του διαδρόμου απογείωσης-προσγείωσης του στρατοπέδου κατά τη προσέγγιση του για προσγείωση και εν συνεχεία θα κάνει στροφή για να μπει στη τελική πορεία προσγείωσης του. O χειριστής του είχε μία σύντομη βλάβη στο σύστημα συντεταγμένων GPS (Global Positioning System, Παγκόσμιο Σύστημα Στιγματοθέτησης) του LOWBOY-71 και έπειτα ήταν αδύνατη η οποιαδήποτε επικοινωνία με το αερόχημα.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι χειριστές έχουν φορτώσει στη μνήμη του μη επανδρωμένου αεροσκάφους μία πορεία ώστε να την εκτελέσει αν χαθεί η επικοινωνία με το σταθμό ελέγχου. Ο χειριστής ενημερώνει αμέσως τον ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας ότι έχασε κάθε δυνατότητα επικοινωνίας με το LOWBOY-71 το οποίο, όπως ήταν προγραμματισμένο, θα κάνει άνοδο στα 4500 πόδια (1372 μέτρα) από το επίπεδο της θάλασσας και θα μπει στη προγραμματισμένη πορεία απώλειας επικοινωνίας με το σταθμό βάσης.

Χειριστές από άλλους σταθμούς ελέγχου (GCS, Ground Control Station) προσπάθησαν να πάρουν τον έλεγχο του μη επανδρωμένου αεροσκάφους αλλά δεν ήταν ούτε αυτοί ικανοί να έρθουν σε επικοινωνία με το μη επανδρωμένο αερόχημα. Τότε ο ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας ρώτησε αν το LOWBOY-71 ήταν ακόμα στον αέρα και δέχθηκε επιβεβαίωση από το χειριστή του. Σχεδόν αμέσως μετέδωσε το ακόλουθο μήνυμα.

«Προς χειριστή LOWBOY-71, πιστεύουμε ότι το LOWBOY-71 και ένα ελικόπτερο που απογειώνονταν είχαν εναέρια σύγκρουση»

Επικράτησε μεγάλη ανησυχία και σύντομα ήρθε η επιβεβαίωση. Ένα Sikorsky SH-60 Seahawk με αναγνωριστικό PEDRO-68 είχε συγκρουστεί στον αέρα με το διερχόμενο LOWBOY-71 καθώς απογειώνονταν. Οι χειριστές του PEDRO-68 κατάφεραν να το προσγειώσουν άμεσα με ασφάλεια στην Ανατολική πλευρά του διαδρόμου.

Παρότι το περιστατικό αυτό είχε σχετικά αίσιο τέλος, δείχνει πως σε πραγματικές συνθήκες όπου υπάρχει μεγάλη εναέρια δραστηριότητα, ένα υπό φυσιολογικές συνθήκες ασήμαντο τεχνικό πρόβλημα, μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρά ατυχήματα. Τέτοια λάθη πρέπει να γίνονται μαθήματα και εμπειρίες μέσω αντίστοιχων ασκήσεων απώλειας ελέγχου σε όλες τις χώρες που έχουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

 
Αρ. Αναφοράς: 20090929123641RPR15792504